Ïåðåâîä Ã. Ñ. Êíàáå.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
24. (1) Ýòî õâàñòîâñòâî âûçâàëî ãíåâ Àðèñòåíà, ïðåòîðà àõåéöåâ. (2) «Áîãè, ïîêðîâèòåëè Àðãîñà, — âîñêëèêíóë îí, — Þïèòåð Âñåáëàãîé Âåëè÷àéøèé, Þíîíà Öàðèöà58, ïîïóñòèòå ëè, ÷òîáû ãîðîä ýòîò ñòàë äîáû÷åé, çà êîòîðóþ ñïîðÿò ëàêåäåìîíñêèé òèðàí è ðàçáîéíèêè-ýòîëèéöû? ×òîáû ïîäâåðãñÿ îí â íàøåì ñîþçå ó÷àñòè åùå áîëåå òÿæêîé, ÷åì ïîä âëàñòüþ Íàáèñà? (3) Ìîðå, ÷òî ëåæèò ìåæäó íàìè è ýòèìè ðàçáîéíèêàìè, Òèò Êâèíêöèé, íå ñïàñåò íàñ. ×òî ñòàíåòñÿ ñ íàìè, åñëè óêðåïÿòñÿ îíè ïîñðåäèíå Ïåëîïîííåñà? Ãðå÷åñêèé ó íèõ ëèøü ÿçûê, à ëþäñêîé òîëüêî îáðàç, (4) íðàâàìè æå è îáû÷àÿìè îíè ñâèðåïåå, ÷åì ëþáûå âàðâàðû, äà ÷òî òàì — ÷åì äèêèå çâåðè! Îòòîãî çàêëèíàåì âàñ, ðèìëÿíå: îñâîáîäèòå Àðãîñ îò Íàáèñà è óñòðîéòå äåëà Ãðåöèè òàê, ÷òîáû îñòàòüñÿ åé ìèðíîé, èçáàâëåííîé îò ðàçáîéíèêîâ-ýòîëèéöåâ». (5) Ðèìñêèé âîåíà÷àëüíèê, âèäÿ, ÷òî âñå ãðåêè ÿðîñòíî íàïàäàþò íà ýòîëèéöåâ, ñêàçàë: «ß áû îòâåòèë âàì, íî âèæó, ñêîëü ñèëüíà íåíàâèñòü âàøà, è ïîòîìó ïîëàãàþ âàæíåå åå ñìÿã÷èòü, íåæåëè âîçáóæäàòü åùå áîëåå». (6) È ïðèáàâèë, ÷òî óäîâëåòâîðåí ñóæäåíèåì, êàêîå èìåþò ãðåêè î ðèìëÿíàõ è îá ýòîëèéöàõ, íî ñåé÷àñ õîòåë áû çíàòü òîëüêî îäíî — ðåøàò ëè îíè âîåâàòü ïðîòèâ Íàáèñà, åñëè îòêàæåòñÿ îí âåðíóòü Àðãîñ àõåÿíàì. (7) Âñå ðåøèëè âîåâàòü, è òîãäà Êâèíêöèé ïðèçâàë â ìåðó ñèë êàæäîãî ãîðîäà âûñòàâèòü âñïîìîãàòåëüíîå âîéñêî. Ê ýòîëèéöàì îí òîæå îòïðàâèë ïîñëà, íå ñëèøêîì íàäåÿñü äîáèòüñÿ æåëàåìîãî, à äàáû îòêðûëè ñâîè íàìåðåíèÿ, ÷òî è ñëó÷èëîñü. |
24. Haec vaniloquentia primum Aristaenum, praetorem Achaeorum, excitavit. [2] «Ne istuc» inquit «Iuppiter optimus maximus sirit Iunoque regina, cuius in tutela Argi sunt, ut illa civitas inter tyrannum Lacedaemonium et latrones Aetolos praemium sit posita in eo discrimine ut miserius a vobis recipiatur quam ab illo capta est. [3] Mare interiectum ab istis praedonibus non tuetur nos, T. Quincti; quid si in media Peloponneso arcem sibi fecerint futurum nobis est? Linguam tantum Graecorum habent, sicut speciem hominum; [4] moribus ritibusque efferatioribus quam ulli barbari, immo quam immanes beluae vivunt. Itaque vos rogamus, Romani, ut et ab Nabide Argos reciperetis et ita res Graeciae constituatis ut ab latrocinio quoque Aetolorum satis pacata haec relinquatis». [5] Romanus, cunctis undique increpantibus Aetolos, responsurum se fuisse iis dixit, nisi ita infensos omnes in eos videret ut sedandi potius quam irritandi essent. [6] Contentum itaque opinione ea quae de Romanis Aetolisque esset, referre se dixit quid de Nabidis bello placeret, nisi redderet Achaeis Argos. [7] Cum omnes bellum decressent, auxilia ut pro viribus suis quaeque civitates mitterent est hortatus. Ad Aetolos legatum etiam misit, magis ut nudaret animos, id quod evenit, quam spe impetrari posse. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß