Ïåðåâîä Ã. Ñ. Êíàáå.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
27. (1) È ñ ñóøè, è ñ ìîðÿ ãðîçèëè òèðàíó ñòîëü âåëèêèå ñèëû, (2) ÷òî, ñðàâíè îí èõ ÷åñòíî ñî ñâîèìè, òîò÷àñ ëèøèëñÿ áû âñÿêîé íàäåæäû; íî îí íå æåëàë îòêàçàòüñÿ îò âîéíû. Íà Êðèòå íàáðàë îí åùå òûñÿ÷ó ñàìûõ êðåïêèõ þíîøåé è ïðèñîåäèíèë ê òîé òûñÿ÷å êðèòÿí, ÷òî â òî âðåìÿ áûëè óæå â åãî àðìèè. Åùå áûëè ó íåãî ïîä îðóæèåì òðè òûñÿ÷è íàåìíèêîâ è äåñÿòü òûñÿ÷ ñîîòå÷åñòâåííèêîâ, âêëþ÷àÿ â èõ ÷èñëî è æèòåëåé óêðåïëåííûõ ïîñåëåíèé. Íàáèñ îêðóæèë ãîðîä ðâàìè è âàëàìè, (3) à ãðàæäàí æåñòîêèìè íàêàçàíèÿìè äåðæàë â ñòðàõå, äàáû ïðåäîòâðàòèòü ëþáóþ ïîïûòêó ìÿòåæà, èáî íå ìîã íàäåÿòüñÿ, ÷òî ëþäè æåëàþò óäà÷è òèðàíó. (4) Íåêîòîðûå ãðàæäàíå ãîðîäà áûëè åìó ïîäîçðèòåëüíû, ïîòîìó îí ñîáðàë âîéñêà ñâîè íà ðàâíèíå, (5) ÷òî çîâåòñÿ Äðîìîñ, ïîòîì ñîçâàë ëàêåäåìîíÿí, áåç îðóæèÿ, îêðóæèë èõ ñâîèìè âîîðóæåííûìè ñòðàæíèêàìè (6) è ñêàçàë: «Â òàêèå âðåìåíà ñëåäóåò ìíå áûòü íàñòîðîæå, òå æå, êòî ïî íûíåøíèì îáñòîÿòåëüñòâàì ïîäïàëè ïîä ïîäîçðåíèå, ñàìè äîëæíû æåëàòü, ÷òîáû íå äàëè èì çëîóìûøëÿòü, èáî, çëîóìûñëèâ, ïîíåñóò êàðó. (7) È îòòîãî æåëàþ ÿ âçÿòü íåêîòîðûõ èç âàñ ïîä ñòðàæó, ïîêóäà íå ìèíåò ãðîçà; à êàê îòáðîñèì âðàãîâ (êàêîâûå è íå òàê óæ ìíå îïàñíû, åñëè òîëüêî ñóìåþ óáåðå÷üñÿ îò âíóòðåííåé èçìåíû), òî âîçâðàùó èì òîò÷àñ ñâîáîäó». (8) Òóò æå âåëåë îí âûêëèêàòü èìåíà ïðèìåðíî âîñüìèäåñÿòè þíîøåé èç ëó÷øèõ è ñàìûõ èçâåñòíûõ ñåìåé è êàæäîãî, êîãäà îòçûâàëñÿ, ïðèêàçûâàë îòïðàâèòü â òþðüìó. Ñëåäóþùåé íî÷üþ âñå îíè áûëè óáèòû. (9) Ïîòîì êîå-êîãî èç èëîòîâ (òåõ, ÷òî èçäàâíà æèâóò â óêðåïëåííûõ ïîñåëåíèÿõ, îáðàáàòûâàÿ çåìëþ66) îáâèíèë â ñòðåìëåíèè ïåðåéòè ê âðàãó; èõ ïðîâåëè ïî óëèöàì, èçáèâàÿ ïëåòüìè, è óìåðòâèëè. Ñòðàõ âñåëèëñÿ â ñåðäöà ëþäåé, è íå ñòàëè îíè ñòðåìèòüñÿ ê êàêèì-ëèáî ïåðåìåíàì. (10) Òèðàí æå äåðæàë ñâîèõ ñîëäàò çà ãîðîäñêèìè ñòåíàìè: íà÷àòü áîé îí íå ñìåë, âèäÿ, ñêîëü íåðàâíû ñèëû, à îñòàâèòü ãîðîä îïàñàëñÿ, ïîíèìàÿ, êàêèå êîëåáàíèÿ è íåóâåðåííîñòü âëàäåþò æèòåëÿìè. |
27. Cum terra marique tantum belli circumstaret tyrannum, [2] et prope nulla spes esset vere suas hostiumque aestimanti vires, non tamen omisit bellum, sed a Creta mille delectos iuventutis eorum excivit, cum mille iam haberet, et tria milia mercennariorum militum, decem milia popularium cum castellanis agrestibus in armis habuit et fossa valloque urbem communivit; [3] et ne quid intestini motus oreretur, metu et acerbitate poenarum tenebat animos quoniam ut salvum vellent tyrannum sperare non poterat. [4] Cum suspectos quosdam civium haberet, eductis in campum omnibus copiis — Dromon ipsi vocant — [5] positis armis ad contionem vocari iubet Lacedaemonios atque eorum contioni satellites armatos circumdedit; [6] et pauca praefatus, cur sibi omnia timenti caventique ignoscendum in tali tempore foret, et ipsorum referre si quos suspectos status praesens rerum faceret, prohiberi potius ne quid moliri possint quam puniri molientes; [7] itaque quosdam se in custodia habiturum donec ea quae instet tempestas praetereat; hostibus repulsis, a quibus, si modo proditio intestina satis caveatur, minus periculi esse, extemplo eos emissurum; [8] sub haec citari nomina octoginta ferme principum iuventutis iussit atque eos, ut quisque ad nomen responderat, in custodiam tradidit; nocte insequenti omnes interfecti. [9] Ilotarum deinde quidam — hi sunt iam inde antiquitus castellani, agreste genus — transfugere voluisse insimulati per omnes vicos sub verberibus acti necantur. Hoc terrore obstipuerant multitudinis animi ab omni conatu novorum consiliorum. [10] Intra munitiones copias continebat, nec parem se ratus, si dimicare acie vellet, et urbem relinquere tam suspensis et incertis omnium animis metuens. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß