Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXIV, ãë. 52

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ã. Ñ. Êíàáå.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

52. (1) Óñòðî­èâ­øè òàê äåëà â Ôåñ­ñà­ëèè, ïðè­øåë Êâèíê­öèé ÷åðåç Ýïèð â Îðèê, ÷òîáû ïëûòü îòòóäà â Èòà­ëèþ. (2)  Îðè­êå âñå åãî âîé­ñêî ïîãðó­çè­ëîñü íà ñóäà, è ïîïëû­ëè â Áðóí­äè­çèé; à èç Áðóí­äè­çèÿ øëè ÷åðåç âñþ Èòà­ëèþ äî ñàìî­ãî Ðèìà ñëîâ­íî áû íà òðè­óì­ôå: âïå­ðå­äè âåç­ëè äîáû­÷ó, êàêóþ îòíÿ­ëè ó âðà­ãîâ, è âåðå­íè­öà ïîâî­çîê íå êîðî­÷å áûëà êîëîí­íû ñîë­äàò. (3) Êîãäà äîøëè äî âîðîò Ðèìà, ñåíàò âñòðå­òèë Êâèíê­öèÿ âíå ãîðî­äà; ñåíà­òî­ðû âûñëó­øà­ëè îò÷åò î äåëàõ åãî è ïîñïå­øè­ëè ïðè­ñóäèòü åìó òðè­óìô, ñòîëü çàñëó­æåí­íûé. (4) Òðè­óìô äëèë­ñÿ òðè äíÿ.  ïåð­âûé äåíü íåñ­ëè îðó­æèå, äðîòû, áðîí­çî­âûå è ìðà­ìîð­íûå èçâà­ÿ­íèÿ — è áîëü­øå èõ áûëî îòíÿ­òûõ ó Ôèëèï­ïà, íåæå­ëè âçÿ­òûõ ó ãîðîä­ñêèõ îáùèí; âî âòî­ðîé äåíü íåñ­ëè çîëî­òî è ñåðåá­ðî, îáðà­áîòàí­íîå, ñûðîå è â ìîíå­òàõ. (5) Áûëî òàì ñîðîê òðè òûñÿ­÷è ôóí­òîâ ñåðåá­ðà â ñëèò­êàõ110 è äâå­ñòè ñåìü­äå­ñÿò òûñÿ÷ ôóí­òîâ îáðà­áîòàí­íî­ãî; ìíî­æå­ñòâî ñîñóäîâ âñÿ­êèõ, áîëü­øå âñå­ãî ÷åêàí­íûõ, íåêî­òî­ðûå âåñü­ìà òîí­êîé ðàáîòû, à òàê­æå íåñ÷åò­íî ïðåä­ìå­òîâ èç áðîí­çû, ñ âåëè­êèì èñêóñ­ñò­âîì ñäå­ëàí­íûõ, è äåñÿòü ñåðåá­ðÿ­íûõ ùèòîâ. (6) Ñåðåá­ðÿ­íûõ ìîíåò áûëî âîñåìü­äå­ñÿò ÷åòû­ðå òûñÿ­÷è àòòè­÷å­ñêèõ, ÷òî çîâóò­ñÿ òàì òåò­ðà­ä­ðàõ­ìà­ìè111, êàæ­äàÿ âåñîì ïî÷òè â òðè äåíà­ðèÿ. (7) Çîëîòà áûëî âåñîì äî òðåõ òûñÿ÷ ñåìè­ñîò ÷åòûð­íà­äöà­òè ôóí­òîâ, ÿ óæ íå ãîâî­ðþ î ùèòå öåëè­êîì ëèòî­ãî çîëîòà, äà åùå ÷åòû­ðå òûñÿ­÷è ïÿòü­ñîò ÷åòûð­íà­äöàòü Ôèëèï­ïî­âûõ çîëîòûõ ìîíåò; (8) íà òðå­òèé äåíü ïðî­íåñ­ëè ïîëó­÷åí­íûå â äàð îò ãðå­÷å­ñêèõ ãîðî­äîâ çîëîòûå âåí­êè ÷èñ­ëîì ñòî ÷åòûð­íà­äöàòü. (9) Ïðî­âå­ëè è æèâîò­íûõ, ïðåä­íà­çíà­÷åí­íûõ â æåðò­âó. Ïåðåä êîëåñ­íè­öåé òðè­óì­ôà­òî­ðà øëè ïëåí­íè­êè è çàëîæ­íè­êè èç ñàìûõ çíàò­íûõ ðîäîâ, â èõ ÷èñ­ëå è Äåìåò­ðèé, ñûí öàðÿ Ôèëèï­ïà, è ñ.145 Àðìåí Ëàêåäå­ìî­íÿ­íèí, ñûí òèðà­íà Íàáè­ñà. (10) Ïîä êîíåö âúå­õàë â ãîðîä ñàì Êâèíê­öèé; çà êîëåñ­íè­öåé åãî øàãà­ëè ñîë­äà­òû â âåëè­êîì ìíî­æå­ñòâå, èáî îí ïðè­âåë èç Ãðå­öèè âñå ñâîå âîé­ñêî. (11) È ðîçäà­íî áûëî êàæ­äî­ìó ïåøå­ìó âîè­íó ïî äâå­ñòè ïÿòü­äå­ñÿò àññîâ, êàæ­äî­ìó öåí­òó­ðè­î­íó — âäâîå áîëü­øå è âòðîå — êàæ­äî­ìó âñàä­íè­êó. (12) È åùå òî îòëè­÷à­ëî òðè­óìô Êâèíê­öèÿ, ÷òî øëè òàì ðèì­ëÿíå, âûç­âî­ëåí­íûå èç ðàá­ñòâà, âñå ñ îáðè­òû­ìè ãîëî­âà­ìè112.

52. Ita cum per­cen­suis­set Thes­sa­liam, per Epi­rum Ori­cum, un­de erat traiec­tu­rus, ve­nit. [2] Ab Ori­co co­piae om­nes Brun­di­sium transpor­ta­tae. In­de per to­tam Ita­liam ad ur­bem pro­pe tri­um­phan­tes non mi­no­re ag­mi­ne re­rum cap­ta­rum quam suo prae se ac­to ve­ne­runt. [3] Postquam Ro­mam ven­tum est, se­na­tus extra ur­bem Quinctio ad res ges­tas edis­se­ren­das da­tus est tri­um­phus­que me­ri­tus ab lu­ben­ti­bus dec­re­tus. [4] Tri­duum tri­um­pha­vit. Die pri­mo ar­ma, te­la sig­na­que aerea et mar­mo­rea transtu­lit, plu­ra Phi­lip­po adempta quam quae ex ci­vi­ta­ti­bus ce­pe­rat; se­cun­do aurum ar­gen­tum­que fac­tum in­fec­tum­que et sig­na­tum. [5] In­fec­ti ar­gen­ti fuit quad­ra­gin­ta tria mi­lia pon­do et du­cen­ta sep­tua­gin­ta, fac­ti va­sa mul­ta om­nis ge­ne­ris, cae­la­ta ple­ra­que, quae­dam exi­miae ar­tis; et ex aere mul­ta fab­re­fac­ta; ad hoc cli­pea ar­gen­tea de­cem. [6] Sig­na­ti ar­gen­ti oc­to­gin­ta quat­tuor mi­lia fue­re At­ti­co­rum; tet­rach­ma vo­cant; tri­um fe­re de­na­rio­rum in sin­gu­lis ar­gen­ti est pon­dus. [7] Auri pon­do fuit tria mi­lia sep­tin­gen­ta quat­tuor­de­cim et cli­peum unum ex auro to­tum et Phi­lip­pei num­mi aurei quat­tuor­de­cim mi­lia quin­gen­ti quat­tuor­de­cim. [8] Ter­tio die co­ro­nae aureae, do­na ci­vi­ta­tium, tra­la­tae cen­tum quat­tuor­de­cim; [9] et hos­tiae duc­tae et an­te cur­rum mul­ti no­bi­les cap­ti­vi ob­si­des­que, in­ter quos De­met­rius, re­gis Phi­lip­pi fi­lius, fuit et Ar­me­nes, Na­bi­dis ty­ran­ni fi­lius, La­ce­dae­mo­nius. [10] Ip­se dein­de Quincti­us in ur­bem est in­vec­tus. Se­cu­ti cur­rum mi­li­tes fre­quen­tes ut exer­ci­tu om­ni ex pro­vin­cia de­por­ta­to. [11] His du­ce­ni quin­qua­ge­ni aeris in pe­di­tes di­vi­si, dup­lex cen­tu­rio­ni, trip­lex equi­ti. [12] Prae­bue­runt spe­ciem tri­um­pho ca­pi­ti­bus ra­sis se­cu­ti qui ser­vi­tu­te exempti fue­rant.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 110×èñ­ëî âîñ­ñòà­íîâ­ëå­íî ïî Ïëó­òàð­õó (Òèò Ôëà­ìè­íèí, 14).
  • 111Òåò­ðà­ä­ðàõ­ìà — ÷åòû­ðåõ­äðàõ­ìî­âèê.
  • 112Çíàê ðàá­ñòâà, îò êîòî­ðî­ãî îíè áûëè èçáàâ­ëå­íû.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007032 1327008059 1327009004 1364003453 1364003454 1364003455