Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1935/1984. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
26. (1) Òèðàí òîæå ñîáðàë íåáîëüøîé ôëîò, ÷òîáû ïåðåõâàòûâàòü ïîìîùü îñàæäåííûì ñ ìîðÿ. Òàì áûëî òðè êðóïíûõ êîðàáëÿ, ëîäêè è ëåãêèå ñóäåíûøêè, à ñòàðûé ôëîò áûë â ñîîòâåòñòâèè ñ äîãîâîðîì ïåðåäàí ðèìëÿíàì. (2) ×òîáû èñïûòàòü íà õîäó ýòè íîâûå êîðàáëè è ÷òîáû âñå áûëî â ïîëíîé áîåâîé ãîòîâíîñòè, Íàáèñ êàæäûé äåíü âûâîäèë èõ â îòêðûòîå ìîðå, óïðàæíÿë ãðåáöîâ è âîèíîâ â ìîðñêèõ ñðàæåíèÿõ. Îí ñâÿçûâàë ñóäüáó îñàäû ñ ïðåñå÷åíèåì ïîìîùè ãîðîäó ñî ñòîðîíû ìîðÿ. ñ.169 (3) Íàñêîëüêî ïðåòîð àõåéöåâ íè îïûòîì, íè äàðîâàíèåì íå óñòóïàë íèêîìó èç çíàìåíèòûõ ïîëêîâîäöåâ â èñêóññòâå ñóõîïóòíîé âîéíû, íàñòîëüêî æå íåñâåäóù áûë îí â ìîðñêîì äåëå. (4) Æèòåëü Àðêàäèè, ðîäîì èç ìåñò, äàëåêèõ îò ìîðÿ, îí ìàëî çíàêîì áûë ñî âñåì ÷óæåñòðàííûì, ðàçâå ÷òî âîåâàë íà Êðèòå íà÷àëüíèêîì âñïîìîãàòåëüíûõ âîéñê. (5) Áûëà ó íåãî ñòàðàÿ êâàäðèðåìà, çàõâà÷åííàÿ ëåò âîñåìüäåñÿò òîìó, êîãäà íà íåé èç Íàâïàêòà â Êîðèíô ïëûëà Íèêåÿ, æåíà Êðàòåðà76. (6) Òàê êàê ñóäíî ýòî áûëî íåêîãäà çíàìåíèòî â öàðñêîì ôëîòå, ïðåëüùåííûé ýòîé ñëàâîé Ôèëîïåìåí âåëåë ïðèâåñòè êîðàáëü èç Ýãèÿ. Õîòÿ òîò óæå ïðîãíèë è ïðîõóäèëñÿ îò âåòõîñòè, (7) åãî ïîñòàâèëè âî ãëàâå ôëîòà, è íà íåì íàõîäèëñÿ êîìàíäîâàâøèé ôëîòîì Òèñîí èç Ïàòð. Íàâñòðå÷ó åìó äâèíóëèñü îò Ãèòèÿ ëàêîíñêèå ñóäà, (8) è ïðè ïåðâîì æå ñòîëêíîâåíèè ñ íîâûì êðåïêèì êîðàáëåì ñòàðûé, è áåç òîãî ïðîïóñêàâøèé ïî âñåì øâàì âîäó, òîò÷àñ æå ðàçâàëèëñÿ. Âñå, êòî áûëè íà áîðòó, ïîïàëè â ïëåí. (9) Ñ ïîòåðåé ïðåäâîäèòåëüñêîãî êîðàáëÿ îñòàëüíîé ôëîò îáðàòèëñÿ â áåãñòâî, ñêîëüêî õâàòàëî âåñåë. Ñàì Ôèëîïåìåí áåæàë íà ëåãêîì äîçîðíîì ñóäíå è îñòàíîâèëñÿ íå ðàíüøå, ÷åì ïðèáûë â Ïàòðû. (10) Íî íåóäà÷à îòíþäü íå ñëîìèëà äóõ ýòîãî âîèíñòâåííîãî ìóæà, ïîáûâàâøåãî âî ìíîãèõ ïåðåäåëêàõ, — íàïðîòèâ, ïðîèãðàâ â ìîðñêîé âîéíå, â êîòîðîé îí áûë íåñâåäóù, îí òåì áîëüøå íàäåæäû âîçëàãàë íà òî, â ÷åì çíàë òîëê. Ôèëîïåìåí óòâåðæäàë, ÷òî òèðàíó íåäîëãî ëèêîâàòü. |
26. Comparaverat et tyrannus modicam classem ad prohibenda si qua obsessis mari summitterentur praesidia, tres tectas naves et lembos pristesque, tradita vetere classe ex foedere Romanis. [2] Harum novarum navium agilitatem ut experiretur, simul ut omnia satis apta ad certamen essent, provectos in altum cotidie remigem militemque simulacris navalis pugnae exercebat, in eo ratus verti spem obsidionis, si praesidia maritima interclusisset. [3] Praetor Achaeorum sicut terrestrium certaminum arte quemvis clarorum imperatorum vel usu vel ingenio aequabat, ita rudis in re navali erat, [4] Arcas, mediterraneus homo, externorum etiam omnium, nisi quod in Creta praefectus auxiliorum militaverat, ignarus. [5] Navis erat quadriremis vetus, capta annis LXXX ante, cum Crateri uxorem Nicaeam a Naupacto Corinthum veheret. [6] Huius fama motus — fuerat enim nobile in classe regia quondam navigium — deduci ab Aegio putrem iam admodum et vetustate dilabentem iussit. [7] Hac tum praetoria nave praecedente classem, cum in ea Patrensis Tiso praefectus classis veheretur, occurrerunt a Gytheo Laconum naves; [8] et primo statim incursu ad novam et firmam navem vetus, quae per se ipsa omnibus compagibus aquam acciperet, divulsa est, captique omnes, qui in nave erant. [9] Cetera classis praetoria nave amissa, quantum quaeque remis valuit fugerunt. Ipse Philopoemen in levi speculatoria nave fugit nec ante fugae finem, quam Patras ventum est fecit. [10] Nihil ea res animum militaris viri et multos experti casus imminuit; quin contra, si in re navali, cuius esset ignarus, offendisset, eo plus in ea, quorum usu calleret, spei nactus, breve id tyranno gaudium se effecturum adfirmabat. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß