Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1935/1984. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
27. (1) Îäóøåâëåííûé óñïåõîì, Íàáèñ, óâåðèëñÿ, (2) ÷òî îïàñíîñòü ñ ìîðÿ áîëüøå åìó íå ãðîçèò, è çàõîòåë, ïðàâèëüíî ðàñïîëîæèâ çàñòàâû, ïåðåêðûòü è ñóõîïóòíûå ïîäõîäû ê ãîðîäó. Îí óâåë òðåòü âîéñêà îò îñàæäåííîãî Ãèòèÿ è ðàçáèë ëàãåðü ó Ïëåé. (3) Ýòî ìåñòî ãîñïîäñòâóåò è íàä Ëåâêàìè, è íàä Àêðèÿìè, ãäå, êàê îí îæèäàë, äîëæíî áûëî ïðîéòè íåïðèÿòåëüñêîå âîéñêî.  òàìîøíåì ëàãåðå ëèøü ó íåìíîãèõ âîèíîâ áûëè ïàëàòêè, ó îñòàëüíîãî æå ìíîæåñòâà âîèíîâ — õèæèíû, ñïëåòåííûå èç òðîñòíèêà è êðûòûå ëèñòüÿìè, êîòîðûå äàâàëè ðàçâå ÷òî òåíü. (4) Íå ïîêàçàâøèñü åùå íåïðèÿòåëþ, Ôèëîïåìåí ðåøèë íàïàñòü íà íåãî âðàñïëîõ, âîñïîëüçîâàâøèñü óëîâêîé, êàêîé îò íåãî íå îæèäàëè. (5) Îí ñîáðàë ìàëûå ñóäà â íåçàìåòíîé áóõòå â àðãîññêîé çåìëå. Òàì íà íèõ îí ïîãðóçèë ëåãêèõ ïåõîòèíöåâ ñ íåáîëüøèìè ùèòàìè, ïðàùàìè, äðîòèêàìè è ïðî÷èì îðóæèåì. (6) Ïðîïëûâ îòòóäà âäîëü áåðåãà äî áëèæàéøåãî ê âðàæåñêîìó ëàãåðþ ìûñà, îí âûøåë íà ñóøó, à íî÷üþ èçâåñòíûìè åìó òðîïàìè äîáðàëñÿ äî Ïëåé. Ñòðàæà ñïàëà — âåäü âîêðóã âñå êàçàëîñü ñïîêîéíûì. Ôèëîïåìåí çàïàëèë õèæèíû ñî âñåõ ñòîðîí ëàãåðÿ. (7) Ìíîãèõ ïëàìÿ ïîæðàëî ðàíüøå, ÷åì îíè ïî÷óÿëè ïðèáëèæåíèå âðàãà. Íî äàæå è çàìåòèâøèå íå ñìîãëè íè÷åãî ïîäåëàòü. (8) Âñå áûëî èñòðåáëåíî îãíåì è ìå÷îì: ëèøü íåìíîãèå ñïàñëèñü è áåæàëè â ãëàâíûé ëàãåðü ïîä Ãèòèåì. (9) Òàê ðàçãðîìèâ âðàãîâ, Ôèëîïåìåí ïåðâûì äåëîì îòïðàâèëñÿ â Ëàêîíñêóþ çåìëþ ãðàáèòü Òðèïîëèñ, íàèáîëåå áëèçêèé ê ìåãàëîïîëèòàíñêèì ïðåäåëàì. (10) Óãíàâ îòòóäà âåëèêîå ìíîæåñòâî ñêîòà è ëþäåé, îí îòñòóïèë ðàíüøå, ÷åì òèðàí ñìîã ïîñëàòü îò Ãèòèÿ îòðÿä ñ.170 äëÿ çàùèòû ïîëåé. (11) Çàòåì Ôèëîïåìåí ïåðåâåë âîéñêî â Òåãåþ è, ñîçâàâ òàì ñîáðàíèå àõåéöåâ è ñîþçíèêîâ77, íà êîòîðîì ïðèñóòñòâîâàëè òàêæå âîæäè ýïèðöåâ è àêàðíàíöåâ, îáúÿâèë î ñâîåì ðåøåíèè èäòè íà Ëàêåäåìîí. (12) Åãî âîèíû, ñêàçàë îí, äîñòàòî÷íî îïðàâèëèñü ïîñëå ïîçîðíîãî ïîðàæåíèÿ íà ìîðå, à âðàãè, íàïðîòèâ, ðàñòåðÿíû. Ïî åãî ìíåíèþ, òîëüêî òàê ìîæíî îòâëå÷ü èõ îò îñàäû Ãèòèÿ. (13) Âñòóïèâ âî âðàæåñêóþ çåìëþ, îí ðàçáèë ëàãåðü ó Êàðèé.  òîò æå äåíü Ãèòèé áûë âçÿò ïðèñòóïîì, íî Ôèëîïåìåí, íå çíàÿ îá ýòîì, ñíÿëñÿ ñ ëàãåðÿ è äâèíóëñÿ ê Áàðíîñôåíó, — ýòî ãîðà â äåñÿòè ìèëÿõ îò Ëàêåäåìîíà. (14) Âçÿâ Ãèòèé, Íàáèñ ñ âîéñêîì âûñòóïèë îòòóäà íàëåãêå è, áûñòðî ïðîéäÿ ìèìî Ëàêåäåìîíà, çàíÿë òàê íàçûâàåìûé Ïèððîâ ëàãåðü78. Îí íå ñîìíåâàëñÿ, ÷òî àõåéöû ïîïûòàþòñÿ çàõâàòèòü åãî. Îòòóäà Íàáèñ âûñòóïèë íàâñòðå÷ó ïðîòèâíèêó. (15) Âîéñêî Ôèëîïåìåíà, ïðîøåäøåå ïî òåñíèíå, ðàñòÿíóëîñü ÷óòü ëè íå íà ïÿòü ìèëü. Çàìûêàþùèìè øëè êîííèöà è áîëüøàÿ ÷àñòü âñïîìîãàòåëüíûõ âîéñê, èáî îí äóìàë, ÷òî òèðàí ñ íàåìíèêàìè, íà êîòîðûõ òîò áîëüøå âñåãî ïîëàãàëñÿ, íàïàäåò íà íåãî ñ òûëà. (16) Ñðàçó äâå íåîæèäàííîñòè ïîðàçèëè Ôèëîïåìåíà: âî-ïåðâûõ, ìåñòî, êóäà îí øåë, óæå îêàçàëîñü çàíÿòûì; âî-âòîðûõ, îí óâèäåë, ÷òî âðàã ñòîëêíóëñÿ ñ åãî ïåðåäîâûì îòðÿäîì, äà åùå òàì, ãäå äîðîãà øëà ïî ïåðåñå÷åííîé ìåñòíîñòè è äâèãàòüñÿ âïåðåä áåç ëåãêîâîîðóæåííîãî çàñëîíà ïðåäñòàâëÿëîñü íåâîçìîæíûì. |
27. Nabis cum prospera re elatus, tum spem etiam haud dubiam nactus nihil iam a mari periculi fore, et terrestres aditus claudere opportune positis praesidiis voluit. [2] Tertia parte copiarum ab obsidione Gythei abducta ad Pleias posuit castra; [3] imminet is locus et Leucis et Acriis, qua videbantur hostes exercitum admoturi. Cum ibi stativa essent et pauci tabernacula haberent, multitudo alia casas ex harundine textas fronde, quae umbram modo praeberet, texissent, [4] priusquam in conspectum hostis veniret, Philopoemen necopinantem eum improviso genere belli adgredi statuit. [5] Navigia parva in stationem occultam agri Argivi contraxit; in ea expeditos milites, caetratos plerosque, cum fundis et iaculis et alio levi genere armaturae imposuit. [6] Inde littora legens cum ad propinquum castris hostium promunturium venisset, egressus callibus notis nocte Pleias pervenit et sopitis vigilibus ut in nullo propinquo metu ignem casis ab omni parte castrorum iniecit. [7] Multi prius incendio absumpti sunt quam hostium adventum sentirent, et qui senserant nullam opem ferre potuerunt. [8] Ferro flammaque omnia absumpta; perpauci ex tam ancipiti peste ad Gytheum in maiora castra perfugerunt. [9] Ita perculsis hostibus Philopoemen protinus ad depopulandam Tripolim Laconici agri, [10] qui proximus finem Megalopolitarum est, duxit et magna vi pecorum hominumque inde abrepta, priusquam a Gytheo tyrannus praesidium agris mitteret, discessit. [11] Inde Tegeam exercitu contracto concilioque eodem et Achaeis et sociis indicto, in quo et Epirotarum et Acarnanum fuere principes, statuit, [12] quoniam satis et suorum a pudore maritimae ignominiae restituti animi et hostium conterriti essent, ad Lacedaemonem ducere, eo modo uno ratus ab obsidione Gythei hostem abduci posse. [13] Ad Caryas primum in hostium terra posuit castra. Eo ipso die Gytheum expugnatum est. Cuius rei ignarus Philopoemen castra ad Barnosthenem — mons est decem milia passuum ab Lacedaemone — promovit. [14] Et Nabis, recepto Gytheo cum expedito exercitu inde profectus, cum praeter Lacedaemonem raptim duxisset, Pyrrhi quae vocant castra occupavit, quem peti locum ab Achaeis non dubitabat. [15] Inde hostibus occurrit. Obtinebant autem longo agmine propter angustias viae prope quinque milia passuum; cogebatur agmen ab equitibus et maxima parte auxiliorum, quod existimabat Philopoemen tyrannum mercennariis militibus, quibus plurimum fideret, ab tergo suos adgressurum. [16] Duae res simul inopinatae perculerunt eum, una praeoccupatus quem petebat locus, altera, quod primo agmini occurrisse hostem cernebat, ubi, cum per loca confragosa iter esset, sine levis armaturae praesidio signa ferri non videbat posse. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß