Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXV, ãë. 45

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1935/1984.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9

45. (1) Ïðî­èç­íå­ñÿ ýòî ïðè âåëè­êîì îäîá­ðå­íèè ïðè­ñóò­ñò­âó­þ­ùèõ, öàðü óäà­ëèë­ñÿ. (2) Ïîñëå åãî óõî­äà íà÷àë­ñÿ ñïîð ìåæ­äó äâó­ìÿ ýòî­ëèé­ñêè­ìè âîæäÿ­ìè, Ôåíå­åì è Ôîàí­òîì. (3) Ôåíåé ñ÷è­òàë, ÷òî Àíòèîõîì íàäî âîñ­ïîëü­çî­âàòü­ñÿ íå êàê ïðåä­âî­äè­òå­ëåì â âîéíå, à ñêî­ðåå êàê ìèðîòâîð­öåì è òðå­òåé­ñêèì ñóäüåé â ñïî­ðå ýòî­ëèé­öåâ ñ ðèì­ñêèì íàðî­äîì. (4) Ñàì ïðè­õîä öàðÿ è åãî âåëè­÷èå âîçû­ìå­þò áîëü­øåå äåé­ñò­âèå íà ðèì­ëÿí, âíó­øàò èì áîëü­øåå ïî÷òå­íüå, ÷åì ñèëà îðó­æèÿ. Ìíî­ãîå èç òîãî, ÷åãî íå äîáèòü­ñÿ âîîðó­æåí­íîé áîðü­áîé, ëþäè óñòó­ïà­þò äîá­ðî­âîëü­íî — òîëü­êî áû íå âîå­âàòü. (5) À Ôîàíò âîç­ðà­æàë: íå ê ìèðó Ôåíåé ñòðå­ìèò­ñÿ, îí õî÷åò òîëü­êî ðàñ­ñòðî­èòü ïðè­ãîòîâ­ëå­íèÿ ê âîéíå, ÷òîáû îò ïðå­ñû­ùå­íèÿ ðàç­ãî­âî­ðà­ìè íàïîð öàðÿ ðàñ­òå­ðÿë ñâîþ ìîùü è ðèì­ëÿíå âûèã­ðà­ëè âðå­ìÿ äëÿ ñîáè­ðà­íèÿ ñèë. (6) Ñòîëü­êî ïîñîëüñòâ îòïðà­âèâ­øè â Ðèì, ñòîëü­êî ðàç îáñóæ­äàÿ äåëà ñ ñàìèì Êâèíê­öè­åì, ýòî­ëèé­öû äîñòà­òî÷­íî óáåäè­ëèñü, ÷òî îò ðèì­ëÿí ñïðà­âåä­ëè­âî­ñòè íå äîáèòü­ñÿ. Äà ðàç­âå ìîëè­ëè áû îíè î ïîìî­ùè Àíòèî­õà, îñòàíü­ñÿ ó íèõ õîòü êàêàÿ-íèáóäü íàäåæ­äà! (7) Ýòà ïîìîùü ïðè­øëà áûñò­ðåå, ÷åì âñå îæè­äà­ëè, íî íå ñëå­äó­åò ðàñ­õî­ëà­æè­âàòü­ñÿ; íàïðî­òèâ òîãî, íóæ­íî ìîëèòü öàðÿ, ÷òîáû îí, õîòÿ ñàì (÷òî âñå­ãî âàæ­íåå) ïðè­øåë ê íèì çàñòóï­íè­êîì Ãðå­öèè, åùå âûçâàë áû òàê­æå ñâîè ñóõî­ïóò­íûå è ìîð­ñêèå ñèëû. (8) Áóäó÷è âîîðó­æåí, öàðü ÷åãî-òî äîáüåò­ñÿ. Áåç­îðóæ­íûé, îí íè÷å­ãî íå ïîäå­ëà­åò ñ ðèì­ëÿ­íà­ìè, íå çàùè­òèò íå òîëü­êî ÷òî ýòî­ëèé­öåâ, íî äàæå è ñàìî­ãî ñåáÿ!

(9) Ýòî ìíå­íèå îäåð­æà­ëî âåðõ. Ñîáðà­íèå ðåøè­ëî îáú­ÿâèòü öàðÿ ãëàâ­íî­êî­ìàí­äóþ­ùèì è îòðÿäè­ëî ê íåìó òðèä­öàòü âîæäåé, ÷òîáû îí ñ íèìè ñîâå­ùàë­ñÿ â ñëó­÷àå íåîá­õî­äè­ìî­ñòè.

45. In hanc sen­ten­tiam rex cum mag­no om­nium ad­sen­su lo­cu­tus dis­ces­sit. [2] Post dis­ces­sum re­gis in­ter duos prin­ci­pes Aeto­lo­rum, Phae­neam et Thoan­tem, con­ten­tio fuit. [3] Phae­neas re­con­ci­lia­to­re pa­cis et dis­cep­ta­to­re de iis quae in contro­ver­sia cum po­pu­lo Ro­ma­no es­sent uten­dum po­tius An­tio­cho cen­se­bat quam du­ce bel­li: [4] ad­ven­tum eius et maies­ta­tem ad ve­re­cun­diam fa­cien­dam Ro­ma­nis vim maio­rem ha­bi­tu­ram quam ar­ma; mul­ta ho­mi­nes, ne bel­la­re ne­ces­se sit, vo­lun­ta­te re­mit­te­re, quae bel­lo et ar­mis co­gi non pos­sint. [5] Thoas ne­ga­re pa­ci stu­de­re Phae­neam, sed dis­cu­te­re ap­pa­ra­tum bel­li vel­le, ut tae­dio et im­pe­tus re­lan­gues­cat re­gis et Ro­ma­ni tem­pus ad com­pa­ran­dum ha­beant: [6] ni­hil enim aequi ab Ro­ma­nis im­pet­ra­ri pos­se to­tiens le­ga­tio­ni­bus mis­sis Ro­mam, to­tiens cum ip­so Quinctio dis­cep­tan­do sa­tis ex­per­tum es­se, nec ni­si absci­sa om­ni spe auxi­lium An­tio­chi implo­ra­tu­ros fuis­se. [7] Quo ce­le­rius spe om­nium ob­la­to non es­se elan­gues­cen­dum, sed oran­dum po­tius re­gem ut, quo­niam, quod ma­xi­mum fue­rit, ip­se vin­dex Grae­ciae ve­ne­rit, co­pias quo­que ter­restres na­va­les­que ac­cer­sat. [8] Ar­ma­tum re­gem ali­quid im­pet­ra­tu­rum; iner­mem non pro Aeto­lis mo­do, sed ne pro se qui­dem ip­so mo­men­ti ul­lius fu­tu­rum apud Ro­ma­nos. [9] Haec vi­cit sen­ten­tia, im­pe­ra­to­rem­que re­gem ap­pel­lan­dum cen­sue­runt et tri­gin­ta prin­ci­pes, cum qui­bus si qua vel­let con­sul­ta­ret, de­le­ge­runt.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1260010226 1327007032 1327008059 1364003546 1364003547 1364003548