Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXVII, ãë. 12

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1935/1984.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

12. (1) Ïîêà âñå ýòî ïðî­èñ­õî­äè­ëî â Ýîëèäå, Àáèäîñ â òå÷å­íèå íåñêîëü­êèõ äíåé âûäåð­æè­âàë îñà­äó. Ñòå­íû îõðà­íÿë öàð­ñêèé ãàð­íè­çîí. (2) Êîãäà óæå âñå èçìó­÷è­ëèñü, åãî íà÷àëü­íèê ïîç­âî­ëèë, ÷òîáû äîëæ­íîñò­íûå ëèöà ãîðî­äà âñòó­ïè­ëè ñ Ëèâè­åì â ïåðå­ãî­âî­ðû îá óñëî­âè­ÿõ ñäà­÷è. Âñå çàäåð­æè­âà­ëîñü èç-çà òîãî, ÷òî íèêàê íå ìîã­ëè äîãî­âî­ðèòü­ñÿ, ñ îðó­æè­åì èëè áåç áóäóò îòïó­ùå­íû öàð­ñêèå âîè­íû. (3) Ïîêà î òîì ñïî­ðè­ëè, ÿâèë­ñÿ ãîíåö ñ âåñòüþ î ãèáå­ëè ðîäîñ­ñêî­ãî ôëîòà. (4) Äåëî áûëî âûïó­ùå­íî èç ðóê: îïà­ñà­ÿñü, êàê áû Ïîëèê­ñå­íèä, îäó­øåâ­ëåí­íûé òàêèì óñïå­õîì, íå íàïàë íà ôëîò â Êàíàõ, Ëèâèé íåìåä­ëåí­íî ñíÿë ñ Àáèäî­ñà îñà­äó è ñ Ãåë­ëåñ­ïîí­òà îõðà­íó, à òàê­æå óâåë êîðàá­ëè, âûòà­ùåí­íûå íà áåðåã â Êàíàõ. Ýâìåí òîæå óøåë â Ýëåþ. (5) Ëèâèé ñî âñåì ôëî­òîì, ê êîòî­ðî­ìó ïðè­ñî­åäè­íè­ëèñü äâå ìèòè­ëåí­ñêèå òðè­ðå­ìû, äâè­íóë­ñÿ ê Ôîêåå. Óçíàâ, ÷òî îíà çàíÿ­òà ñèëü­íûì öàð­ñêèì ãàð­íè­çî­íîì, à íåâäà­ëå­êå ñòî­èò ëàãå­ðåì Ñåëåâê, Ëèâèé îïó­ñòî­øèë ïîáå­ðå­æüå, (6) ñïåø­íî ïîãðó­çèë äîáû­÷ó, ñ.230 îñî­áåí­íî ïëåí­íûõ, íà êîðàá­ëè è, äîæäàâ­øèñü Ýâìå­íà, êîòî­ðûé ñëå­äî­âàë çà íèì ñ ôëî­òîì, ñðà­çó ïóñòèë­ñÿ ê Ñàìî­ñó. (7) Ðîäî­ñ­öû, ïîëó­÷èâ ïåð­âûå âåñòè î ïîðà­æå­íèè, áûëè îõâà­÷å­íû ñðà­çó è ñòðà­õîì, è ãëó­áî­êîé ñêîð­áüþ: âåäü, êðî­ìå ïîãèá­øèõ ñóäîâ è âîè­íîâ, îíè ïîòå­ðÿ­ëè âåñü öâåò, âñþ ñèëó ñâî­åé ìîëî­äå­æè. (8) Ìíî­ãèå çíàò­íûå ëþäè îòïðà­âè­ëèñü â òîò ïîõîä, çàâî­ðî­æåí­íûå, ïîìè­ìî ïðî­÷å­ãî, ñàìîé ëè÷­íî­ñòüþ Ïàâ­ñè­ñòðà­òà, êîòî­ðûé çàñëó­æåí­íî ïîëü­çî­âàë­ñÿ ñðå­äè ñâî­èõ âåëè­÷àé­øèì óâà­æå­íè­åì. Íî ñêîðáü îáåð­íó­ëàñü ãíå­âîì, ñòî­è­ëî èì óçíàòü, ÷òî èõ âçÿ­ëè îáìà­íîì è, ñàìîå ãëàâ­íîå, îáìà­íóë èõ ñîãðàæ­äà­íèí. (9) Îíè òîò­÷àñ æå ñíà­ðÿäè­ëè äåñÿòü êîðàá­ëåé, à íåñêîëü­êî äíåé ñïó­ñòÿ — åùå äåñÿòü; âî ãëà­âå èõ âñåõ áûë ïîñòàâ­ëåí Ýâäàì. Ýòîò äàëå­êî óñòó­ïàë Ïàâ­ñè­ñòðà­òó âîèí­ñêè­ìè äîá­ëå­ñòÿ­ìè, íî ðîäî­ñ­öû ñî÷ëè, ÷òî îí áóäåò áîëåå îñòî­ðîæ­íûì êîìàí­äóþ­ùèì óæ õîòÿ áû ïî íåäî­ñòàò­êó õðàá­ðî­ñòè. (10) Ðèì­ëÿíå è öàðü Ýâìåí ñíà­÷à­ëà ïîñòà­âè­ëè ôëîò ó Ýðèòð. Ïåðå­íî­÷å­âàâ òàì, îíè íà äðó­ãîé äåíü äîñòèã­ëè ìûñà Êîðèê. (11) Çàòåì, ñïå­øà ïåðå­ïðà­âèòü­ñÿ ê áëè­æàé­øå­ìó ñàìîñ­ñêî­ìó áåðå­ãó è íå äîæäàâ­øèñü âîñ­õî­äà ñîëí­öà, ïî êîòî­ðî­ìó êîðì­÷èå ìîã­ëè áû óâèäåòü ñîñòî­ÿ­íèå íåáà, îíè, íå ðàçî­áðàâ­øèñü â ïîãî­äå, âûøëè â ìîðå. (12) Íà ïîëî­âèíå ïóòè âåòåð, ñìå­íèâ­øèñü, çàäóë ñ ñåâå­ðà, íà ìîðå ïîä­íÿ­ëîñü âîë­íå­íèå, è êîðàá­ëè ðàñ­øâû­ðÿ­ëî.

12. Dum haec in Aeo­li­de ge­run­tur, Aby­dus cum per ali­quot dies ob­si­dio­nem to­le­ras­set prae­si­dio re­gio tu­tan­te moe­nia, [2] iam om­ni­bus fes­sis Phi­lo­ta quo­que prae­fec­to prae­si­dii per­mit­ten­te ma­gistra­tus eorum cum Li­vio de con­di­cio­ni­bus tra­den­dae ur­bis age­bant. Rem dis­ti­ne­bat quod, ut­rum ar­ma­ti an iner­mes emit­te­ren­tur re­gii, pa­rum con­ve­nie­bat. [3] Haec agen­ti­bus cum in­ter­ve­nis­set nun­tius Rho­dio­rum cla­dis, emis­sa de ma­ni­bus res est; [4] me­tuens enim Li­vius ne suc­ces­su tan­tae rei infla­tus Po­ly­xe­ni­das clas­sem quae ad Ca­nas erat oppri­me­ret, Aby­di ob­si­dio­ne cus­to­dia­que Hel­les­pon­ti ex­templo re­lic­ta na­ves, quae sub­duc­tae Ca­nis erant, de­du­xit; et Eume­nes Elaeam ve­nit. [5] Li­vius om­ni clas­se, cui adiun­xe­rat duas tri­re­mes Mi­ty­le­naeas, Pho­caeam pe­tit. Quam cum te­ne­ri va­li­do re­gio prae­si­dio audis­set, nec pro­cul Se­leu­ci castra es­se, de­po­pu­la­tus ma­ri­ti­mam oram, [6] et prae­da ma­xi­me ho­mi­num rap­tim in na­ves im­po­si­ta tan­tum mo­ra­tus, dum Eume­nes cum clas­se ad­se­que­re­tur, Sa­mum pe­te­re in­ten­dit. [7] Rho­diis pri­mo audi­ta cla­des si­mul pa­vo­rem si­mul luc­tum in­gen­tem fe­cit; nam prae­ter na­vium mi­li­tum­que iac­tu­ram, quod flo­ris, quod ro­bo­ris in iuven­tu­te fue­rat, ami­se­rant, [8] mul­tis no­bi­li­bus se­cu­tis in­ter ce­te­ra auc­to­ri­ta­tem Pau­sistra­ti, quae in­ter suos me­ri­to ma­xi­ma erat; dein­de, quod frau­de cap­ti, quod a ci­ve po­tis­si­mum suo fo­rent, in iram luc­tus ver­tit. [9] De­cem ex­templo na­ves, et die­bus post pau­cis de­cem alias prae­fec­to om­nium Euda­mo mi­se­runt, quem aliis vir­tu­ti­bus bel­li­cis haud­qua­quam Pau­sistra­to pa­rem, cau­tio­rem, quo mi­nus ani­mi erat, du­cem fu­tu­rum cre­de­bant. [10] Ro­ma­ni et Eume­nes rex in Eryth­raeam pri­mum clas­sem appli­cue­runt. Ibi noc­tem unam mo­ra­ti pos­te­ro die Co­ry­cum pro­mun­tu­rium te­nue­runt. [11] In­de cum in pro­xi­ma Sa­miae vel­lent trai­ce­re, non ex­pec­ta­to so­lis or­tu, ex quo sta­tum cae­li no­ta­re gu­ber­na­to­res pos­sent, in in­cer­tam tem­pes­ta­tem mi­se­runt. [12] Me­dio in cur­su, aqui­lo­ne in sep­tentrio­nem ver­so, exas­pe­ra­to fluc­ti­bus ma­ri iac­ta­ri coe­pe­runt.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1260010223 1327007031 1327007042 1364003713 1364003714 1364003715