Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1935/1984. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
12. (1) Ïîêà âñå ýòî ïðîèñõîäèëî â Ýîëèäå, Àáèäîñ â òå÷åíèå íåñêîëüêèõ äíåé âûäåðæèâàë îñàäó. Ñòåíû îõðàíÿë öàðñêèé ãàðíèçîí. (2) Êîãäà óæå âñå èçìó÷èëèñü, åãî íà÷àëüíèê ïîçâîëèë, ÷òîáû äîëæíîñòíûå ëèöà ãîðîäà âñòóïèëè ñ Ëèâèåì â ïåðåãîâîðû îá óñëîâèÿõ ñäà÷è. Âñå çàäåðæèâàëîñü èç-çà òîãî, ÷òî íèêàê íå ìîãëè äîãîâîðèòüñÿ, ñ îðóæèåì èëè áåç áóäóò îòïóùåíû öàðñêèå âîèíû. (3) Ïîêà î òîì ñïîðèëè, ÿâèëñÿ ãîíåö ñ âåñòüþ î ãèáåëè ðîäîññêîãî ôëîòà. (4) Äåëî áûëî âûïóùåíî èç ðóê: îïàñàÿñü, êàê áû Ïîëèêñåíèä, îäóøåâëåííûé òàêèì óñïåõîì, íå íàïàë íà ôëîò â Êàíàõ, Ëèâèé íåìåäëåííî ñíÿë ñ Àáèäîñà îñàäó è ñ Ãåëëåñïîíòà îõðàíó, à òàêæå óâåë êîðàáëè, âûòàùåííûå íà áåðåã â Êàíàõ. Ýâìåí òîæå óøåë â Ýëåþ. (5) Ëèâèé ñî âñåì ôëîòîì, ê êîòîðîìó ïðèñîåäèíèëèñü äâå ìèòèëåíñêèå òðèðåìû, äâèíóëñÿ ê Ôîêåå. Óçíàâ, ÷òî îíà çàíÿòà ñèëüíûì öàðñêèì ãàðíèçîíîì, à íåâäàëåêå ñòîèò ëàãåðåì Ñåëåâê, Ëèâèé îïóñòîøèë ïîáåðåæüå, (6) ñïåøíî ïîãðóçèë äîáû÷ó, ñ.230 îñîáåííî ïëåííûõ, íà êîðàáëè è, äîæäàâøèñü Ýâìåíà, êîòîðûé ñëåäîâàë çà íèì ñ ôëîòîì, ñðàçó ïóñòèëñÿ ê Ñàìîñó. (7) Ðîäîñöû, ïîëó÷èâ ïåðâûå âåñòè î ïîðàæåíèè, áûëè îõâà÷åíû ñðàçó è ñòðàõîì, è ãëóáîêîé ñêîðáüþ: âåäü, êðîìå ïîãèáøèõ ñóäîâ è âîèíîâ, îíè ïîòåðÿëè âåñü öâåò, âñþ ñèëó ñâîåé ìîëîäåæè. (8) Ìíîãèå çíàòíûå ëþäè îòïðàâèëèñü â òîò ïîõîä, çàâîðîæåííûå, ïîìèìî ïðî÷åãî, ñàìîé ëè÷íîñòüþ Ïàâñèñòðàòà, êîòîðûé çàñëóæåííî ïîëüçîâàëñÿ ñðåäè ñâîèõ âåëè÷àéøèì óâàæåíèåì. Íî ñêîðáü îáåðíóëàñü ãíåâîì, ñòîèëî èì óçíàòü, ÷òî èõ âçÿëè îáìàíîì è, ñàìîå ãëàâíîå, îáìàíóë èõ ñîãðàæäàíèí. (9) Îíè òîò÷àñ æå ñíàðÿäèëè äåñÿòü êîðàáëåé, à íåñêîëüêî äíåé ñïóñòÿ — åùå äåñÿòü; âî ãëàâå èõ âñåõ áûë ïîñòàâëåí Ýâäàì. Ýòîò äàëåêî óñòóïàë Ïàâñèñòðàòó âîèíñêèìè äîáëåñòÿìè, íî ðîäîñöû ñî÷ëè, ÷òî îí áóäåò áîëåå îñòîðîæíûì êîìàíäóþùèì óæ õîòÿ áû ïî íåäîñòàòêó õðàáðîñòè. (10) Ðèìëÿíå è öàðü Ýâìåí ñíà÷àëà ïîñòàâèëè ôëîò ó Ýðèòð. Ïåðåíî÷åâàâ òàì, îíè íà äðóãîé äåíü äîñòèãëè ìûñà Êîðèê. (11) Çàòåì, ñïåøà ïåðåïðàâèòüñÿ ê áëèæàéøåìó ñàìîññêîìó áåðåãó è íå äîæäàâøèñü âîñõîäà ñîëíöà, ïî êîòîðîìó êîðì÷èå ìîãëè áû óâèäåòü ñîñòîÿíèå íåáà, îíè, íå ðàçîáðàâøèñü â ïîãîäå, âûøëè â ìîðå. (12) Íà ïîëîâèíå ïóòè âåòåð, ñìåíèâøèñü, çàäóë ñ ñåâåðà, íà ìîðå ïîäíÿëîñü âîëíåíèå, è êîðàáëè ðàñøâûðÿëî. |
12. Dum haec in Aeolide geruntur, Abydus cum per aliquot dies obsidionem tolerasset praesidio regio tutante moenia, [2] iam omnibus fessis Philota quoque praefecto praesidii permittente magistratus eorum cum Livio de condicionibus tradendae urbis agebant. Rem distinebat quod, utrum armati an inermes emitterentur regii, parum conveniebat. [3] Haec agentibus cum intervenisset nuntius Rhodiorum cladis, emissa de manibus res est; [4] metuens enim Livius ne successu tantae rei inflatus Polyxenidas classem quae ad Canas erat opprimeret, Abydi obsidione custodiaque Hellesponti extemplo relicta naves, quae subductae Canis erant, deduxit; et Eumenes Elaeam venit. [5] Livius omni classe, cui adiunxerat duas triremes Mitylenaeas, Phocaeam petit. Quam cum teneri valido regio praesidio audisset, nec procul Seleuci castra esse, depopulatus maritimam oram, [6] et praeda maxime hominum raptim in naves imposita tantum moratus, dum Eumenes cum classe adsequeretur, Samum petere intendit. [7] Rhodiis primo audita clades simul pavorem simul luctum ingentem fecit; nam praeter navium militumque iacturam, quod floris, quod roboris in iuventute fuerat, amiserant, [8] multis nobilibus secutis inter cetera auctoritatem Pausistrati, quae inter suos merito maxima erat; deinde, quod fraude capti, quod a cive potissimum suo forent, in iram luctus vertit. [9] Decem extemplo naves, et diebus post paucis decem alias praefecto omnium Eudamo miserunt, quem aliis virtutibus bellicis haudquaquam Pausistrato parem, cautiorem, quo minus animi erat, ducem futurum credebant. [10] Romani et Eumenes rex in Erythraeam primum classem applicuerunt. Ibi noctem unam morati postero die Corycum promunturium tenuerunt. [11] Inde cum in proxima Samiae vellent traicere, non expectato solis ortu, ex quo statum caeli notare gubernatores possent, in incertam tempestatem miserunt. [12] Medio in cursu, aquilone in septentrionem verso, exasperato fluctibus mari iactari coeperunt. |