Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXVII, ãë. 13

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1935/1984.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

13. (1) À Ïîëèê­ñå­íèä, äîãà­äàâ­øèñü, ÷òî âðà­ãè óñòðå­ìÿò­ñÿ ê Ñàìî­ñó íà ñîåäè­íå­íèå ñ ðîäîñ­ñêèì ôëî­òîì, îòïëûë èç Ýôå­ñà è ñíà­÷à­ëà îñòà­íî­âèë­ñÿ ó Ìèîí­íå­ñà38. Îòòóäà îí ïåðå­ïðà­âèë­ñÿ ê îñò­ðî­âó, íàçû­âàå­ìî­ìó Ìàê­ðèñ; çäåñü îí ðàñ­ñ÷è­òû­âàë ïðè ïðî­õîæ­äå­íèè íåïðè­ÿ­òåëü­ñêî­ãî ôëîòà íàïà­äàòü íà âûáèâ­øè­å­ñÿ èç ñòðîÿ êîðàá­ëè èëè, åñëè ïîñ÷àñò­ëè­âèò­ñÿ, íà èäó­ùèå ïîçà­äè. (2) Çàâèäåâ ôëîò âðà­ãà, ðàñ­ñå­ÿí­íûé áóðåé, îí ñíà­÷à­ëà ðåøèë, ÷òî íàñòàë ìîìåíò äëÿ óäà­ðà, íî âåòåð êðåï­÷àë, áóðÿ ñòà­íî­âè­ëàñü âñå ñèëü­íåå, è ïðè­áëè­çèòü­ñÿ ê ïðî­òèâ­íè­êó ñòà­ëî íåâîç­ìîæ­íî. (3) Óáåäèâ­øèñü â ýòîì, Ïîëèê­ñå­íèä ïåðå­ïðà­âèë­ñÿ ê îñò­ðî­âó Ýôà­ëèè, ÷òîáû íàçàâ­òðà íàïàñòü íà êîðàá­ëè, êîòî­ðûå èç îòêðû­òî­ãî ìîðÿ áóäóò ñòðå­ìèòü­ñÿ ê Ñàìî­ñó. (4) Íè÷òîæ­íàÿ ÷àñòü ðèì­ëÿí äîñòèã­ëà îïó­ñòåâ­øåé ñàìîñ­ñêîé ãàâà­íè ñ ïåð­âû­ìè ñóìåð­êà­ìè, à îñòàëü­íîé ôëîò âñþ íî÷ü áîðîë­ñÿ ñ áóðåé â îòêðû­òîì ìîðå è äîáðàë­ñÿ äî ãàâà­íè ëèøü íàóò­ðî. (5) Óçíàâ òàì îò ïîñå­ëÿí, ÷òî âðà­æå­ñêèå êîðàá­ëè ñòî­ÿò ó Ýôà­ëèè, ðèì­ëÿíå ñòà­ëè ñîâå­ùàòü­ñÿ, ñëå­äó­åò ëè çàâÿ­çàòü ñðà­æå­íèå íåìåä­ëåí­íî èëè íàäî äîæäàòü­ñÿ ðîäîñ­ñêî­ãî ôëîòà. (6) Ðåøèâ îòñðî­÷èòü áèò­âó, îíè âåð­íó­ëèñü ê Êîðè­êó, îòêóäà è ïðè­øëè. Ïîëèê­ñå­íèä òàê­æå âîç­âðà­òèë­ñÿ â Ýôåñ, òùåò­íî ïðî­ñòî­ÿâ ó Ýôà­ëèè. Òîãäà, óáåäèâ­øèñü, ÷òî ìîðå ñâî­áîä­íî îò íåïðè­ÿ­òå­ëÿ, ðèì­ñêèå êîðàá­ëè ïðè­øëè ê Ñàìî­ñó. (7) Òóäà æå ÷åðåç íåñêîëü­êî äíåé ïðè­áûë è ðîäîñ­ñêèé ôëîò. ×òîáû âñåì ñòà­ëî ÿñíî, ÷òî çà íèì òîëü­êî è áûëà çàäåðæ­êà, îíè òîò­÷àñ äâè­íó­ëèñü íà Ýôåñ ñ öåëüþ ëèáî çàâÿ­çàòü ìîð­ñêîå ñðà­æå­íèå, ëèáî, åñëè íåïðè­ÿ­òåëü óêëî­íèò­ñÿ îò áèò­âû, çàñòà­âèòü åãî îáíà­ðó­æèòü ñâîé ñòðàõ, ÷òî ìîã­ëî áû ñèëü­íî ïîâëè­ÿòü íà íàñòðî­å­íèå â ãîðî­äàõ. (8) Ïåðåä âõî­äîì â ãàâàíü îíè ðàç­âåð­íó­ëèñü è ñòà­ëè áîå­âûì ñòðî­åì. Íî íèêòî èì íàâñòðå­÷ó íå âûñòó­ïèë, è òîãäà ôëîò ñ.231 ðàçäå­ëèë­ñÿ: ÷àñòü åãî ñòà­ëà íà ÿêîðü â îòêðû­òîì ìîðå, ó âõî­äà â áóõ­òó, à ñ äðó­ãèõ êîðàá­ëåé âîè­íû âûñà­äè­ëèñü íà ñóøó. (9) Îíè íà áîëü­øîì ïðî­ñòðàí­ñòâå îïó­ñòî­øè­ëè ïîëÿ, ñîáðà­ëè îãðîì­íóþ äîáû­÷ó, íî êîãäà ïðè­áëè­çè­ëèñü ê ãîðîä­ñêèì ñòå­íàì, ïðî­òèâ íèõ ïðåä­ïðè­íÿë âûëàç­êó Àíä­ðî­íèê Ìàêåäî­íÿ­íèí, ñîñòî­ÿâ­øèé â ãàð­íè­çîíå Ýôå­ñà; îí îòíÿë ó íèõ áîëü­øóþ ÷àñòü äîáû­÷è è ãíàë èõ âïëîòü äî ìîðÿ è êîðàá­ëåé. (10) Íà äðó­ãîé äåíü ðèì­ëÿíå óñòðî­è­ëè íà ïîë­ïó­òè ê ãîðî­äó çàñà­äû è äâè­íó­ëèñü òóäà ñòðî­åì, äàáû âûìà­íèòü Ìàêåäî­íÿ­íè­íà çà ïðå­äå­ëû ñòåí. Íî òîò, çàïî­äî­çðèâ íåëàä­íîå, óäåð­æàë­ñÿ îò âûëàç­êè, è îíè âåð­íó­ëèñü íà êîðàá­ëè. (11) Òàê êàê íåïðè­ÿ­òåëü èçáå­ãàë ñðà­æå­íèÿ è íà ñóøå, è íà ìîðå, ôëîò âåð­íóë­ñÿ íà Ñàìîñ, îòêóäà ïðè­øåë. Îòòóäà ïðå­òîð ïîñëàë äâå ñîþç­íè­÷å­ñêèå èòà­ëèé­ñêèå è äâå ðîäîñ­ñêèå òðè­ðå­ìû âî ãëà­âå ñ ðîäî­ñ­öåì Ýïè­ê­ðà­òîì äëÿ îõðà­íû Êåôàë­ëåí­ñêî­ãî ïðî­ëè­âà. Ëàêåäå­ìî­íÿ­íèí Ãèá­ðèñò, ðàç­áîé­íè­÷àÿ ñ êåôàë­ëå­íèé­ñêîé ìîëî­äå­æüþ, ñäå­ëàë åãî íåáåç­îïàñ­íûì, (12) è ìîðå îêà­çà­ëîñü çàêðû­òûì äëÿ ïîä­âî­çà èç Èòà­ëèè.

13. Po­ly­xe­ni­das Sa­mum pe­ti­tu­ros ra­tus hos­tes, ut se Rho­diae clas­si co­niun­ge­rent, ab Ephe­so pro­fec­tus pri­mo ad Myon­ne­sum ste­tit; in­de ad Mac­rin quam vo­cant in­su­lam traie­cit, ut prae­ter­ve­hen­tis clas­sis si quas aber­ran­tes ex ag­mi­ne na­ves pos­set aut postre­mum ag­men op­por­tu­ne ado­ri­re­tur. [2] Postquam spar­sam tem­pes­ta­te clas­sem vi­dit, oc­ca­sio­nem pri­mo adgre­dien­di ra­tus, pau­lo post increb­res­cen­te ven­to et maio­res iam vol­ven­te fluc­tus, [3] quia per­ve­ni­re se ad eos vi­de­bat non pos­se, ad Aetha­liam in­su­lam traie­cit, ut in­de pos­te­ro die Sa­mum ex al­to pe­ten­tes na­ves adgre­de­re­tur. [4] Ro­ma­ni, pars exi­gua, pri­mis te­neb­ris por­tum de­ser­tum Sa­miae te­nue­runt, clas­sis ce­te­ra noc­te to­ta in al­to iac­ta­ta in eun­dem por­tum de­cur­rit. [5] Ibi ex ag­res­ti­bus cog­ni­to hos­tium na­ves ad Aetha­liam sta­re, con­si­lium ha­bi­tum, ut­rum ex­templo de­cer­ne­rent an Rho­diam ex­pec­ta­rent clas­sem. [6] Di­la­ta re — ita enim pla­cuit — Co­ry­cum un­de ve­ne­rant traie­ce­runt. Po­ly­xe­ni­das quo­que, cum frustra ste­tis­set, Ephe­sum re­diit. Tum Ro­ma­nae na­ves va­cuo ab hos­ti­bus ma­ri Sa­mum traie­ce­runt. [7] Eodem et Rho­dia clas­sis post dies pau­cos ve­nit. Quam ut ex­pec­ta­tam es­se ap­pa­re­ret, pro­fec­ti ex­templo sunt Ephe­sum, ut aut de­cer­ne­rent na­va­li cer­ta­mi­ne aut, si det­rac­ta­ret hos­tis pug­nam, quod plu­ri­mum in­te­re­rat ad ani­mos ci­vi­ta­tium, ti­mo­ris con­fes­sio­nem expri­me­rent. [8] Contra fau­ces por­tus instruc­ta in fron­tem na­vium acie ste­te­re. Postquam ne­mo ad­ver­sus ibat, clas­se di­vi­sa pars in sa­lo ad os­tium por­tus in an­co­ris ste­tit, pars in ter­ram mi­li­tes ex­po­suit. [9] In eos iam in­gen­tem prae­dam la­te de­po­pu­la­to ag­ro agen­tes Andro­ni­cus Ma­ce­do, qui in prae­si­dio Ephe­si erat, iam moe­ni­bus appro­pin­quan­tes erup­tio­nem fe­cit, exu­tos­que mag­na par­te prae­dae ad ma­re ac na­ves re­de­git. [10] Pos­te­ro die in­si­diis me­dio fer­me viae po­si­tis ad eli­cien­dum extra moe­nia Ma­ce­do­nem Ro­ma­ni ad ur­bem ag­mi­ne iere; in­de, cum ea ip­sa sus­pi­cio ne quis exi­ret de­ter­ruis­set, re­die­runt ad na­ves; [11] et ter­ra ma­ri­que fu­gien­ti­bus cer­ta­men hos­ti­bus Sa­mum un­de ve­ne­rat clas­sis re­pe­tit. In­de duas so­cio­rum ex Ita­lia, duas Rho­dias tri­re­mes cum prae­fec­to Epic­ra­te Rho­dio ad fre­tum Cephal­la­niae tuen­dum prae­tor mi­sit. [12] In­fes­tum id lat­ro­ci­nio La­ce­dae­mo­nius Hyb­ris­tas cum iuven­tu­te Cephal­la­num fa­cie­bat, clau­sum­que iam ma­re com­mea­ti­bus Ita­li­cis erat.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 38Ìèîí­íåñ — ìûñ è ãîðîä íà Èîíèé­ñêîì ïîáå­ðå­æüå (ñì. íèæå, ãë. 27, 7). Ìàê­ðèñ (Ìàê­ðèäà) — îñò­ðîâ áëèç Ñàìî­ñà. Ýôà­ëèÿ — îñò­ðîâ áëèç Ýôå­ñà.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364003714 1364003715 1364003716