Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1935/1984. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
29. (1) Ôëîò ïåðåäâèíóëñÿ ê ãîðîäó; íè î ÷åì íå ïîäîçðåâàÿ, âîèíû è ìîðÿêè âûøëè íà áåðåã, äàáû ïîäåëèòü ìåæäó êîðàáëÿìè ïðîäîâîëüñòâèå è îñîáåííî âèíî. (2) Íî âîò îêîëî ïîëóäíÿ ê ïðåòîðó ïðèâåëè êàêîãî-òî ïîñåëÿíèíà, ñîîáùèâøåãî, ÷òî ó îñòðîâà Ìàêðèñ óæå âòîðîé äåíü ñòîèò ôëîò, à íåñêîëüêî ðàíüøå âèäåëè êàêèå-òî äâèãàþùèåñÿ êîðàáëè, áóäòî ñîáèðàâøèåñÿ îòïëûòü. (3) Ïîòðÿñåííûé ýòîé íåîæèäàííîñòüþ, ïðåòîð âåëåë òðóáà÷àì äàòü çíàê ê âîçâðàùåíèþ äëÿ òåõ, êòî ðàçáðåëñÿ ïî ïîëÿì.  ãîðîä îí ïîñëàë òðèáóíîâ, ÷òîáû ñîáèðàòü âîèíîâ è ìîðÿêîâ íà êîðàáëè. (4) Íà÷àëîñü ñìÿòåíèå, êàêîå áûâàåò ïðè âíåçàïíîì ïîæàðå èëè ïðè âçÿòèè êðåïîñòè. Îäíè áåæàëè â ãîðîä, ðàçûñêèâàÿ ñâîèõ ïîä÷èíåííûõ, äðóãèå èç ãîðîäà áåãîì âîçâðàùàëèñü íà êîðàáëè. Ñëûøàëèñü êðèêè, êîòîðûõ áûëî íå ðàçîáðàòü èç-çà ðåâà òðóá; îäíè ïðèêàçû ïðîòèâîðå÷èëè äðóãèì. È âñå æå ëþäè ñîáðàëèñü ê ñóäàì. (5)  íåðàçáåðèõå îäíè íå ìîãëè íàéòè ñâîèõ êîðàáëåé, äðóãèå æå, è íàéäÿ, íå ìîãëè âçîáðàòüñÿ íà áîðò. Ïàíèêà íà ìîðå è íà ñóøå äîñòèãëà áû óãðîæàþùèõ ðàçìåðîâ, åñëè áû Ýìèëèé, ðàñïîðÿäèâøèñü, êîìó ÷òî äåëàòü, ïåðâûì íå äâèíóëñÿ íà ïðåòîðñêîì êîðàáëå â îòêðûòîå ìîðå èç áóõòû. Ïîñïåøàâøèõ çà íèì îí ïåðåõâàòûâàë è âûñòðàèâàë â ëèíèþ, ñòàâÿ êàæäîãî íà åãî ìåñòî. (6) Ýâäàì òàêæå îòâåë ðîäîññêèé ôëîò îò áåðåãà, ÷òîáû è ïîñàäêà ïðîõîäèëà áåç ñóåòû, è âñÿêèé êîðàáëü ïî ìåðå ãîòîâíîñòè ñðàçó æå îòïëûâàë. (7) Òàêèì îáðàçîì, ïåðâûå êîðàáëè ðàçâåðíóëèñü ïîä ïðèñìîòðîì ïðåòîðà, à â êîíöå êîëîííû îêàçàëèñü ðîäîñöû, è âåñü ýòîò ñòðîé äâèíóëñÿ â îòêðûòîå ìîðå, ñëîâíî óæå âèäÿ öàðñêèé ôëîò. Îíè áûëè ìåæäó Ìèîííåñîì è ìûñîì Êîðèê, êîãäà çàïðèìåòèëè ïðîòèâíèêà. (8) Öàðñêèå êîðàáëè øëè äëèííîé âåðåíèöåé ïîïàðíî. Îíè òîæå ðàçâåðíóëèñü â áîåâîé ðÿä, ïðè ýòîì ëåâîå êðûëî åãî áûëî ñèëüíî ðàñòÿíóòî â ðàñ÷åòå îõâàòèòü è çàéòè â òûë ïðàâîìó êðûëó ðèìëÿí. (9) À òå íå â ñîñòîÿíèè áûëè ðàñòÿíóòü ñòðîé òàê, ÷òîáû ñðàâíÿòüñÿ ñ ïðîòèâíèêîì, óæå ïî÷òè îáõîäèâøèì èõ ñïðàâà. Çàìåòèâ ýòî îò õâîñòà êîëîííû, Ýâäàì ïîãíàë ñâîè êîðàáëè âî âñþ ñèëó — à ðîäîñöû äàëåêî ïðåâîñõîäèëè áûñòðîõîäíîñòüþ îñòàëüíîé ôëîò — è, âûðîâíÿâ ïîëîæåíèå íà ôëàíãå, íàïðàâèë ñîáñòâåííûé êîðàáëü ïðîòèâ ïðåòîðñêîãî, ãäå íàõîäèëñÿ Ïîëèêñåíèä. |
29. Traducta classe ad urbem ignaris omnibus egressi milites nautaeque sunt ad commeatus et vinum maxime dividendum in naves, [2] cum medio forte diei agrestis quidam ad praetorem adductus nuntiat alterum iam diem classem stare ad insulam Macrin, et paulo ante visas quasdam moveri tamquam ad profectionem naves. [3] Re subita perculsus praetor tubicines canere iubet, ut si qui per agros palati essent redirent; tribunos in urbem mittit ad cogendos milites nautasque in naves. [4] Haud secus quam in repentino incendio aut capta urbe trepidatur, aliis in urbem currentibus ad suos revocandos, aliis ex urbe naves cursu repetentibus, incertisque clamoribus, quibus ipsis tubae obstreperent, turbatis imperiis tandem concursum ad naves est. [5] Vix suas quisque noscere aut adire prae tumultu poterat; trepidatumque cum periculo et in mari et in terra foret, ni partibus divisis Aemilius cum praetoria nave primus e portu in altum evectus, excipiens insequentes, suo quamque ordine in frontem instruxisset, [6] Eudamus Rhodiaque classis substitissent ad terram, ut et sine trepidatione conscenderent et ut quaeque parata esset exiret navis. [7] Ita et explicuere ordinem primae in conspectu praetoris, et coactum agmen ab Rhodiis est, instructaque acies, velut cernerent regios, in altum processit. Inter Myonnesum et Corycum promunturium erant, cum hostem conspexere. [8] Et regia classis, binis in ordinem navibus longo agmine veniens, et ipsa aciem adversam explicuit laevo tantum evecta cornu, ut amplecti et circuire dextrum cornu Romanorum posset. [9] Quod ubi Eudamus qui cogebat agmen vidit, non posse aequare ordinem Romanos et tantum non iam circuiri ab dextro cornu, concitat naves — et erant Rhodiae longe omnium celerrimae tota classe — aequatoque cornu praetoriae navi, in qua Polyxenidas erat, suam obiecit. |