Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1935/1984. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
34. (1) Ñëó÷èëîñü òàê, ÷òî â ýòè æå äíè â ëàãåðü ÿâèëñÿ ïîñîë Àíòèîõà âèçàíòèåö Ãåðàêëèä ñ ðàçãîâîðîì î ìèðå. (2) Áîëüøóþ ñ.246 íàäåæäó íà äîñòèæèìîñòü ìèðà âíóøèëà Àíòèîõó çàäåðæêà è ìåäëèòåëüíîñòü ðèìëÿí — âåäü îí-òî ïðåäïîëàãàë, ÷òî, äîñòèãíóâ Àçèè, îíè ñðàçó æå äâèíóòñÿ ñêîðûì õîäîì ê öàðñêîìó ëàãåðþ. (3) Ãåðàêëèä ðåøèë, ïðåæäå ÷åì ê êîíñóëó, îáðàòèòüñÿ ê Ïóáëèþ Ñöèïèîíó, äà òàê è ïîðó÷èë åìó öàðü. Àíòèîõ è íàäåÿëñÿ âñåãî áîëüøå íà Ïóáëèÿ: âåëèêîäóøíûé è ïðåñûùåííûé ñëàâîé, ýòîò ìóæ áûë âïîëíå äîñòóïåí ìîëüáàì — (4) âñåì íàðîäàì áûëî èçâåñòíî, êàêîâ îí áûë ïîáåäèòåëåì è â Èñïàíèè, è ïîòîì â Àôðèêå, íî ãëàâíîå: åãî ñûí áûë â ïëåíó ó öàðÿ. (5) Î ìåñòå, âðåìåíè è îáñòîÿòåëüñòâàõ åãî ïëåíåíèÿ, êàê è î ìíîãîì äðóãîì, ïèñàòåëè ïîâåñòâóþò ïî-ðàçíîìó. Îäíè ðàññêàçûâàþò, êàê â íà÷àëå âîéíû, íàïðàâëÿÿñü ìîðåì èç Õàëêèäû â Îðåé, îí áûë îêðóæåí öàðñêèìè êîðàáëÿìè; (6) äðóãèå óòâåðæäàþò, áóäòî ýòî ñëó÷èëîñü óæå ïîñëå ïåðåõîäà â Àçèþ, êîãäà îí ñ îòðÿäîì êîííèêîâ-ôðåãåëëàíöåâ75 áûë ïîñëàí â ðàçâåäêó ê öàðñêîìó ëàãåðþ, íî îòòóäà íàâñòðå÷ó èì âûëåòåëà êîííèöà, è ðèìëÿíå íà÷àëè îòñòóïàòü; Ñöèïèîí â ýòîé ñóìàòîõå ñâàëèëñÿ ñ êîíÿ è áûë âìåñòå ñ äâóìÿ äðóãèìè êîííèêàìè ñõâà÷åí è äîñòàâëåí ê öàðþ. (7) Äîïîäëèííî èçâåñòíî òîëüêî, ÷òî åñëè áû äàæå ó Àíòèîõà áûë ìèð ñ ðèìñêèì íàðîäîì è óçû ëè÷íîãî ãîñòåïðèèìñòâà ñâÿçûâàëè áû åãî ñî Ñöèïèîíàìè, òî è òîãäà þíîøà íå ìîã áû áûòü îêðóæåí áîëüøåé ëàñêîé è çàáîòîé, ÷åì òå, êàêèõ îí óäîñòîèëñÿ. (8) Èìåííî ïîýòîìó ïîñîë äîæäàëñÿ âîçâðàùåíèÿ Ïóáëèÿ Ñöèïèîíà, à êîãäà òîò ïðèáûë, ÿâèëñÿ ê êîíñóëó è ïîïðîñèë âûñëóøàòü òî, ÷òî åìó ïîðó÷åíî ïåðåäàòü. |
34. Per eos forte dies legatus ab Antiocho in castra venerat Byzantius Heraclides, de pace adferens mandata; [2] quam impetrabilem fore magnam ei spem attulit mora et cunctatio Romanorum, quos, simul Asiam attigissent, effuso agmine ad castra regia ituros crediderat. [3] Statuit tamen non prius consulem adire quam P. Scipionem, et ita mandatum ab rege erat. In eo maximam spem habebat, praeterquam quod et magnitudo animi et satietas gloriae placabilem eum maxime faciebat, [4] notumque erat gentibus, qui victor ille in Hispania, qui deinde in Africa fuisset, etiam quod filius eius captus in potestate regis erat. [5] Is ubi et quando et quo casu captus sit, sicut pleraque alia, parum inter auctores constat. Alii principio belli, a Chalcide Oreum petentem, circumventum ab regiis navibus tradunt; [6] alii, postquam transitum in Asiam est, cum turma Fregellana missum exploratum ad regia castra, effuso obviam equitatu cum reciperet sese, in eo tumultu delapsum ex equo cum duobus equitibus oppressum, ita ad regem deductum esse. [7] Illud satis constat, si pax cum populo Romano maneret hospitiumque privatim regi cum Scipionibus esset, neque liberalius neque benignius haberi colique adolescentem quam cultus est potuisse. [8] Ob haec cum adventum P. Scipionis legatus expectasset, ubi is venit, consulem adit petitque ut mandata audiret. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß