Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXVII, ãë. 35

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1935/1984.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

35. (1) Ñîçâàí­íûé ïî ýòî­ìó ñëó­÷àþ ìíî­ãî­ëþä­íûé ñîâåò âíè­ìàë ðå÷è ïîñëà. (2) Òîò ñêà­çàë: óæå è ïðåæ­äå êàê òîé, òàê è äðó­ãîé ñòî­ðî­íîé îòðÿ­æà­ëèñü ìèð­íûå ïîñîëü­ñòâà, íî òùåò­íî. À òåïåðü åãî îáíà­äå­æè­âà­åò èìåí­íî òî îáñòî­ÿ­òåëü­ñòâî, ÷òî åãî ïðåä­øå­ñò­âåí­íè­êè íè÷å­ãî íå äîáè­ëèñü: âåäü â ïðî­øëîì ïðåä­ìå­òîì ñïî­ðà áûëà Ñìèð­íà, Ëàìï­ñàê, Àëåê­ñàí­äðèÿ Òðî­àä­ñêàÿ, à â Åâðî­ïå Ëèñè­ìà­õèÿ. (3) Íî èç ýòèõ ãîðî­äîâ Ëèñè­ìà­õèþ öàðü óæå óñòó­ïèë, äàáû íå ãîâî­ðè­ëè, ÷òî ó íåãî åñòü âëà­äå­íüÿ â Åâðî­ïå, à òå ãîðî­äà, ÷òî íàõî­äÿò­ñÿ â Àçèè, îí òîæå ãîòîâ îòäàòü, äà è âñå ïðî­÷èå, êàêèå ðèì­ëÿíå çàõîòÿò, ïîñêîëü­êó òå èõ ïîä­äåð­æè­âà­ëè, èçáà­âèòü îò âëà­ñòè öàðÿ. (4) Êðî­ìå òîãî, öàðü âûïëà­òèò ðèì­ñêî­ìó íàðî­äó ïîëî­âè­íó åãî âîåí­íûõ ðàñ­õî­äîâ. (5) Òàêî­âû áûëè óñëî­âèÿ ìèðà, îñòàëü­íàÿ æå ðå÷ü ñâî­äè­ëàñü ê òîìó, ÷òî ðèì­ëÿíå, ïàìÿ­òóÿ, êàêî­âû ñóòü ïóòè ÷åëî­âå­÷å­ñêèå, äîëæ­íû áû è ñâîþ ñóäü­áó íå èñïû­òû­âàòü, è ÷óæóþ íå îòÿã­÷àòü. Äà îãðà­íè­÷àò îíè Åâðî­ïîé ñâîþ äåð­æà­âó, êîòî­ðàÿ è òàê íåîáú­ÿò­íà. (6) Âåäü ïðè­ñî­åäè­íÿòü ÷àñòü çà ÷àñòüþ áûëî èì ëåã­÷å, ÷åì òåïåðü óäåð­æè­âàòü âñå âìå­ñòå. (7) Åñëè æå îíè õîòÿò çàïî­ëó­÷èòü ñåáå åùå è êàêóþ-òî ÷àñòü Àçèè, òî öàðü ðàäè ìèðà è ñîãëà­ñèÿ ïîæåðò­âó­åò ñâî­åþ óìå­ðåí­íî­ñòüþ â óãî­äó ðèì­ñêîé àë÷­íî­ñòè — ëèøü áû ãðà­íè­öà áûëà ÷åò­êî îïðå­äå­ëå­íà.

Íî ÷òî ïîñëó êàçà­ëîñü äîñòà­òî÷­íûì äëÿ äîñòè­æå­íèÿ ìèðà, òîãî ðèì­ëÿ­íàì áûëî ìàëî: (8) ïî èõ ìíå­íèþ, ñïðà­âåä­ëè­âîñòü òðå­áî­âà­ëà, ÷òîáû öàðü ñïîë­íà îïëà­òèë âñå âîåí­íûå ðàñ­õî­äû — (9) âåäü è âîé­íà íà÷à­ëàñü ïî åãî âèíå; íåäî­ñòà­òî÷­íûì êàçàë­ñÿ è óõîä öàð­ñêèõ ñ.247 ãàð­íè­çî­íîâ òîëü­êî èç Èîíèè è Ýîëèäû: (10) ïîäîá­íî òîìó êàê Ãðå­öèÿ áûëà îñâî­áîæ­äå­íà öåëè­êîì, àçèé­ñêèå ãîðî­äà òîæå íàäî îñâî­áî­äèòü âñå. À ýòî âîç­ìîæ­íî ëèøü â òîì ñëó­÷àå, åñëè Àíòèîõ îòêà­æåò­ñÿ îò îáëà­äà­íèÿ Àçè­åé ïî ñþ ñòî­ðî­íó Òàâð­ñêèõ ãîð.

35. Ad­vo­ca­to fre­quen­ti con­si­lio le­ga­ti ver­ba sunt audi­ta. [2] Is, mul­tis an­te le­ga­tio­ni­bus ultro cit­ro­que ne­qui­quam de pa­ce mis­sis, eam ip­sam fi­du­ciam im­pet­ran­di si­bi es­se di­xit, quod prio­res le­ga­ti ni­hil im­pet­ras­sent: Zmyr­nam enim et Lampsa­cum et Ale­xandriam Troa­dem et Ly­si­machiam in Euro­pa iac­ta­tas in il­lis dis­cep­ta­tio­ni­bus es­se; [3] qua­rum Ly­si­machia iam ces­sis­se re­gem, ne quid ha­be­re eum in Euro­pa di­ce­rent; eas quae in Asia sint ci­vi­ta­tes tra­de­re pa­ra­tum es­se, et si quas alias Ro­ma­ni, quod sua­rum par­tium fue­rint, vin­di­ca­re ab im­pe­rio re­gio ve­lint; [4] im­pen­sae quo­que in bel­lum fac­tae par­tem di­mi­diam re­gem praes­ta­tu­rum po­pu­lo Ro­ma­no. [5] Hae con­di­cio­nes erant pa­cis; re­li­qua ora­tio fuit ut me­mo­res re­rum hu­ma­na­rum et suae for­tu­nae mo­de­ra­ren­tur et alie­nam ne ur­ge­rent. Fi­ni­rent Euro­pa im­pe­rium, id quo­que im­men­sum es­se; [6] et pa­ra­ri sin­gu­la ac­qui­ren­do fa­ci­lius po­tuis­se quam uni­ver­sa te­ne­ri pos­se; [7] quod si Asiae quo­que par­tem ali­quam abstra­he­re ve­lint, dum­mo­do non du­biis re­gio­ni­bus fi­niant, vin­ci suam tem­pe­ran­tiam Ro­ma­na cu­pi­di­ta­te pa­cis et con­cor­diae cau­sa re­gem pas­su­rum. Ea, quae le­ga­to mag­na ad pa­cem im­pet­ran­dam vi­de­ban­tur, par­va Ro­ma­nis vi­sa: [8] nam et im­pen­sam quae in bel­lum fac­ta es­set, om­nem praes­ta­re re­gem aequ­um cen­se­bant, [9] cui­us cul­pa bel­lum ex­ci­ta­tum es­set, et non Ionia mo­do at­que Aeo­li­de de­du­ci de­be­re re­gia prae­si­dia, [10] sed si­cut Grae­cia om­nis li­be­ra­ta es­set, ita quae in Asia sint om­nes li­be­ra­ri ur­bes; id ali­ter fie­ri non pos­se, quam ut cis Tau­rum mon­tem pos­ses­sio­ne Asiae An­tio­chus ce­dat.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1260010226 1327007032 1327008059 1364003736 1364003737 1364003738