Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1935/1984. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
37. (1) Êîãäà âñå áûëî ãîòîâî äëÿ îñóùåñòâëåíèÿ çàäóìàííîãî, êîíñóë ñíÿëñÿ ñî ñòîÿíêè è ïðèáûë ñïåðâà â Äàðäàí, à çàòåì â Ðåòåé. È òàì è çäåñü ãîðîæàíå âûñûïàëè íàâñòðå÷ó åìó. (2) Îòòóäà îí äâèíóëñÿ ê Èëèîíó è, ñòàâ ëàãåðåì íà ðàâíèíå, ëåæàùåé ïîä ñòåíàìè, âñòóïèë â ãîðîä è êðåïîñòü. (3) Îí ïðèíåñ æåðòâó Ìèíåðâå, çàùèòíèöå êðåïîñòè. Æèòåëè Èëèîíà âñÿ÷åñêè — äåëîì è ñëîâîì — íàïîìèíàëè î òîì, ÷òî ðèìëÿíå âåäóò ðîä îò íèõ, à ðèìëÿíå ñî ñâîåé ñòîðîíû ðàäîâàëèñü âñòðå÷å ñî ñâîåé ðîäèíîé77. Âûñòóïèâ îòòóäà, îíè ïîñëå øåñòè ïåðåõîäîâ âûøëè ê óñòüþ ðåêè Êàèêà. (4) Òóäà æå ÿâèëñÿ è öàðü Ýâìåí. Ñíà÷àëà îí ïûòàëñÿ óâåñòè ôëîò ñ Ãåëëåñïîíòà íà çèìîâêó â Ýëåþ; íî âñòðå÷íûé âåòåð òàê è íå äàë åìó, íåñìîòðÿ íà ìíîãîäíåâíûå ïîïûòêè, ïðåîäîëåòü ìûñ Ëåêòîí78 ñ.248 è çàñòàâèë âûñàäèòüñÿ íà ñóøó â áëèæàéøåì óäîáíîì ìåñòå. Îòñþäà Ýâìåí ñ íåáîëüøèìè ñèëàìè ïîñïåøèë â ðèìñêèé ëàãåðü, ÷òîáû íå îïîçäàòü ê íà÷àëó âîåííûõ äåéñòâèé. (5) Èç ëàãåðÿ îí áûë îòïðàâëåí â Ïåðãàì çà ïðîäîâîëüñòâèåì, à ïåðåäàâ ïðèâåçåííîå çåðíî òåì, êîìó âåëåë êîíñóë, âåðíóëñÿ â òîò æå ëàãåðü. Âåäü ðåøåíî áûëî, çàãîòîâèâ ñúåñòíîå íà ìíîãî äíåé, äâèíóòüñÿ íà íåïðèÿòåëÿ äî òîãî, êàê íàñòóïèò çèìà. (6) Öàðñêèé ëàãåðü ðàñïîëàãàëñÿ ó Òèàòèðû. Êîãäà Àíòèîõ, íàõîäÿñü òàì, óçíàë, ÷òî Ïóáëèé Ñöèïèîí çàáîëåë è îòïðàâëåí â Ýëåþ, îí îòðÿäèë ïîñëîâ, ÷òîáû âåðíóòü åìó ñûíà. (7) Ýòîò äàð áûë ïðèÿòåí íå òîëüêî îòöîâñêîìó ñåðäöó — ðàäîñòü áûëà öåëèòåëüíà è äëÿ òåëà. (8) Íàñûòèâøèñü íàêîíåö ñûíîâíèìè îáúÿòèÿìè, Ñöèïèîí ñêàçàë: «Ïåðåäàéòå öàðþ, ÷òî ÿ áëàãîäàðþ åãî, íî îòïëàòèòü ïîêà ìîãó òîëüêî ñîâåòîì: ïóñòü íå âûâîäèò âîéñêî äëÿ áèòâû, ïîêà íå óñëûøèò, ÷òî ÿ âîçâðàòèëñÿ â ëàãåðü». (9) È õîòÿ âðåìÿ îò âðåìåíè â äóøå öàðÿ è âîçãîðàëàñü íàäåæäà íà ïîáåäó (âåäü ó íåãî áûëî øåñòüäåñÿò òûñÿ÷ ïåõîòû è áîëåå äâåíàäöàòè òûñÿ÷ êîííèöû), îí âñå-òàêè âíÿë ñîâåòó ñòîëü âåëèêîãî ìóæà, íà ÷üå çàñòóïíè÷åñòâî ðàññ÷èòûâàë îí â ïåðåìåí÷èâûõ ïðåâðàòíîñòÿõ âîéíû. Àíòèîõ îòñòóïèë è, ïåðåéäÿ ðåêó Ôðèãèé, ñòàë ëàãåðåì ó Ìàãíåñèè, ÷òî ó Ñèïèëà79. (10) Æåëàÿ ïðîòÿíóòü âðåìÿ, îí, ÷òîáû îáåçîïàñèòü îò ðèìëÿí ñâîè óêðåïëåíèÿ, ïðîâåë ðîâ ãëóáèíîé â øåñòü ëîêòåé è øèðèíîé â äâåíàäöàòü, (11) íàñûïàâ ïî âíåøíåìó îáâîäó äâîéíîé âàë, à íà âíóòðåííåé æå åãî êðîìêå ïîñòàâèâ ñòåíó ñî ìíîæåñòâîì áàøåí, ñ êîòîðîé ëåãêî áûëî áû ïîìåøàòü âðàãó ïåðåéòè ðîâ. |
37. Consul omnibus praeparatis ad proposita exsequenda cum ex stativis movisset, Dardanum primum, deinde Rhoeteum utraque civitate obviam effusa venit. [2] Inde Ilium processit, castrisque in campo qui est subiectus moenibus positis in urbem arcemque cum escendisset, [3] sacrificavit Minervae praesidi arcis et Iliensibus in omni rerum verborumque honore ab se oriundos Romanos praeferentibus et Romanis laetis origine sua. Inde profecti sextis castris ad caput Caici amnis pervenerunt. [4] Eo et Eumenes rex, primo conatus ab Hellesponto reducere classem in hiberna Elaeam, adversis deinde ventis cum aliquot diebus superare Lecton promunturium non potuisset, in terram egressus, ne deesset principiis rerum, qua proximum fuit, in castra Romana cum parva manu contendit. [5] Ex castris Pergamum remissus ad commeatus expediendos, tradito frumento quibus iusserat consul, in eadem stativa rediit. Inde plurium dierum praeparatis cibariis consilium erat ire ad hostem priusquam hiems opprimeret. [6] Regia castra circa Thyatiram erant. Ubi cum audisset Antiochus P. Scipionem aegrum Elaeam delatum, legatos qui filium ad eum reducerent misit. [7] Non animo solum patrio gratum munus, sed corpori quoque salubre gaudium fuit; [8] satiatusque tandem complexu filii «renuntiate» inquit «gratias regi me agere, referre aliam gratiam nunc non posse quam ut suadeam, ne ante in aciem descendat quam in castra me redisse audierit». [9] Quamquam sexaginta milia peditum, plus duodecim milia equitum animos interdum ad spem certaminis faciebant, motus tamen Antiochus tanti auctoritate viri, in quo ad incertos belli eventus omnis fortunae posuerat subsidia, recepit se et transgressus Phrygium amnem circa Magnesiam quae ad Sipylum est posuit castra; [10] et ne, si extrahere tempus vellet, munimenta Romani temptarent, fossam sex cubita altam, duodecim latam cum duxisset, [11] extra duplex vallum fossae circumdedit, interiore labro murum cum turribus crebris obiecit, unde facile arceri transitu fossae hostis posset. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß