Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXVII, ãë. 46

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1935/1984.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

46. (1) Ïîêà âñå ýòî ïðî­èñ­õî­äè­ëî â Àçèè, îêî­ëî ýòî­ãî æå âðå­ìå­íè â Ðèì èç ïðî­âèí­öèé âîç­âðà­òè­ëèñü, íàäå­ÿñü íà òðè­óìô, äâà ïðî­êîí­ñó­ëà: Êâèíò Ìèíó­öèé èç Ëèãó­ðèè, à Ìàíèé Àöè­ëèé èç Ýòî­ëèè. (2) Ïîñëå òîãî êàê îáà îíè äîëî­æè­ëè î ñâî­èõ äåÿ­íè­ÿõ, Ìèíó­öèþ â òðè­óì­ôå áûëî îòêà­çà­íî, Àöè­ëèþ æå áåç ñïî­ðîâ åãî ïðè­ñóäè­ëè çà ïîáåäû íàä öàðåì Àíòèîõîì è ýòî­ëèé­öà­ìè, è îí òðè­óì­ôà­òî­ðîì âúå­õàë â Ãîðîä. (3) Ïåðåä íèì ïðî­íåñ­ëè äâå­ñòè òðèä­öàòü âîèí­ñêèõ çíà­ìåí, òðè òûñÿ­÷è ôóí­òîâ ñåðåá­ðà â ñëèò­êàõ, ÷åêàí­íî­ãî ñåðåá­ðà ñòî òðè­íà­äöàòü òûñÿ÷ àòòè­÷å­ñêèõ òåò­ðà­ä­ðàõì, äâå­ñòè ñîðîê äåâÿòü òûñÿ÷ êèñòî­ôî­ðîâ98, ìíî­ãî òÿæå­ëûõ ñåðåá­ðÿ­íûõ ÷åêàí­íûõ ñîñóäîâ. (4) Ïðî­íåñ îí òàê­æå ñåðåá­ðÿ­íóþ öàð­ñêóþ óòâàðü è ðîñ­êîø­íóþ îäåæ­äó, ñîðîê ïÿòü çîëîòûõ âåí­öîâ, ïîä­íå­ñåí­íûõ ñîþç­íû­ìè ãîðî­äà­ìè, è äðó­ãóþ âñÿ­êî­ãî ðîäà äîáû­÷ó99. Íàêî­íåö, îí ïðî­âåë òðèä­öàòü øåñòü çíàò­íûõ ïëåí­íè­êîâ — ýòî­ëèé­öåâ è öàð­ñêèõ êîìàí­äóþ­ùèõ100. (5) Çà íåñêîëü­êî äíåé äî òðè­óì­ôà ýòî­ëèé­ñêèé ïîë­êî­âî­äåö Äàìî­êðèò íî÷üþ áåæàë èç òþðü­ìû. Íàñòèã­íó­òûé ñòðà­æåé íà áåðå­ãó Òèá­ðà, îí óñïåë çàêî­ëîòü­ñÿ ìå÷îì, ïðåæ­äå ÷åì åãî ñõâà­òè­ëè. (6) Íåäî­ñòà­âà­ëî íà òðè­óì­ôå ëèøü âîè­íîâ, êîòî­ðûå øëè áû çà êîëåñ­íè­öåé, — â îñòàëü­íîì æå îí áûë âåëè­êî­ëå­ïåí è êàê çðå­ëè­ùå, è êàê ïðî­ñëàâ­ëå­íèå ïîäâè­ãîâ.

(7) Ðàäîñò­íûé ýòîò òðè­óìô îìðà­÷åí áûë ïå÷àëü­íûì èçâå­ñòè­åì èç Èñïà­íèè: òàì, â ñòðàíå áàñòå­òà­íîâ, â íåóäà÷­íîì ñðà­æå­íèè ñ ëóçè­òà­íà­ìè ó ãîðî­äà Ëèêî­íà ïîãèá­ëè øåñòü òûñÿ÷ ðèì­ëÿí èç âîé­ñêà ïðî­êîí­ñó­ëà Ëóöèÿ Ýìè­ëèÿ; (8) îñòàëü­íûå â ñòðà­õå îòñòó­ïè­ëè ïîä çàùè­òó âàëà, íî îòñòî­ÿòü ëàãåðü òîæå íå ñóìå­ëè è â êîí­öå êîí­öîâ ñêî­ðûì øàãîì, êàê áåã­ëå­öû, óâåäå­íû áûëè â çàìè­ðåí­íóþ îáëàñòü. (9) Âîò ÷òî ñîîá­ùà­ëè èç Èñïà­íèè. ×òî æå êàñà­åò­ñÿ Ãàë­ëèè, òî ïðå­òîð Ëóöèé Àâðóí­êó­ëåé ïðåä­ñòà­âèë ñåíà­òó ïîñëîâ îò ïëà­öåí­òèé­öåâ è êðå­ìîí­öåâ. (10) Îíè æàëî­âà­ëèñü íà íåäî­ñòà­òîê êîëî­íè­ñòîâ — âåäü îäíèõ óíåñ­ëè ïðå­âðàò­íî­ñòè âîé­íû, äðó­ãèõ áîëåçíü, íåêî­òî­ðûå ïîêè­íó­ëè êîëî­íèè, íå æåëàÿ æèòü ðÿäîì ñ ãàë­ëà­ìè. Ñåíàò ïîñòà­íî­âèë, ÷òîáû êîí­ñóë Ãàé Ëåëèé, åñëè ñî÷òåò íóæ­íûì, íàáðàë øåñòü òûñÿ÷ ñåìåéñòâ äëÿ ðàñ­ïðå­äå­ëå­íèÿ ïî ýòèì êîëî­íè­ÿì, è ÷òîáû ïðå­òîð Ëóöèé Àâðóí­êó­ëåé íàçíà­÷èë òðè­óì­âè­ðîâ äëÿ íàäå­ëå­íèÿ ýòèõ êîëî­íè­ñòîâ çåì­ëåé. (11) Áûëè íàçíà­÷å­íû Ìàðê Àòè­ëèé Ñåððàí, Ëóöèé Âàëå­ðèé Ôëàêê, ñûí Ïóá­ëèÿ, è Ëóöèé Âàëå­ðèé Òàï­ïîí, ñûí Ëóöèÿ[1].

46. Dum haec in Asia ge­run­tur, duo fe­re sub idem tem­pus cum tri­um­phi spe pro­con­su­les de pro­vin­ciis Ro­mam re­die­runt, Q. Mi­nu­cius ex Li­gu­ri­bus, M’. Aci­lius ex Aeto­lia. [2] Audi­tis ut­rius­que re­bus ges­tis Mi­nu­cio ne­ga­tus tri­um­phus, Aci­lio mag­no con­sen­su dec­re­tus; is­que tri­um­phans de re­ge An­tio­cho et Aeto­lis ur­bem est in­vec­tus. [3] Prae­la­ta in eo tri­um­pho sunt sig­na mi­li­ta­ria du­cen­ta tri­gin­ta et ar­gen­ti in­fec­ti tria mi­lia pon­do, sig­na­ti tet­rach­mum At­ti­cum cen­tum de­cem tria mi­lia, cis­to­pho­ri du­cen­ta un­de­quin­qua­gin­ta, va­sa ar­gen­tea cae­la­ta mul­ta mag­ni­que pon­de­ris; [4] tu­lit et sup­pel­lec­ti­lem re­giam ar­gen­team ac ves­tem mag­ni­fi­cam, co­ro­nas aureas, do­na so­cia­rum ci­vi­ta­tium, quad­ra­gin­ta quin­que, spo­lia om­nis ge­ne­ris. Cap­ti­vos no­bi­les, Aeto­los et re­gios du­ces, sex et tri­gin­ta du­xit. [5] Da­moc­ri­tus, Aeto­lo­rum dux, pau­cos an­te dies, dum e car­ce­re noc­tu ef­fu­gis­set, in ri­pa Ti­be­ris con­se­cu­tis cus­to­di­bus, pri­us­quam compre­hen­de­re­tur, gla­dio se transfi­xit. [6] Mi­li­tes tan­tum qui se­que­ren­tur cur­rum de­fue­runt; alio­qui mag­ni­fi­cus et spec­ta­cu­lo et fa­ma re­rum tri­um­phus fuit.

[7] Hui­us tri­um­phi mi­nuit lae­ti­tiam nun­tius ex His­pa­nia tris­tis, ad­ver­sa pug­na in Bas­te­ta­nis duc­tu L. Aemi­lii pro­con­su­lis apud op­pi­dum Ly­co­nem cum Lu­si­ta­nis sex mi­lia de Ro­ma­no exer­ci­tu ce­ci­dis­se, [8] ce­te­ros pa­ven­tes intra val­lum com­pul­sos aeg­re castra de­fen­dis­se et in mo­dum fu­gien­tium mag­nis iti­ne­ri­bus in ag­rum pa­ca­tum re­duc­tos. [9] Haec ex His­pa­nia nun­tia­ta. Ex Gal­lia le­ga­tos Pla­cen­ti­no­rum et Cre­mo­nen­sium L. Aurun­cu­lei­us prae­tor in se­na­tum intro­du­xit. [10] Iis que­ren­ti­bus ino­piam co­lo­no­rum, aliis bel­li ca­si­bus aliis mor­bo ab­sumptis, quos­dam tae­dio ac­co­la­rum Gal­lo­rum re­li­quis­se co­lo­nias, dec­re­vit se­na­tus uti C. Lae­lius con­sul, si ei vi­de­re­tur, sex mi­lia fa­mi­lia­rum conscri­be­ret quae in eas co­lo­nias di­vi­de­ren­tur, et ut L. Aurun­cu­lei­us prae­tor tri­um­vi­ros crea­ret ad eos co­lo­nos de­du­cen­dos. [11] Crea­ti M. Ati­lius Ser­ra­nus L. Va­le­rius P. F. Flac­cus L. Va­le­rius C. F. Tap­po.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 98Êèñòî­ôî­ðà­ìè íàçû­âà­ëèñü ìàëî­àçèé­ñêèå è êðèò­ñêèå ìîíå­òû ñ èçî­áðà­æå­íè­åì ñâÿ­ùåí­íîé êîð­çèí­êè (ãðå÷. «êèñòà») Äèî­íè­ñà, èç êîòî­ðîé âûïîë­çà­åò çìåÿ. Êèñòî­ôîð ñîîò­âåò­ñò­âî­âàë òðåì àòòè­÷å­ñêèì äðàõ­ìàì (òðåì äåíà­ðè­ÿì). Âûïóñ­êà­ëèñü (â ðàç­íîå âðå­ìÿ) â 15 ãîðî­äàõ, íà÷à­ëî âûïóñ­êà ïðè­õî­äèò­ñÿ, âèäè­ìî, íà öàð­ñò­âî­âà­íèå Ýâìå­íà II (197—159).
  • 99Âïî­ñëåä­ñò­âèè Àöè­ëèé áûë îáâè­íåí â óòàé­êå è ïðè­ñâî­å­íèè ÷àñòè äîáû­÷è (ñì. íèæå, ãë. 57, 12—13).
  • 100Âûøå ñîîá­ùà­ëîñü î 43 çíàò­íûõ ïëåí­íè­êàõ-ýòî­ëèé­öàõ (ñì. ãë. 3, 8).
  • ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß ÐÅÄÀÊÖÈÈ ÑÀÉÒÀ

  • [1]Â îðè­ãè­íà­ëå L. Va­le­rius C. F. Tap­po — «Ëóöèé Âàëå­ðèé Òàï­ïîí, ñûí Ãàÿ». (Ïðèì. ðåä. ñàé­òà).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364003747 1364003748 1364003749