Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXIX, ãë. 10

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002.
Ïåðåâîä Ý. Ã. Þíöà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1983.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9

10. (1) Ïðè òàêèõ äîêà­çà­òåëü­ñòâàõ ëþá­âè ñ åå ñòî­ðî­íû ó íèõ íå áûëî äðóã îò äðó­ãà ñåê­ðå­òîâ, è âîò îäíà­æäû þíî­øà â øóò­ëè­âîì òîíå âåëèò ñâî­åé ïîäðó­ãå íå óäèâ­ëÿòü­ñÿ, åñëè íåñêîëü­êî íî÷åé îí áóäåò ñïàòü áåç íåå: (2) ÷òîáû èñïîë­íèòü îáåò, äàí­íûé çà åãî âûçäî­ðîâ­ëå­íèå, îí õî÷åò ïðè­îá­ùèòü­ñÿ ê òàèí­ñòâàì Âàê­õà. Óñëû­õàâ îá ýòîì, Ãèñ­ïà­ëà ïðè­øëà â âîë­íå­íèå è âñêðè­÷à­ëà: «Äà ñîõðà­íÿò íàñ îò ýòî­ãî áîãè! Ëó÷­øå îáî­èì íàì óìå­ðåòü, ÷åì òåáå ýòî ñäå­ëàòü». È îíà ñòà­ëà ïðè­çû­âàòü ïðî­êëÿ­òèÿ íà ãîëî­âó òåõ, êòî âíó­øèë åìó ýòî íàìå­ðå­íèå. (3) Èçóì­ëåí­íûé òàêè­ìè ðå÷à­ìè è òàêîé ãîðÿ÷­íî­ñòüþ, þíî­øà âåëèò åé íå áðî­ñàòü­ñÿ ïðî­êëÿ­òè­ÿ­ìè: âåäü ýòî ïðè­êà­çà­íèå äàëà åìó, ñ ñîãëà­ñèÿ îò÷è­ìà, ìàòü. (4) Íà ýòî îíà ñêà­çà­ëà: «Çíà­÷èò, òâîé îò÷èì (ïîòî­ìó ÷òî, íàâåð­íîå, íåñïðà­âåä­ëè­âî âèíèòü òâîþ ìàòü) ñïå­øèò ïîãó­áèòü òâîþ ÷åñòü, äîá­ðîå èìÿ, íàäåæ­äû íà áóäó­ùåå è ñàìóþ æèçíü». (5) Óäèâ­ëåí­íûé åùå áîëü­øå, þíî­øà òðå­áó­åò îáú­ÿñ­íèòü, íàêî­íåö, â ÷åì äåëî. Òîãäà, çàêëè­íàÿ áîãîâ è áîãèíü ïðî­ñòèòü åé, ÷òî ïîáóæ­äàå­ìàÿ ëþáî­âüþ, îíà ðàç­ãëà­øà­åò òî, î ÷åì ïîäî­áà­åò ìîë­÷àòü, Ãèñ­ïà­ëà ðàñ­ñêà­çà­ëà, ÷òî, åùå â áûò­íîñòü ñâîþ ñëó­æàí­êîé, îíà, ñîïðî­âîæ­äàÿ ñâîþ ãîñ­ïî­æó, áûâà­ëà â ýòîì ñâÿ­òè­ëè­ùå, íî, ïîëó­÷èâ ñâî­áî­äó, áîëü­øå íå ïðè­áëè­æà­ëàñü ê íåìó. (6) Îíà çíà­åò, ÷òî ýòî — êóç­íè­öà âñåõ ïîðî­êîâ è ïðå­ñòóï­ëå­íèé, è íè äëÿ êîãî íå ñåê­ðåò, ÷òî äâà ïîñëåä­íèõ ãîäà òóäà ïðè­íè­ìà­þò íîâè÷­êîâ íå ñòàð­øå äâà­äöà­òè ëåò. (7) Êàê òîëü­êî íîâè÷­êà òóäà ââî­äÿò, åãî, ñëîâ­íî æåðò­âåí­íîå æèâîò­íîå, ïåðå­äà­þò â ðóêè æðå­öàì, à òå âåäóò åãî â íåêîå ïîìå­ùå­íèå, îãëà­øàå­ìîå çàâû­âà­íè­ÿ­ìè è ïåíè­åì, çâî­íîì ëèòàâð è ãðî­õîòîì áàðà­áà­íîâ, òàê ÷òîáû íè åäè­íûé êðèê íàñè­ëó­å­ìî­ãî íå âûðû­âàë­ñÿ íàðó­æó. (8) Îíà ïðî­ñèò è óìî­ëÿ­åò åãî õîðî­øåíü­êî ïîäó­ìàòü, ïðåæ­äå ÷åì ââÿ­çû­âàòü­ñÿ òóäà, ãäå åìó ïðè­äåò­ñÿ ïðå­òåð­ïå­âàòü, à çàòåì è ñîâåð­øàòü âñå­âîç­ìîæ­íûå âèäû íàñè­ëèé. (9) È îíà îòïó­ñòè­ëà þíî­øó íå ðàíü­øå, ÷åì îí äàë åé ñëî­âî âîç­äåð­æàòü­ñÿ îò ýòèõ îáðÿäîâ.

ñ.326

10. Haec amo­ris pig­no­ra cum es­sent, nec quic­quam sec­re­tum al­ter ab al­te­ro ha­be­rent, per iocum adu­les­cens ve­tat eam mi­ra­ri, si per ali­quot noc­tes se­cu­buis­set: [2] re­li­gio­nis se cau­sa ut vo­to pro va­le­tu­di­ne sua fac­to li­be­re­tur, Bac­chis ini­tia­ri vel­le. Id ubi mu­lier audi­vit, per­tur­ba­ta «dii me­lio­ra!» in­quit: mo­ri et si­bi et il­li sa­tius es­se quam id fa­ce­ret; et in ca­put eorum de­tes­ta­ri mi­nas pe­ri­cu­la­que, qui id sua­sis­sent. [3] Ad­mi­ra­tus cum ver­ba tum per­tur­ba­tio­nem tan­tam adu­les­cens par­ce­re ex­sec­ra­tio­ni­bus iubet: mat­rem id si­bi ad­sen­tien­te vit­ri­co im­pe­ras­se. [4] «Vit­ri­cus er­go» in­quit «tuus — mat­rem enim in­si­mu­la­re for­si­tan fas non sit — pu­di­ci­tiam fa­mam spem vi­tam­que tuam per­di­tum ire hoc fac­to pro­pe­rat». [5] Eo ma­gis mi­ra­bun­do quae­ren­ti­que quid rei es­set, pa­cem ve­niam­que pre­ca­ta deo­rum dea­rum­que, si coac­ta ca­ri­ta­te eius si­len­da enun­tias­set, an­cil­lam se ait do­mi­nae co­mi­tem id sac­ra­rium intras­se, li­be­ram num­quam eo ac­ces­sis­se. [6] Sci­re cor­rup­te­la­rum om­nis ge­ne­ris eam of­fi­ci­nam es­se; et iam bien­nio consta­re ne­mi­nem ini­tia­tum ibi maio­rem an­nis vi­gin­ti. [7] Ut quis­que intro­duc­tus sit, ve­lut vic­ti­mam tra­di sa­cer­do­ti­bus. Eos de­du­ce­re in lo­cum, qui cir­cum­so­net ulu­la­ti­bus can­tu­que sym­pho­niae et cym­ba­lo­rum et tym­pa­no­rum pul­su, ne vox qui­ri­tan­tis, cum per vim stup­rum in­fe­ra­tur, exau­di­ri pos­sit. [8] Ora­re in­de at­que ob­sec­ra­re ut eam rem quo­cum­que mo­do dis­cu­te­ret nec se eo prae­ci­pi­ta­ret, ubi om­nia in­fan­da pa­tien­da pri­mum, dein­de fa­cien­da es­sent. [9] Ne­que an­te di­mi­sit eum quam fi­dem de­dit adu­les­cens ab his sac­ris se tem­pe­ra­tu­rum.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1327007031 1327008013 1327009001 1364003911 1364003912 1364003913