Ïåðåâîä Ý. Ã. Þíöà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1983. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
13. (1) Ïîëàãàÿ, è âïîëíå ñïðàâåäëèâî, ÷òî åå òàéíó âûäàë Ýáóòèé, Ãèñïàëà áðîñèëàñü Ñóëüïèöèè â íîãè, (2) óìîëÿÿ íå ïðèíèìàòü ñëèøêîì âñåðüåç, à óæ òåì áîëåå êàê óëèêó â ñåðüåçíåéøåì ïðåñòóïëåíèè, ðàçãîâîð âîëüíîîòïóùåííèöû ñî ñâîèì ëþáîâíèêîì: îíà åìó ðàññêàçàëà âñå ýòî ïðîñòî, ÷òîáû åãî ïîïóãàòü, à íå ïîòîìó, ÷òî äåéñòâèòåëüíî ÷òî-òî çíàåò. (3) Òóò Ïîñòóìèé ðàçãíåâàëñÿ íå íà øóòêó, ñêàçàâ, ÷òî îíà, âèäíî, âîîáðàæàåò, áóäòî çàáàâëÿåòñÿ ñî ñâîèì ëþáîâíèêîì, à íå ðàçãîâàðèâàåò â äîìå âåñüìà çíàòíîé æåíùèíû ñ ñàìèì êîíñóëîì. Ñóëüïèöèÿ ñòàëà óñïîêàèâàòü äðîæàùóþ Ãèñïàëó è óïðàøèâàòü çÿòÿ ñìÿã÷èòüñÿ. (4) Ïðèäÿ íàêîíåö â ñåáÿ, è êëÿíÿ âåðîëîìñòâî Ýáóòèÿ, êîòîðûé òàê îòïëàòèë åé çà âñå, ÷òî îíà äëÿ íåãî ñäåëàëà, (5) òà îáúÿñíèëà, ÷òî î÷åíü áîèòñÿ ãíåâà áîãîâ, ÷üè òàèíñòâà ðàçãëàøàåò íåïîñâÿùåííûì, íî êóäà áîëüøå ñòðàøèòñÿ ãíåâà ëþäåé, êîòîðûå åå, êàê äîíîñ÷èöó, ðàñòåðçàþò ñîáñòâåííûìè ðóêàìè. (6) Ïîýòîìó îíà ïðîñèò Ñóëüïèöèþ è ìîëèò êîíñóëà îòîñëàòü åå êóäà-íèáóäü çà ïðåäåëû Èòàëèè, ãäå îñòàòîê æèçíè îíà ñìîãëà áû ïðîâåñòè â áåçîïàñíîñòè. (7) Êîíñóë âåëåë åé óñïîêîèòüñÿ, ñêàçàâ, ÷òî îí ëè÷íî ïðèìåò ìåðû ê òîìó, ÷òîáû îíà ìîãëà áåçîïàñíî æèòü â Ðèìå. (8) Òîãäà Ãèñïàëà ðàññêàçàëà î ïðîèñõîæäåíèè ýòèõ òàèíñòâ. Ñíà÷àëà ýòî áûëî ÷èñòî æåíñêîå òàèíñòâî, êóäà íè îäèí ìóæ÷èíà íå äîïóñêàëñÿ.  ãîäó áûëî òðè óñòàíîâëåííûõ äíÿ, êîãäà, åùå çàñâåòëî, ñîâåðøàëîñü ïîñâÿùåíèå â Âàêõîâû òàèíñòâà, ïðè÷åì æðèöàìè âûáèðàëè ïî÷òåííûõ çàìóæíèõ æåíùèí. (9) Íî êîãäà æðèöåé ñòàëà Ïàêóëëà Àííèÿ, óðîæåíêà Êàìïàíèè, òî îíà, ÿêîáû ïî âíóøåíèþ ñâûøå, èçìåíèëà çàâåäåííûé ïîðÿäîê, âïåðâûå äîïóñòèâ ê îáðÿäàì ìóæ÷èí è ïîñâÿòèâ â òàèíñòâà ñâîèõ ñûíîâåé Ìèíèÿ è Ãåðåííèÿ Öåððèíèåâ, ñàìè îáðÿäû ïåðåíåñÿ íà íî÷íîå âðåìÿ, è âìåñòî òðåõ äíåé â ãîäó ñïðàâëÿÿ èõ ïÿòü ðàç â òå÷åíèå ìåñÿöà. (10) Ñ òåõ ïîð, êàê ñîñòàâ âàêõàíòîâ ñòàë ñìåøàííûì, à ê ñìåøåíèþ ïîëîâ ïðèáàâèëàñü è ðàçíóçäàííîñòü íî÷íûõ îðãèé, òàì óæå íåò íåäîñòàòêà íè â êàêèõ ïîðîêàõ è ãíóñíîñòÿõ. Áîëüøå ìåðçîñòåé ìóæ÷èíû òâîðÿò ñ ìóæ÷èíàìè, íåæåëè ñ æåíùèíàìè. (11) Òåõ, êòî ïðîòèâèòñÿ íàñèëèþ èëè óêëîíÿåòñÿ îò íàñèëèÿ íàä äðóãèìè, çàêàëàþò êàê æåðòâåííûõ æèâîòíûõ. Âåðõîì áëàãî÷åñòèÿ ó íèõ ñ÷èòàåòñÿ ãîòîâíîñòü ê ëþáîìó êîùóíñòâó. (12) Ìóæ÷èíû, ñëîâíî áåçóìíûå, âî âðåìÿ îáðÿäà ðàñêà÷èâàþòñÿ âñåì òåëîì è âûêðèêèâàþò ïðîðî÷åñòâà, à çàìóæíèå æåíùèíû, îäåòûå ñëîâíî âàêõàíêè, ñ ðàñïóùåííûìè âîëîñàìè, ñ ïûëàþùèìè ôàêåëàìè óñòðåìëÿþòñÿ ê Òèáðó, îêóíàþò ôàêåëû â âîäó, è òàê êàê òå íà÷èíåíû ãîðþ÷åé ñåðîé ñ èçâåñòüþ, âûíèìàþò ñòîëü æå ÿðêî ãîðÿùèìè. (13) Ïðî òåõ, êîãî, ïðèâÿçàâ ê òåàòðàëüíîé ìàøèíå38, ñáðîñèëè â ïîäçåìíûå áåçäíû, îíè ãîâîðÿò, ÷òî òå âçÿòû áîãàìè. Ýòèìè æåðòâàìè ñòàíîâÿòñÿ òå, êòî îòêàçàëñÿ èëè âñòóïèòü â èõ ñîîáùåñòâî, èëè ó÷àñòâîâàòü â ïðåñòóïëåíèÿõ, èëè ïîäâåðãàòüñÿ íàñèëèþ. (14) Îíè ñîñòàâëÿþò îãðîìíîå ìíîæåñòâî, ïî÷òè ðàâíîå íàñåëåíèþ Ðèìà39, è ñðåäè íèõ åñòü äàæå ÷ëåíû çíàòíûõ ôàìèëèé, è ìóæ÷èíû è æåíùèíû. Ïîñëåäíèå äâà ãîäà ñòàëî ïðàâèëîì, ÷òîáû ñ.328 â òàèíñòâà ïîñâÿùàëè ëèö ìîëîæå äâàäöàòè ëåò, èáî òàêèõ ëåã÷å óâëå÷ü íà ïóòü ðàçâðàòà è ïðåñòóïëåíèé. |
13. Mulier haud dubie, id quod erat, Aebutium indicem arcani rata esse, ad pedes Sulpiciae procidit, et eam primo orare coepit, [2] ne mulieris libertinae cum amatore sermonem in rem non seriam modo sed capitalem etiam verti vellet: se terrendi eius causa, non quod sciret quicquam, ea locutam esse. [3] Hic Postumius accensus ira tum quoque ait eam cum Aebutio se amatore cavillari credere, non in domo gravissimae feminae et cum consule loqui. Et Sulpicia attollere paventem, simul illam adhortari, simul iram generi lenire. [4] Tandem confirmata, multum incusata perfidia Aebutii, qui optime de ipso meritae talem gratiam rettulisset, [5] magnum sibi metum deorum, quorum occulta initia enuntiaret, maiorem multo dixit hominum esse, qui se indicem manibus suis discerpturi essent. [6] Itaque hoc se Sulpiciam, hoc consulem orare, ut se extra Italiam aliquo ablegarent, ubi reliquum vitae degere tuto posset. [7] Bono animo esse iubere eam consul et sibi curae fore dicere ut Romae tuto habitaret. [8] Tum Hispala originem sacrorum expromit. Primo sacrarium id feminarum fuisse, nec quemquam eo virum admitti solitum. Tres in anno statos dies habuisse, quibus interdiu Bacchis initiarentur; sacerdotes in vicem matronas creari solitas. [9] Pacullam Anniam Campanam sacerdotem omnia, tamquam deum monitu, immutasse: nam et viros eam primam filios suos initiasse, Minium et Herennium Cerrinios; et nocturnum sacrum ex diurno, et pro tribus in anno diebus quinos singulis mensibus dies initiorum fecisse. [10] Ex quo in promiscuo sacra sint et permixti viri feminis, et noctis licentia accesserit, nihil ibi facinoris, nihil flagitii praetermissum. Plura virorum inter sese quam feminarum esse stupra. [11] Si qui minus patientes dedecoris sint et pigriores ad facinus, pro victimis immolari. Nihil nefas ducere, hanc summam inter eos religionem esse. [12] Viros, velut mente capta, cum iactatione fanatica corporis vaticinari; matronas Baccharum habitu crinibus sparsis cum ardentibus facibus decurrere ad Tiberim, demissasque in aquam faces, quia vivum sulpur cum calce insit, integra flamma efferre. [13] Raptos a diis homines dici, quos machinae illigatos ex conspectu in abditos specus abripiant: eos esse, qui aut coniurare aut sociari facinoribus aut stuprum pati noluerint. [14] Multitudinem ingentem, alterum iam prope populum esse; in his nobiles quosdam viros feminasque. Biennio proximo institutum esse, ne quis maior viginti annis initiaretur: captari aetates et erroris et stupri patientes. |