Ïåðåâîä Ý. Ã. Þíöà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1983. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
20. (1) Òåì âðåìåíåì Êâèíò Ìàðöèé, çàêîí÷èâ ðàññëåäîâàíèå â ñâîåì îêðóãå, óæå ãîòîâèëñÿ âûåõàòü â íàçíà÷åííóþ åìó ïðîâèíöèåé Ëèãóðèþ, ïîëó÷èâ â äîïîëíåíèå ê ñâîåìó âîéñêó òðè òûñÿ÷è ïåõîòèíöåâ è ñòî ïÿòüäåñÿò êîííèêîâ èç ÷èñëà ðèìëÿí, à òàêæå ïÿòü òûñÿ÷ ïåõîòèíöåâ è äâåñòè êîííèêîâ èç ëàòèíîâ. (2) Òà æå ïðîâèíöèÿ, ñ òàêèìè æå âîåííûìè ñèëàìè áûëà íàçíà÷åíà åãî êîëëåãå. Îíè ïðèíÿëè ïîä ñâîþ êîìàíäó âîéñêà, êîòîðûìè êîìàíäîâàëè êîíñóëû ïðåäûäóùåãî ãîäà Ãàé Ôëàìèíèé è Ìàðê Ýìèëèé. (3) Êðîìå òîãî, ñåíàò èì ïðåäïèñàë íàáðàòü íîâûõ äâà ëåãèîíà, è îíè ïîòðåáîâàëè îò ëàòèíñêèõ ñîþçíèêîâ âûñòàâèòü äâàäöàòü òûñÿ÷ ïåõîòèíöåâ è âîñåìüñîò âñàäíèêîâ, à òàêæå ïðèçâàëè òðè òûñÿ÷è ïåõîòèíöåâ è äâåñòè âñàäíèêîâ èç ÷èñëà ðèìëÿí. (4) Âñå ýòè ñèëû, çà èñêëþ÷åíèåì ëåãèîíîâ, ðåøåíî áûëî íàïðàâèòü íà ïîïîëíåíèå èñïàíñêîé àðìèè. Áóäó÷è çàíÿòû ñóäåáíûì ðàññëåäîâàíèåì, Òèòó Ìåíèþ êîíñóëû ïîðó÷èëè ðóêîâîäñòâî íàáîðîì. (5) Êâèíò Ìàðöèé, ïåðâûì çàêîí÷èâ ñâîå ðàññëåäîâàíèå, òîò÷àñ âûñòóïèë íà âîéíó ïðîòèâ àïóàíñêèõ ëèãóðîâ. (6) Ïðåñëåäóÿ èõ, è óãëóáèâøèñü â òðóäíîäîñòóïíûå óùåëüÿ, âñåãäà ñëóæèâøèå èì óêðûòèåì è ñ.333 óáåæèùåì, îí ïîïàë â çàðàíåå ïîäãîòîâëåííîå îêðóæåíèå â ñàìîé íåâûãîäíîé äëÿ ñåáÿ ïîçèöèè. (7) Ðèìëÿíå ïîòåðÿëè ÷åòûðå òûñÿ÷è âîèíîâ, à âðàãó äîñòàëîñü òðè çíàìåíè âòîðîãî ëåãèîíà, îäèííàäöàòü çíàìåí ëàòèíñêèõ ñîþçíèêîâ, è ãðóäû îðóæèÿ, êîòîðîå ñîëäàòû ïîáðîñàëè, ïîñêîëüêó îíî îòÿãîùàëî èõ, êîãäà îíè ñïàñàëèñü áåãñòâîì ïî ëåñíûì òðîïàì. (8) Îíè ïðîäîëæàëè áåæàòü äàæå ïîñëå òîãî, êàê ëèãóðû ïðåêðàòèëè ïðåñëåäîâàíèå. (9) Êîíñóë, åäâà óíåñÿ íîãè ñ âðàæåñêîé òåððèòîðèè, ðàñïóñòèë âîéñêî ïî ñîþçíûì âëàäåíèÿì, ÷òîáû ñêðûòü èñòèííûå ðàçìåðû ïîòåðü. (10) Íî îí òàê è íå ñìîã èçãëàäèòü ïàìÿòü î ñâîåì ïîðàæåíèè, ïîòîìó ÷òî óðî÷èùå, îòêóäà åãî ïðîãíàëè ëèãóðû, âïîñëåäñòâèè ïîëó÷èëî íàçâàíèå «Ìàðöèåâî». |
20. Et iam Q. Marcius quaestionibus suae regionis perfectis in Ligures provinciam proficisci parabat, tribus milibus peditum Romanorum, centum quinquaginta equitibus, et quinque milibus Latini nominis peditum, ducentis equitibus in supplementum acceptis. [2] Eadem provincia, idem numerus peditum equitumque et collegae decretus erat. Exercitus acceperunt quos priore anno C. Flaminius et M. Aemilius consules habuerant. [3] Duas praeterea legiones novas ex senatus consulto scribere iussi sunt, et viginti milia peditum sociis et nomini Latino imperarunt et equites octingentos et tria milia peditum Romanorum, ducentos equites. [4] Totum hunc exercitum praeter legiones in supplementum Hispaniensis exercitus duci placebat. Itaque consules, dum ipsi quaestionibus impediebantur, T. Maenium dilectui habendo praefecerunt. [5] Perfectis quaestionibus prior Q. Marcius in Ligures Apuanos est profectus. [6] Dum penitus in abditos saltus, quae latebrae receptaculaque illis semper fuerant, persequitur, in praeoccupatis angustiis loco iniquo est circumventus. [7] Quattuor milia militum amissa, et legionis secundae signa tria, undecim vexilla socium Latini nominis in potestatem hostium venerunt, et arma multa, quae, quia impedimento fugientibus per silvestres semitas erant, passim iactabantur. [8] Prius sequendi Ligures finem quam fugae Romani fecerunt. [9] Consul ubi primum ex hostium agro evasit, ne quantum deminutae copiae forent appareret, in locis pacatis exercitum dimisit. [10] Non tamen obliterare famam rei male gestae potuit: nam saltus, unde eum Ligures fugaverant, Marcius est appellatus. |