Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXIX, ãë. 21

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002.
Ïåðåâîä Ý. Ã. Þíöà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1983.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

21. (1) Åùå äî òîãî, êàê íîâî­ñòè èç Ëèãó­ðèè ñòà­ëè èçâåñò­íû â Ðèìå, èç Èñïà­íèè ïðè­øëî äîíå­ñå­íèå, ðàäîñò­íîå, è âìå­ñòå ñ òåì, îãîð­÷è­òåëü­íîå. (2) Ãàé Àòè­íèé, äâà ãîäà íàçàä óåõàâ­øèé ïðî­ïðå­òî­ðîì â ýòó ïðî­âèí­öèþ, äàë ëóçè­òà­íàì ðåøè­òåëü­íîå ñðà­æå­íèå áëèç ãîðî­äà Àñòû61. Îêî­ëî øåñòè òûñÿ÷ âðà­ãîâ áûëî óáè­òî, îñòàëü­íûå ðàñ­ñå­ÿ­íû, îáðà­ùå­íû â áåã­ñòâî è èç ëàãå­ðÿ âûáè­òû. (3) Çàòåì îí ïîâåë ëåãè­î­íû íà ïðè­ñòóï ãîðî­äà Àñòû, è âçÿë åå ïî÷òè ñ òîé æå ëåã­êî­ñòüþ, ÷òî è âðà­æå­ñêèé ëàãåðü, íî âî âðå­ìÿ îñà­äû íåîñòî­ðîæ­íî ïðè­áëè­çèë­ñÿ ê êðå­ïîñò­íîé ñòåíå è ïîëó­÷èë ñìåð­òåëü­íóþ ðàíó, îò êîòî­ðîé ñïó­ñòÿ íåñêîëü­êî äíåé ñêîí­÷àë­ñÿ. (4) Êîãäà ïèñü­ìî î ñìåð­òè ïðî­ïðå­òî­ðà áûëî ïðî­÷è­òà­íî, ñåíàò ñ÷åë íóæ­íûì îòïðà­âèòü ãîí­öà ñ ïîðó­÷å­íè­åì äîãíàòü â ãàâà­íè Ëóíû ïðå­òî­ðà Ãàÿ Êàëü­ïóð­íèÿ è îáú­ÿâèòü, ÷òî ñåíàò ñîâå­òó­åò åìó óñêî­ðèòü îòú­åçä â ïðî­âèí­öèþ, ÷òîáû òà íå îñòà­âà­ëàñü áåç êîí­òðî­ëÿ ñî ñòî­ðî­íû íàìåñò­íè­êà. (5) Íà ÷åò­âåð­òûé äåíü ãîíåö ïðè­áûë â Ëóíó, íî Êàëü­ïóð­íèé îòáûë îòòóäà íåñêîëü­êè­ìè äíÿ­ìè ðàíü­øå. (6)  Áëèæ­íåé Èñïà­íèè øëè òîæå áîè: Ëóöèé Ìàí­ëèé Àöè­äèí, ïðè­áûâ­øèé â ïðî­âèí­öèþ îäíî­âðå­ìåí­íî ñ Ãàåì Àòè­íè­åì, äàë ãåíå­ðàëü­íîå ñðà­æå­íèå êåëüò­èáå­ðàì. (7) Èñõîä áèò­âû îñòàë­ñÿ íåÿñ­íûì, íå ñ÷è­òàÿ òîãî, ÷òî ñ íàñòóï­ëå­íè­åì íî÷è êåëüò­èáå­ðû ñìå­íè­ëè ïîçè­öèþ, ïîç­âî­ëèâ ðèì­ëÿ­íàì ïîõî­ðî­íèòü ñâî­èõ è ñíÿòü ñ âðà­æå­ñêèõ òðó­ïîâ äîñïå­õè. (8) Ñïó­ñòÿ íåñêîëü­êî äíåé êåëüò­èáå­ðû, ïîëó­÷èâ ñèëü­íîå ïîä­êðåï­ëå­íèå, ñàìè âûçâà­ëè ðèì­ëÿí íà áîé áëèç ãîðî­äà Êàëà­ãóð­ðà62. (9) Îñòà­åò­ñÿ íåÿñ­íûì, ïî÷å­ìó ñ áîëü­øè­ìè ñèëà­ìè îíè ïðî­ÿâè­ëè ìåíü­øóþ ñòîé­êîñòü, òîëü­êî ñðà­æå­íèå îíè ïðî­èã­ðà­ëè, ïîòå­ðÿâ äî äâå­íà­äöà­òè òûñÿ÷ óáè­òû­ìè, ñâû­øå äâóõ òûñÿ÷ ïëåí­íû­ìè, è îòäàâ ðèì­ëÿ­íàì ëàãåðü. (10) Åñëè áû ïðå­åì­íèê Ëóöèÿ Ìàí­ëèÿ ñâî­èì ïðè­åçäîì íå ïîìå­øàë ðàç­âèòü íàñòóï­ëå­íèå, òî êåëüò­èáå­ðû áûëè áû ïîêî­ðå­íû. Íî íîâûå ïðå­òî­ðû îòâå­ëè âîé­ñêà â çèì­íèé ëàãåðü.

21. Sub hunc nun­tium ex Li­gus­ti­nis vul­ga­tum lit­te­rae ex His­pa­nia mix­tam gau­dio tris­ti­tiam ad­fe­ren­tes re­ci­ta­tae sunt. [2] C. Ati­nius, qui bien­nio an­te prae­tor in eam pro­vin­ciam pro­fec­tus erat, cum Lu­si­ta­nis in ag­ro Has­ten­si sig­nis col­la­tis pug­na­vit: ad sex mi­lia hos­tium sunt cae­sa, ce­te­ri fu­si et fu­ga­ti castris­que exu­ti. [3] Ad op­pi­dum dein­de Has­tam op­pug­nan­dum le­gio­nes du­cit: id quo­que haud mul­to maio­re cer­ta­mi­ne ce­pit quam castra; sed dum in­cau­tius su­bit mu­ros, ic­tus ex vul­ne­re post dies pau­cos mo­ri­tur. [4] Lit­te­ris de mor­te prop­rae­to­ris re­ci­ta­tis se­na­tus cen­suit mit­ten­dum, qui ad Lu­nae por­tum C. Cal­pur­nium prae­to­rem con­se­que­re­tur, nun­tia­ret­que se­na­tum aequ­um cen­se­re ne si­ne im­pe­rio pro­vin­cia es­set ma­tu­ra­re eum pro­fi­cis­ci. [5] Quar­to die qui mis­sus erat Lu­nam ve­nit: pau­cis an­te die­bus Cal­pur­nius pro­fec­tus erat. [6] Et in ci­te­rio­re His­pa­nia L. Man­lius Aci­di­nus, qui eodem tem­po­re, quo C. Ati­nius in pro­vin­ciam ierat, cum Cel­ti­be­ris acie confli­xit. [7] In­cer­ta vic­to­ria dis­ces­sum est, ni­si quod Cel­ti­be­ri castra in­de noc­te pro­xi­ma mo­ve­runt, Ro­ma­nis et suos se­pe­lien­di et spo­lia le­gen­di ex hos­ti­bus po­tes­tas fac­ta est. [8] Pau­cos post dies maio­re coac­to exer­ci­tu Cel­ti­be­ri ad Ca­la­gur­rim op­pi­dum ultro la­ces­si­ve­runt proe­lio Ro­ma­nos. [9] Ni­hil tra­di­tur, quae cau­sa nu­me­ro auc­to in­fir­mio­res eos fe­ce­rit. Su­pe­ra­ti proe­lio sunt: ad duo­de­cim mi­lia ho­mi­num cae­sa, plus duo cap­ta et castris Ro­ma­nus po­ti­tur. [10] Et ni­si suc­ces­sor ad­ven­tu suo in­hi­buis­set im­pe­tum vic­to­ris, su­bac­ti Cel­ti­be­ri fo­rent. No­vi prae­to­res am­bo in hi­ber­na exer­ci­tus de­du­xe­runt.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 61Àñòà (Ãàñòà) — ãîðîä â Þæíîé Èñïà­íèè (â 25 êì ê ñåâå­ðó îò ñîâð. Ïóýð­òî-Ñàí-Ìàðèà).
  • 62Êàëà­ãóð­ðà (Êàëà­ãóððèñ — ñîâð. Êàëà­õîð­ðà) — ãîðîä ïëå­ìå­íè âàñ­êî­íîâ â Ñåâå­ðî-Âîñòî÷­íîé Èñïà­íèè íà Èáå­ðå. Ñð.: Ñòðà­áîí, III, 161.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364003922 1364003923 1364003924