Ïåðåâîä Ý. Ã. Þíöà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1983. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
21. (1) Åùå äî òîãî, êàê íîâîñòè èç Ëèãóðèè ñòàëè èçâåñòíû â Ðèìå, èç Èñïàíèè ïðèøëî äîíåñåíèå, ðàäîñòíîå, è âìåñòå ñ òåì, îãîð÷èòåëüíîå. (2) Ãàé Àòèíèé, äâà ãîäà íàçàä óåõàâøèé ïðîïðåòîðîì â ýòó ïðîâèíöèþ, äàë ëóçèòàíàì ðåøèòåëüíîå ñðàæåíèå áëèç ãîðîäà Àñòû61. Îêîëî øåñòè òûñÿ÷ âðàãîâ áûëî óáèòî, îñòàëüíûå ðàññåÿíû, îáðàùåíû â áåãñòâî è èç ëàãåðÿ âûáèòû. (3) Çàòåì îí ïîâåë ëåãèîíû íà ïðèñòóï ãîðîäà Àñòû, è âçÿë åå ïî÷òè ñ òîé æå ëåãêîñòüþ, ÷òî è âðàæåñêèé ëàãåðü, íî âî âðåìÿ îñàäû íåîñòîðîæíî ïðèáëèçèëñÿ ê êðåïîñòíîé ñòåíå è ïîëó÷èë ñìåðòåëüíóþ ðàíó, îò êîòîðîé ñïóñòÿ íåñêîëüêî äíåé ñêîí÷àëñÿ. (4) Êîãäà ïèñüìî î ñìåðòè ïðîïðåòîðà áûëî ïðî÷èòàíî, ñåíàò ñ÷åë íóæíûì îòïðàâèòü ãîíöà ñ ïîðó÷åíèåì äîãíàòü â ãàâàíè Ëóíû ïðåòîðà Ãàÿ Êàëüïóðíèÿ è îáúÿâèòü, ÷òî ñåíàò ñîâåòóåò åìó óñêîðèòü îòúåçä â ïðîâèíöèþ, ÷òîáû òà íå îñòàâàëàñü áåç êîíòðîëÿ ñî ñòîðîíû íàìåñòíèêà. (5) Íà ÷åòâåðòûé äåíü ãîíåö ïðèáûë â Ëóíó, íî Êàëüïóðíèé îòáûë îòòóäà íåñêîëüêèìè äíÿìè ðàíüøå. (6)  Áëèæíåé Èñïàíèè øëè òîæå áîè: Ëóöèé Ìàíëèé Àöèäèí, ïðèáûâøèé â ïðîâèíöèþ îäíîâðåìåííî ñ Ãàåì Àòèíèåì, äàë ãåíåðàëüíîå ñðàæåíèå êåëüòèáåðàì. (7) Èñõîä áèòâû îñòàëñÿ íåÿñíûì, íå ñ÷èòàÿ òîãî, ÷òî ñ íàñòóïëåíèåì íî÷è êåëüòèáåðû ñìåíèëè ïîçèöèþ, ïîçâîëèâ ðèìëÿíàì ïîõîðîíèòü ñâîèõ è ñíÿòü ñ âðàæåñêèõ òðóïîâ äîñïåõè. (8) Ñïóñòÿ íåñêîëüêî äíåé êåëüòèáåðû, ïîëó÷èâ ñèëüíîå ïîäêðåïëåíèå, ñàìè âûçâàëè ðèìëÿí íà áîé áëèç ãîðîäà Êàëàãóððà62. (9) Îñòàåòñÿ íåÿñíûì, ïî÷åìó ñ áîëüøèìè ñèëàìè îíè ïðîÿâèëè ìåíüøóþ ñòîéêîñòü, òîëüêî ñðàæåíèå îíè ïðîèãðàëè, ïîòåðÿâ äî äâåíàäöàòè òûñÿ÷ óáèòûìè, ñâûøå äâóõ òûñÿ÷ ïëåííûìè, è îòäàâ ðèìëÿíàì ëàãåðü. (10) Åñëè áû ïðååìíèê Ëóöèÿ Ìàíëèÿ ñâîèì ïðèåçäîì íå ïîìåøàë ðàçâèòü íàñòóïëåíèå, òî êåëüòèáåðû áûëè áû ïîêîðåíû. Íî íîâûå ïðåòîðû îòâåëè âîéñêà â çèìíèé ëàãåðü. |
21. Sub hunc nuntium ex Ligustinis vulgatum litterae ex Hispania mixtam gaudio tristitiam adferentes recitatae sunt. [2] C. Atinius, qui biennio ante praetor in eam provinciam profectus erat, cum Lusitanis in agro Hastensi signis collatis pugnavit: ad sex milia hostium sunt caesa, ceteri fusi et fugati castrisque exuti. [3] Ad oppidum deinde Hastam oppugnandum legiones ducit: id quoque haud multo maiore certamine cepit quam castra; sed dum incautius subit muros, ictus ex vulnere post dies paucos moritur. [4] Litteris de morte propraetoris recitatis senatus censuit mittendum, qui ad Lunae portum C. Calpurnium praetorem consequeretur, nuntiaretque senatum aequum censere ne sine imperio provincia esset maturare eum proficisci. [5] Quarto die qui missus erat Lunam venit: paucis ante diebus Calpurnius profectus erat. [6] Et in citeriore Hispania L. Manlius Acidinus, qui eodem tempore, quo C. Atinius in provinciam ierat, cum Celtiberis acie conflixit. [7] Incerta victoria discessum est, nisi quod Celtiberi castra inde nocte proxima moverunt, Romanis et suos sepeliendi et spolia legendi ex hostibus potestas facta est. [8] Paucos post dies maiore coacto exercitu Celtiberi ad Calagurrim oppidum ultro lacessiverunt proelio Romanos. [9] Nihil traditur, quae causa numero aucto infirmiores eos fecerit. Superati proelio sunt: ad duodecim milia hominum caesa, plus duo capta et castris Romanus potitur. [10] Et nisi successor adventu suo inhibuisset impetum victoris, subacti Celtiberi forent. Novi praetores ambo in hiberna exercitus deduxerunt. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß