Ïåðåâîä È. È. Ìàõàíüêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
25. (1) Ïîêà â Ìàêåäîíèè ïðîèñõîäèëè ýòè ñîáûòèÿ, Ëóöèé Ýìèëèé Ïàâåë, êîòîðîìó ïîñëå êîíñóëüñòâà áûëà ïðîäëåíà âëàñòü, ðàííåé âåñíîé îòïðàâèëñÿ â îáëàñòü ëèãóðèéöåâ-èíãàâíîâ. (2) Êàê òîëüêî îí ðàçáèë ëàãåðü âî âðàæåñêèõ çåìëÿõ, ê íåìó ïîä âèäîì ïðîñüáû î ìèðå, à íà äåëå äëÿ ðàçâåäêè ÿâèëèñü ïîñëû. (3) Êîãäà Ïàâåë îòêàçàë èì, ñêàçàâ, ÷òî ìèð çàêëþ÷èò, òîëüêî åñëè îíè ñäàäóòñÿ, ïîñëû îòâåòèëè, ÷òî îíè ñîãëàñíû, íî èì íåîáõîäèìî âðåìÿ, ÷òîáû óáåäèòü íåâåæåñòâåííûõ ñîïëåìåííèêîâ. (4) Èì áûëî äàíî äëÿ ýòîãî ïåðåìèðèå íà äåñÿòü äíåé, ïðè÷åì ëèãóðèéöû ïîïðîñèëè åùå î òîì, ÷òîáû ðèìëÿíå íå õîäèëè çà áëèæíèå ãîðû äëÿ çàãîòîâêè êîðìà è äðîâ: òàì-äå èõ, ëèãóðèéñêèå, ïàøíè. (5) Âûãîâîðèâ òàêîå óñëîâèå, èíãàâíû ñîáðàëè âñå ñâîè ñèëû çà ýòèìè ñàìûìè ãîðàìè, îò êîòîðûõ îíè îòâåëè íåïðèÿòåëÿ, è âíåçàïíî îãðîìíîé òîëïîé ðèíóëèñü ñðàçó êî âñåì âîðîòàì ðèìñêîãî ëàãåðÿ. (6) Öåëûé äåíü ïðîäîëæàëñÿ èõ íàòèñê, òàê ÷òî ó ðèìëÿí íå áûëî íè âðåìåíè âûâåñòè âîéñêà, íè ìåñòà, ãäå èõ ðàçâåðíóòü. (7) Ðèìëÿíå çàùèòèëè ëàãåðü, ñãðóäèâøèñü â âîðîòàõ, ñêîðåé çàãðàæäàÿ ïóòü íåïðèÿòåëþ, ÷åì ñðàæàÿñü. Êîãäà ñ çàõîäîì ñîëíöà âðàã îòñòóïèë, Ëóöèé ñ.377 Ýìèëèé ïîñëàë äâóõ êîííèêîâ ñ ïèñüìîì ê ïðîêîíñóëó Ãíåþ Áåáèþ â Ïèçó, ÷òîáû òîò êàê ìîæíî ñêîðåå ïðèøåë íà ïîìîùü åìó, îñàæäåííîìó âî âðåìÿ ïåðåìèðèÿ. (8) Íî Áåáèé óæå óñïåë ïåðåäàòü âîéñêî ïðåòîðó Ìàðêó Ïèíàðèþ, îòïðàâëÿâøåìóñÿ â Ñàðäèíèþ. Ïîýòîìó Áåáèé íàïèñàë ñåíàòó, ÷òî Ëóöèé Ýìèëèé îñàæäåí ëèãóðèéöàìè, (9) è Ìàðêó Êëàâäèþ Ìàðöåëëó, âåäàâøåìó áëèæàéøåé ïðîâèíöèåé, ÷òîáû îí, åñëè ñî÷òåò âîçìîæíûì, ïðèøåë èç Ãàëëèè ñ âîéñêîì â Ëèãóðèþ è îñâîáîäèë Ëóöèÿ Ýìèëèÿ îò îñàäû. (10) Íî áûëî ïîçäíî. Íà ñëåäóþùèé äåíü ëèãóðèéöû âíîâü ïîäñòóïèëè ê ëàãåðþ. Ýìèëèé, õîòü è çíàë, ÷òî îíè ïðèäóò, è èìåë âðåìÿ âûâåñòè âîéñêî â ïîëå, òåì íå ìåíåå îñòàëñÿ çà ÷àñòîêîëîì, äîæèäàÿñü Áåáèåâà âîéñêà èç Ïèçû. |
25. Dum haec in Macedonia geruntur, L. Aemilius Paulus, prorogato ex consulatu imperio, principio veris in Ligures Ingaunos exercitum introduxit. [2] Ubi primum in hostium finibus castra posuit, legati ad eum per speciem pacis petendae speculatum venerunt. [3] Neganti Paulo nisi cum deditis pacisci se pacem, non tam id recusabant quam tempore aiebant opus esse, ut generi agresti hominum persuaderetur. [4] Ad hoc decem dierum indutiae cum darentur, petierunt deinde ne trans montes proximos castris pabulatum lignatumque milites irent: culta ea loca suorum finium esse. [5] Id ubi impetravere, post eos ipsos montes unde averterant hostem, exercitu omni coacto, repente multitudine ingenti castra Romanorum oppugnare simul omnibus portis aggressi sunt. [6] Summa vi totum diem oppugnarunt, ita ut ne efferendi quidem signa Romanis spatium nec ad explicandam aciem locus esset. [7] Conferti in portis obstando magis quam pugnando castra tutabantur. Sub occasum solis cum recessissent hostes, duos equites ad Cn. Baebium proconsulem cum litteris Pisas mittit, ut obsesso per indutias sibi quam primum subsidio veniret. [8] Baebius exercitum M. Pinario praetori eunti in Sardiniam tradiderat: ceterum et senatum litteris certiorem fecit obsideri a Liguribus L. Aemilium, [9] et M. Claudio Marcello, cuius proxima inde provincia erat, scripsit ut si videretur ei exercitum e Gallia traduceret in Ligures et L. Aemilium liberaret obsidione. [10] Haec sera futura auxilia erant. Ligures ad castra postero die redeunt. Aemilius cum et venturos scisset et educere in aciem potuisset, intra vallum suos tenuit, ut extraheret rem in id tempus, quo Baebius cum exercitu venire a Pisis posset. |