Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XL, ãë. 32

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä È. È. Ìàõàíüêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8

32. (1) Çàìû­êàâ­øèå ñòðîé êåëüò­èáå­ðû ïåð­âû­ìè óâèäà­ëè îãîíü, è ïî âñå­ìó èõ âîé­ñêó ðàç­ëå­òå­ëàñü âåñòü, ÷òî ëàãåðü çàõâà­÷åí è âîâñþ ãîðèò. Ýòî óñè­ëè­ëî â êåëüò­èáå­ðàõ ñòðàõ, à ðèì­ëÿ­íàì ïðè­áà­âè­ëî äóõà. (2) Óæå äîíî­ñè­ëèñü ïîáåä­íûå êðè­êè ðèì­ñêèõ âîè­íîâ, óæå âèä­íåë­ñÿ ïûëàþ­ùèé íåïðè­ÿ­òåëü­ñêèé ëàãåðü. (3) Íî êåëüò­èáå­ðû íåäîë­ãî ïðå­áû­âà­ëè â çàìå­øà­òåëü­ñòâå: ïîñêîëü­êó èì â ñëó­÷àå ïîðà­æå­íèÿ íåêóäà áûëî óêðûòü­ñÿ è íàäåæ­äà íà ñïà­ñå­íèå áûëà òîëü­êî â áîþ, îíè ñ åùå áîëü­øèì óïîð­ñò­âîì âîç­îá­íî­âè­ëè áèò­âó. (4) Ñåðåäè­íó èõ ñòðîÿ îæå­ñòî­÷åí­íî òåñ­íèë ïÿòûé ëåãè­îí, íî îíè óâå­ðåí­íî óäà­ðè­ëè ïî ëåâî­ìó êðû­ëó, âèäÿ, ÷òî ðèì­ëÿíå âûñòðî­è­ëè òàì ìåñò­íûå, èõ æå ïëå­ìå­íè, âñïî­ìî­ãà­òåëü­íûå âîé­ñêà. (5) Óæå êàçà­ëîñü, ÷òî ëåâîå êðû­ëî ðèì­ëÿí áóäåò îòáðî­øå­íî, êîãäà íà ïîìîùü ïîäî­ñïåë ñåäü­ìîé ëåãè­îí.  ýòî æå âðå­ìÿ, â ðàç­ãàð áèò­âû ê ðèì­ëÿ­íàì ïîäî­øëî îõðà­íå­íèå, îñòàâ­ëåí­íîå â Ýáó­ðå, à ñ òûëà êåëüò­èáå­ðîâ òåñ­íèë Àöè­ëèé. (6) Äîë­ãî èçáè­âà­ëè ðèì­ëÿíå êåëüò­èáå­ðîâ, çàæà­òûõ ïîñå­ðåäèíå, îñòàâ­øè­å­ñÿ â æèâûõ ðàç­áå­æà­ëèñü âî âñå ñòî­ðî­íû. Ïîñëàí­íûå çà íèìè â äâóõ íàïðàâ­ëå­íè­ÿõ âñàä­íè­êè ïåðå­áè­ëè èõ ìíî­æå­ñòâî.  ýòîò äåíü áûëî óáè­òî äî äâà­äöà­òè òðåõ òûñÿ÷ âðà­ãîâ, âçÿ­òî â ïëåí ÷åòû­ðå òûñÿ­÷è ñåìü­ñîò, çàõâà­÷å­íî áîëåå ïÿòè­ñîò êîíåé è âîñåìü­äå­ñÿò âîñåìü çíà­ìåí. (7) Ýòî áûëà âåëè­êàÿ, íî è äëÿ ðèì­ëÿí íå áåñ­êðîâ­íàÿ ïîáåäà: èõ ïàëî èç äâóõ ëåãè­î­íîâ íåìíî­ãèì áîëåå äâóõ­ñîò ÷åëî­âåê, ëàòèí­ñêèõ ñîþç­íè­êîâ — âîñåìü­ñîò òðèä­öàòü, à èç ÷óæå­çåì­íûõ âñïî­ìî­ãà­òåëü­íûõ âîéñê — ïî÷òè äâå òûñÿ­÷è ÷åòû­ðå­ñòà. (8) Ïðå­òîð ñ ïîáåäî­íîñ­íûì âîé­ñêîì âåð­íóë­ñÿ â ëàãåðü, Àöè­ëèþ æå áûëî ïðè­êà­çà­íî îñòà­âàòü­ñÿ â çàõâà­÷åí­íîì ñòàíå. Íà ñëå­äóþ­ùèé äåíü áûëè ñîáðà­íû äîñïå­õè óáè­òûõ âðà­ãîâ è íà îáùåé ñõîä­êå íàãðàæ­äå­íû ñàìûå äîá­ëåñò­íûå âîè­íû.

32. Postre­mi Cel­ti­be­ro­rum qui in acie erant, pri­mi flam­mam conspe­xe­re, dein­de per to­tam aciem vul­ga­tum est castra amis­sa es­se et tum cum ma­xi­me ar­de­re. Un­de il­lis ter­ror, in­de Ro­ma­nis ani­mus cre­vit. [2] Iam cla­mor suo­rum vin­cen­tium ac­ci­de­bat, iam ar­den­tia hos­tium castra ap­pa­re­bant. [3] Cel­ti­be­ri pa­rum­per in­cer­tis ani­mis fluc­tua­ti sunt: ce­te­rum postquam re­cep­tus pul­sis nul­lus erat nec us­quam ni­si in cer­ta­mi­ne spes, per­ti­na­cius de in­teg­ro ca­pes­sunt pug­nam. [4] Acie me­dia ur­ge­ban­tur ac­ri­ter a quin­ta le­gio­ne: ad­ver­sus lae­vum cor­nu, in quo sui ge­ne­ris pro­vin­cia­lia auxi­lia instru­xis­se Ro­ma­nos cer­ne­bant, cum maio­re fi­du­cia in­tu­le­runt sig­na. [5] Iam pro­pe erat ut si­nistrum cor­nu pel­le­re­tur Ro­ma­nis, ni sep­ti­ma le­gio suc­ces­sis­set. Si­mul ab op­pi­do Aebu­ra qui in prae­si­dio re­lic­ti erant, in me­dio ar­do­re pug­nae ad­ve­ne­runt, et Aci­lius ab ter­go erat. [6] Diu in me­dio cae­si Cel­ti­be­ri: qui su­pe­re­rant in om­nes pas­sim par­tes ca­pes­sunt fu­gam. Equi­tes bi­par­ti­to in eos emis­si mag­nam cae­dem edi­de­re. Ad vi­gin­ti tria mi­lia hos­tium eo die oc­ci­sa, cap­ta quat­tuor mi­lia sep­tin­gen­ti cum equis plus quin­gen­tis et sig­na mi­li­ta­ria oc­to­gin­ta oc­to. [7] Mag­na vic­to­ria non ta­men incruen­ta fuit: Ro­ma­ni mi­li­tes de dua­bus le­gio­ni­bus pau­lo plus du­cen­ti, so­cium La­ti­ni no­mi­nis oc­tin­gen­ti tri­gin­ta, ex­ter­no­rum auxi­lia­rium fer­me duo mi­lia et quad­rin­gen­ti ce­ci­de­runt. [8] Prae­tor in castra vic­to­rem exer­ci­tum re­du­xit, Aci­lius ma­ne­re in cap­tis ab se castris ius­sus. Pos­te­ro die spo­lia de hos­ti­bus lec­ta, et pro con­tio­ne do­na­ti quo­rum vir­tus in­sig­nis fue­rat.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1327007031 1327008013 1327009001 1364004033 1364004034 1364004035