История Рима от основания города

Книга XL, гл. 35

35. Otio­sam pro­vin­ciam con­su­les ha­bue­runt. M. Bae­bius co­mi­tio­rum cau­sa Ro­mam re­vo­ca­tus con­su­les crea­vit A. Pos­tu­mium Al­bi­num Lus­cum et C. Cal­pur­nium Pi­so­nem. [2] Prae­to­res exin­de fac­ti Ti. Sempro­nius Grac­chus L. Pos­tu­mius Al­bi­nus P. Cor­ne­lius Mam­mu­la, Ti. Mi­nu­cius Mol­li­cu­lus A. Hos­ti­lius Man­ci­nus C. Mae­nius. Ii om­nes ma­gistra­tum idi­bus Mar­tiis inie­runt.

[3] Prin­ci­pio eius an­ni quo A. Pos­tu­mius Al­bi­nus et C. Cal­pur­nius Pi­so con­su­les fue­runt, ab A. Pos­tu­mio con­su­le in se­na­tum intro­duc­ti, qui ex His­pa­nia ci­te­rio­re ve­ne­rant a Q. Ful­vio Flac­co, L. Mi­nu­cius le­ga­tus et duo tri­bu­ni mi­li­tum, T. Mae­nius et L. Te­ren­tius Mas­si­lio­ta. [4] Hi cum duo se­cun­da proe­lia, de­di­tio­nem Cel­ti­be­riae, con­fec­tam pro­vin­ciam nun­tias­sent, nec sti­pen­dio quod mit­ti so­le­ret nec fru­men­to por­ta­to ad exer­ci­tum in eum an­num opus es­se, [5] pe­tie­runt ab se­na­tu pri­mum, ut ob res pros­pe­re ges­tas diis im­mor­ta­li­bus ho­nos ha­be­re­tur, [6] dein­de ut Q. Ful­vio de­ce­den­ti de pro­vin­cia de­por­ta­re in­de exer­ci­tum, cui­us for­ti ope­ra et ip­se et mul­ti an­te eum prae­to­res usi es­sent, li­ce­ret. Quod fie­ri, prae­ter­quam quod ita de­be­ret, etiam pro­pe ne­ces­sa­rium es­se: [7] ita enim obsti­na­tos es­se mi­li­tes ut non ultra re­ti­ne­ri pos­se in pro­vin­cia vi­de­ren­tur, ini­us­su­que abi­tu­ri in­de es­sent si non di­mit­te­ren­tur, aut in per­ni­cio­sam, si quis im­pen­se re­ti­ne­ret, se­di­tio­nem exar­su­ri. [8] Con­su­li­bus am­bo­bus pro­vin­ciam Li­gu­res es­se se­na­tus ius­sit. Prae­to­res in­de sor­ti­ti sunt: A. Hos­ti­lio ur­ba­na, Ti. Mi­nu­cio pe­reg­ri­na ob­ve­nit, P. Cor­ne­lio Si­ci­lia, C. Mae­nio Sar­di­nia. [9] His­pa­nias sor­ti­ti L. Pos­tu­mius ul­te­rio­rem, Ti. Sempro­nius ci­te­rio­rem. [10] Is quia suc­ces­su­rus Q. Ful­vio erat, ne ve­te­re exer­ci­tu pro­vin­cia spo­lia­re­tur, «quae­ro» in­quit «de te, L. Mi­nu­ci, cum con­fec­tam pro­vin­ciam nun­ties, exis­ti­mes­ne Cel­ti­be­ros per­pe­tuo in fi­de man­su­ros, ita ut si­ne exer­ci­tu ea pro­vin­cia ob­ti­ne­ri pos­sit. [11] Si ne­que de fi­de bar­ba­ro­rum quic­quam re­ci­pe­re aut fir­ma­re no­bis po­tes et ha­ben­dum il­lic uti­que exer­ci­tum cen­ses, ut­rum tan­dem auc­tor se­na­tui sis supple­men­tum in His­pa­niam mit­ten­di, ut ii mo­do qui­bus eme­ri­ta sti­pen­dia sint mi­li­tes di­mit­tan­tur, [12] ve­te­ri­bus mi­li­ti­bus ti­ro­nes im­mis­cean­tur, an de­duc­tis de pro­vin­cia ve­te­ri­bus le­gio­ni­bus no­vas conscri­ben­di et mit­ten­di, cum con­temptum ti­ro­ci­nium etiam mi­tio­res bar­ba­ros ex­ci­ta­re ad re­bel­lan­dum pos­sit? [13] Dic­tu quam re fa­ci­lius est pro­vin­ciam in­ge­nio fe­ro­cem, re­bel­lat­ri­cem con­fe­cis­se. Pau­cae ci­vi­ta­tes, ut qui­dem ego audio, quas vi­ci­na ma­xi­me hi­ber­na pre­me­bant, in ius di­cio­nem­que ve­ne­runt; ul­te­rio­res in ar­mis sunt. [14] Quae cum ita sint, ego iam hinc prae­di­co, pat­res conscrip­ti, me exer­ci­tu eo qui nunc est rem pub­li­cam ad­mi­nistra­tu­rum: si de­du­cat se­cum Flac­cus le­gio­nes, lo­ca pa­ca­ta me ad hi­ber­na­cu­la lec­tu­rum ne­que no­vum mi­li­tem fe­ro­cis­si­mo hos­ti obiec­tu­rum».