Ïåðåâîä È. È. Ìàõàíüêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
49. (1) Ïîñëå ýòîãî ñðàæåíèÿ Ãðàêõ ïîâåë ëåãèîíû îïóñòîøàòü Êåëüòèáåðèþ. Îí øåë, ïîâñþäó âñå çàáèðàÿ, óãîíÿÿ ñêîò, è ïëåìåíà ïîêîðÿëèñü åìó, — êàêèå ïî äîáðîé âîëå, êàêèå èç ñòðàõà. Çà íåñêîëüêî äíåé åìó ñäàëèñü ñòî òðè ãîðîäà, è îí çàõâàòèë îãðîìíóþ äîáû÷ó. (2) Çàòåì îí ïîâåðíóë íàçàä, îòêóäà ïðèøåë, ê Àëêå, è íà÷àë ïðèñòóï. (3) Ñïåðâà ãîðîæàíå âûäåðæèâàëè íàòèñê, íî êîãäà â õîä ïîøëî íå òîëüêî îðóæèå, íî è îñàäíûå ìàøèíû, îíè, íå ÷óâñòâóÿ ñåáÿ çàùèùåííûìè â ãîðîäå, óøëè â ãîðîäñêóþ êðåïîñòü; (4) è íàêîíåö, ïðèñëàâ îòòóäà ïîñëîâ, îíè ñî âñåì ñâîèì äîáðîì îòäàëèñü ïîä âëàñòü ðèìëÿí. Îòòóäà áûëà âûâåçåíà áîëüøàÿ äîáû÷à.  ïëåí ïîïàëè ìíîãèå çíàòíûå èñïàíöû, ñðåäè íèõ äâà ñûíà è äî÷ü Òóððà. (5) Îí áûë öàðüêîì ýòèõ ïëåìåí, íàèáîëåå ìîãóùåñòâåííûì èç âñåõ èñïàíöåâ. Óñëûøàâ î ïîðàæåíèè, îí ñíà÷àëà ïîñëàë â ëàãåðü Ãðàêõà ñâîèõ ëþäåé, èñïðîñèâøèõ åìó áåçîïàñíîñòü, à ïîòîì ÿâèëñÿ è ñàì. (6) Ïåðâûì äåëîì îí ñïðîñèë ó Ãðàêõà, ñîõðàíÿò ëè æèçíü åìó è åãî äåòÿì. Êîãäà ïðåòîð îòâåòèë óòâåðäèòåëüíî, îí ñïðîñèë, áóäåò ëè åìó ïîçâîëåíî âîåâàòü âìåñòå ñ ðèìëÿíàìè. (7) Êîãäà Ãðàêõ ðàçðåøèë è ýòî, Òóðð ñêàçàë: «Òîãäà ÿ áóäó âîåâàòü âìåñòå ñ âàìè ïðîòèâ áûâøèõ ìîèõ ñîþçíèêîâ, ïîòîìó ÷òî îíè íå ñî÷ëè íóæíûì ïðèéòè ìíå íà ïîìîùü». Ñ ýòèõ ïîð ñëåäîâàë îí çà ðèìëÿíàìè, è åãî ìóæåñòâî è âåðíîñòü ÷àñòî èì áûëè íà ïîëüçó. |
49. Ab hoc proelio Gracchus duxit ad depopulandam Celtiberiam legiones. Et cum ferret passim cuncta atque ageret, populique alii voluntate alii metu iugum acciperent, centum tria oppida intra paucos dies in deditionem accepit, praeda potitus ingenti est. [2] Convertit inde agmen retro unde venerat ad Alcen, atque eam urbem oppugnare institit. [3] Oppidani primum impetum hostium sustinuerunt; deinde cum iam non armis modo sed etiam operibus oppugnarentur, diffisi praesidio urbis in arcem universi concesserunt: [4] postremo et inde praemissis oratoribus in dicionem se suaque omnia Romanis permiserunt. Magna inde praeda facta est. Multi captivi nobiles in potestatem venerunt, inter quos et Thurri filii duo et filia. [5] Regulus hic earum gentium erat, longe potentissimus omnium Hispanorum. Audita suorum clade, missis qui fidem venienti in castra ad Gracchum peterent, venit. [6] Et primum quaesivit ab eo liceretne sibi ac suis vivere. Cum praetor victurum respondisset, quaesivit iterum si cum Romanis militare liceret. [7] Id quoque Graccho permittente, «sequar» inquit «vos adversus veteres socios meos, quoniam illos arma pro me piguit suscipere». Secutus est inde Romanos, fortique ac fideli opera multis locis rem Romanam adiuvit. |