Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLI, ãë. 7

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Â. Í. ×åìáåðäæè.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

7. (1) Çàòåì ñïðàâ­ëå­íû áûëè ïîä­ðÿä äâà òðè­óì­ôà çà ïîáåäû â Èñïà­íèè. (2) Ñíà­÷à­ëà Ñåì­ï­ðî­íèé Ãðàêõ ñïðà­âèë òðè­óìô çà ïîáåäó íàä êåëüò­èáå­ðà­ìè è èõ ñîþç­íè­êà­ìè, à íà äðó­ãîé äåíü Ëóöèé Ïîñòó­ìèé — çà ïîáåäó íàä ëóçè­òà­íà­ìè è îêðåñò­íû­ìè èñïàí­öà­ìè13. Òèáå­ðèé Ãðàêõ ïðî­íåñ â øåñò­âèè ñîðîê òûñÿ÷ ôóí­òîâ ñåðåá­ðà, Àëü­áèí — äâà­äöàòü òûñÿ÷ ôóí­òîâ ñåðåá­ðà. (3) Îáà ðàçäà­ëè ñîë­äà­òàì ïî äâà­äöàòü ïÿòü äåíà­ðè­åâ, âäâîå — öåí­òó­ðè­î­íàì è âòðîå — âñàä­íè­êàì; ñîþç­íè­êè ïîëó­÷è­ëè ñòîëü­êî æå, ñêîëü­êî ðèì­ëÿíå.

(4)  ýòè æå äíè èç Èñò­ðèè â Ðèì ïðè­áûë äëÿ ïðî­âåäå­íèÿ âûáî­ðîâ è êîí­ñóë Ìàðê Þíèé. (5) Íàðîä­íûå òðè­áó­íû Ïàïè­ðèé è Ëèöè­íèé, óòî­ìèâ åãî â ñåíà­òå ðàñ­ñïðî­ñà­ìè î òîì, ÷òî ïðî­èçî­øëî â Èñò­ðèè, ïîâå­ëè åãî è íà ñõîä­êó. (6) Êîí­ñóë îòâå­÷àë, ÷òî ïðî­âåë â ýòîé ïðî­âèí­öèè íå áîëü­øå îäèí­íà­äöà­òè äíåé, à î ñëó­÷èâ­øåì­ñÿ òàì áåç íåãî îí çíà­åò, êàê è îíè, ïî ñëó­õàì; (7) òîãäà òðè­áó­íû ñòà­ëè äîïû­òû­âàòü­ñÿ: à îò÷å­ãî æ íå ÿâèë­ñÿ â Ðèì èìåí­íî Ìàí­ëèé, ÷òîáû äàòü ðèì­ñêî­ìó íàðî­äó îòâåò, ïî÷å­ìó ýòî îí èç Ãàë­ëèè, ïðî­âèí­öèè, ïîëó­÷åí­íîé èì ïî æðå­áèþ, ïåðå­øåë â Èñò­ðèþ? (8) È êîãäà æå ïîñòà­íî­âèë ñåíàò, êîãäà ïîâå­ëåë íàðîä ðèì­ñêèé âåñòè òàì âîé­íó? Äà, îí, êîíå÷­íî, õîòü è íà÷àë ýòó âîé­íó ïî ñîá­ñò­âåí­íî­ìó ïî÷è­íó, íî âåë-òî åå ðàçóì­íî è õðàá­ðî. (9) Êóäà òàì! Íåëü­çÿ äàæå è ñêà­çàòü, ïðå­ñòóï­íåé ëè íà÷à­òà èì ýòà âîé­íà èëè âåäå­íà áåç­ðàñ­ñóä­íåé. Èñò­ðèé­öû çàõâà­òè­ëè âðàñ­ïëîõ äâå ðèì­ñêèõ ñòî­ÿí­êè, âçÿ­ëè ðèì­ñêèé ëàãåðü è ïåðå­áè­ëè ïåøèõ è êîí­íûõ âîè­íîâ, îñòàâ­øèõ­ñÿ òàì, (10) à ïðî­÷èå, áåç îðó­æèÿ, íåñòðîé­íîé òîë­ïîé, ñ êîí­ñó­ëîì âïå­ðå­äè, áðî­ñè­ëèñü ê ìîðþ è êîðàá­ëÿì. Ïðè­äåò­ñÿ Ìàí­ëèþ îò÷è­òû­âàòü­ñÿ çà âñå óæå ÷àñò­íûì ëèöîì, ðàç îí íå ïîæå­ëàë ñäå­ëàòü ýòî­ãî, áóäó÷è êîí­ñó­ëîì14.

7. Tri­um­phi dein­de ex His­pa­nia duo con­ti­nui ac­ti. [2] Prior Sempro­nius Grac­chus de Cel­ti­be­ris so­ciis­que eorum, pos­te­ro die L. Pos­tu­mius de Lu­si­ta­nis aliis­que eius­dem re­gio­nis His­pa­nis tri­um­pha­vit. Quad­ra­gin­ta mi­lia pon­do ar­gen­ti Grac­chus transtu­lit, vi­gin­ti mi­lia Al­bi­nus. [3] Mi­li­ti­bus de­na­rios qui­nos vi­ce­nos, dup­lex cen­tu­rio­ni, trip­lex equi­ti am­bo di­vi­se­runt; so­ciis tan­tum­dem quan­tum Ro­ma­nis.

[4] Per eos­dem for­te dies M. Iuni­us con­sul ex Histria co­mi­tio­rum cau­sa Ro­mam ve­nit. [5] Eum cum in se­na­tu fa­ti­gas­sent in­ter­ro­ga­tio­ni­bus tri­bu­ni ple­bis Pa­pi­rius et Li­ci­nius de iis quae in Histria es­sent ac­ta in con­tio­nem quo­que pro­du­xe­runt. [6] Ad quae cum con­sul se dies non plus un­de­cim in ea pro­vin­cia fuis­se res­pon­de­ret, quae se ab­sen­te ac­ta es­sent, se quo­que, ut il­los, fa­ma com­per­ta ha­be­re, [7] ex­se­que­ban­tur dein­de quae­ren­tes, quid ita non po­tius A. Man­lius Ro­mam ve­nis­set, ut ra­tio­nem red­de­ret po­pu­lo Ro­ma­no, cur ex Gal­lia pro­vin­cia quam sor­ti­tus es­set in Histriam tran­sis­set? [8] Quan­do id bel­lum se­na­tus dec­re­vis­set, quan­do id bel­lum po­pu­lus Ro­ma­nus ius­sis­set? At her­cu­le pri­va­to qui­dem con­si­lio bel­lum sus­cep­tum es­se, sed ges­tum pru­den­ter for­ti­ter­que. [9] Im­mo, ut­rum sus­cep­tum sit ne­qui­us an in­con­sul­tius ges­tum di­ci non pos­se. Sta­tio­nes duas ne­co­pi­nan­tes ab Histris oppres­sas, castra Ro­ma­na cap­ta, quod pe­di­tum, quod equi­tum in castris fue­rit cae­sum; [10] ce­te­ros iner­mes fu­sos­que, an­te om­nes con­su­lem ip­sum, ad ma­re ac na­ves fu­gis­se. Pri­va­tum ra­tio­nem red­di­tu­rum earum re­rum es­se quo­niam con­sul no­luis­set.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 13Î âîåí­íûõ êàì­ïà­íè­ÿõ Ãðàê­õà è Àëü­áè­íà ñì.: XL, 47 ñë. Ñóäÿ ïî ïåðè­î­õå, ýòîò ðàñ­ñêàç ïðî­äîë­æàë­ñÿ â óòå­ðÿí­íîé ÷àñòè êíè­ãè.
  • 14Ïîäîá­íûå æå îáâè­íå­íèÿ ïðåäú­ÿâ­ëÿ­ëèñü è Ìàí­ëè­å­âó áðà­òó ïîñëå åãî âîåí­íîé êàì­ïà­íèè 189 ã. äî í. ý. (ñð.: XXXVIII, 45—46).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364004108 1364004109 1364004110