Ïåðåâîä Â. Í. ×åìáåðäæè.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
7. (1) Çàòåì ñïðàâëåíû áûëè ïîäðÿä äâà òðèóìôà çà ïîáåäû â Èñïàíèè. (2) Ñíà÷àëà Ñåìïðîíèé Ãðàêõ ñïðàâèë òðèóìô çà ïîáåäó íàä êåëüòèáåðàìè è èõ ñîþçíèêàìè, à íà äðóãîé äåíü Ëóöèé Ïîñòóìèé — çà ïîáåäó íàä ëóçèòàíàìè è îêðåñòíûìè èñïàíöàìè13. Òèáåðèé Ãðàêõ ïðîíåñ â øåñòâèè ñîðîê òûñÿ÷ ôóíòîâ ñåðåáðà, Àëüáèí — äâàäöàòü òûñÿ÷ ôóíòîâ ñåðåáðà. (3) Îáà ðàçäàëè ñîëäàòàì ïî äâàäöàòü ïÿòü äåíàðèåâ, âäâîå — öåíòóðèîíàì è âòðîå — âñàäíèêàì; ñîþçíèêè ïîëó÷èëè ñòîëüêî æå, ñêîëüêî ðèìëÿíå. (4)  ýòè æå äíè èç Èñòðèè â Ðèì ïðèáûë äëÿ ïðîâåäåíèÿ âûáîðîâ è êîíñóë Ìàðê Þíèé. (5) Íàðîäíûå òðèáóíû Ïàïèðèé è Ëèöèíèé, óòîìèâ åãî â ñåíàòå ðàññïðîñàìè î òîì, ÷òî ïðîèçîøëî â Èñòðèè, ïîâåëè åãî è íà ñõîäêó. (6) Êîíñóë îòâå÷àë, ÷òî ïðîâåë â ýòîé ïðîâèíöèè íå áîëüøå îäèííàäöàòè äíåé, à î ñëó÷èâøåìñÿ òàì áåç íåãî îí çíàåò, êàê è îíè, ïî ñëóõàì; (7) òîãäà òðèáóíû ñòàëè äîïûòûâàòüñÿ: à îò÷åãî æ íå ÿâèëñÿ â Ðèì èìåííî Ìàíëèé, ÷òîáû äàòü ðèìñêîìó íàðîäó îòâåò, ïî÷åìó ýòî îí èç Ãàëëèè, ïðîâèíöèè, ïîëó÷åííîé èì ïî æðåáèþ, ïåðåøåë â Èñòðèþ? (8) È êîãäà æå ïîñòàíîâèë ñåíàò, êîãäà ïîâåëåë íàðîä ðèìñêèé âåñòè òàì âîéíó? Äà, îí, êîíå÷íî, õîòü è íà÷àë ýòó âîéíó ïî ñîáñòâåííîìó ïî÷èíó, íî âåë-òî åå ðàçóìíî è õðàáðî. (9) Êóäà òàì! Íåëüçÿ äàæå è ñêàçàòü, ïðåñòóïíåé ëè íà÷àòà èì ýòà âîéíà èëè âåäåíà áåçðàññóäíåé. Èñòðèéöû çàõâàòèëè âðàñïëîõ äâå ðèìñêèõ ñòîÿíêè, âçÿëè ðèìñêèé ëàãåðü è ïåðåáèëè ïåøèõ è êîííûõ âîèíîâ, îñòàâøèõñÿ òàì, (10) à ïðî÷èå, áåç îðóæèÿ, íåñòðîéíîé òîëïîé, ñ êîíñóëîì âïåðåäè, áðîñèëèñü ê ìîðþ è êîðàáëÿì. Ïðèäåòñÿ Ìàíëèþ îò÷èòûâàòüñÿ çà âñå óæå ÷àñòíûì ëèöîì, ðàç îí íå ïîæåëàë ñäåëàòü ýòîãî, áóäó÷è êîíñóëîì14. |
7. Triumphi deinde ex Hispania duo continui acti. [2] Prior Sempronius Gracchus de Celtiberis sociisque eorum, postero die L. Postumius de Lusitanis aliisque eiusdem regionis Hispanis triumphavit. Quadraginta milia pondo argenti Gracchus transtulit, viginti milia Albinus. [3] Militibus denarios quinos vicenos, duplex centurioni, triplex equiti ambo diviserunt; sociis tantumdem quantum Romanis. [4] Per eosdem forte dies M. Iunius consul ex Histria comitiorum causa Romam venit. [5] Eum cum in senatu fatigassent interrogationibus tribuni plebis Papirius et Licinius de iis quae in Histria essent acta in contionem quoque produxerunt. [6] Ad quae cum consul se dies non plus undecim in ea provincia fuisse responderet, quae se absente acta essent, se quoque, ut illos, fama comperta habere, [7] exsequebantur deinde quaerentes, quid ita non potius A. Manlius Romam venisset, ut rationem redderet populo Romano, cur ex Gallia provincia quam sortitus esset in Histriam transisset? [8] Quando id bellum senatus decrevisset, quando id bellum populus Romanus iussisset? At hercule privato quidem consilio bellum susceptum esse, sed gestum prudenter fortiterque. [9] Immo, utrum susceptum sit nequius an inconsultius gestum dici non posse. Stationes duas necopinantes ab Histris oppressas, castra Romana capta, quod peditum, quod equitum in castris fuerit caesum; [10] ceteros inermes fusosque, ante omnes consulem ipsum, ad mare ac naves fugisse. Privatum rationem redditurum earum rerum esse quoniam consul noluisset. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß