Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
14. (1) Ðå÷ü ýòà ïðîèçâåëà ñèëüíîå âïå÷àòëåíèå íà ñåíàòîðîâ. Âïðî÷åì, â òî âðåìÿ íèêòî íè÷åãî íå ìîã çíàòü î òîì, ÷òî ïðîèñõîäèò, êðîìå òîãî, ÷òî öàðü Ýâìåí ïðèñóòñòâîâàë â ñåíàòå: òàêîé òàéíîé áûëè îêðóæåíû çàñåäàíèÿ êóðèè. Ëèøü ïî îêîí÷àíèè âîéíû ñòàëî èçâåñòíî, ÷òî ãîâîðèë öàðü è ÷òî åìó îòâåòèëè. (2) Íåñêîëüêî äíåé ñïóñòÿ â ñåíàò áûëè äîïóùåíû ïîñëû öàðÿ Ïåðñåÿ. Âïðî÷åì, òàê êàê Ýâìåí óñïåë îâëàäåòü íå òîëüêî âíèìàíèåì, íî è ñî÷óâñòâèåì ñëóøàòåëåé, âñå îïðàâäàíèÿ è ìîëüáû ïîñëîâ íå èìåëè óñïåõà; (3) ê òîìó æå îòöîâ ðàçäðàæèëà ÷ðåçìåðíàÿ çàíîñ÷èâîñòü Ãàðïàëà, ãëàâû ïîñîëüñòâà. Îí çàÿâèë, ÷òî öàðü æåëàåò è äîáèâàåòñÿ, ÷òîáû åãî îïðàâäàíèÿì âåðèëè, èáî îí íå ñäåëàë è íå ñêàçàë íè÷åãî âðàæäåáíîãî Ðèìó; (4) îäíàêî åñëè öàðü óâèäèò, ÷òî ðèìëÿíå óïîðíî èùóò ïðåäëîã äëÿ âîéíû, òî áóäåò õðàáðî çàùèùàòüñÿ. Âîåííîå ñ÷àñòüå ìîæåò îêàçàòüñÿ íà òîé è äðóãîé ñòîðîíå, è íåèçâåñòíî, êàêîé èñõîä áóäåò èìåòü áîðüáà. (5) Äëÿ âñåõ ãîðîäîâ Ãðåöèè è Àçèè áûëî íåáåçðàçëè÷íî, êàê âûñòóïÿò â ñåíàòå ïîñëû Ïåðñåÿ è Ýâìåí. Îíè ñ÷èòàëè, ÷òî åãî ïîÿâëåíèå íåïðåìåííî âîçûìååò êàêîå-íèáóäü äåéñòâèå, è ïîòîìó ìíîãèå ãîñóäàðñòâà ïîä ðàçíûìè ïðåäëîãàìè çàðàíåå íàïðàâëÿëè â Ðèì ñâîèõ ïîñëîâ. (6) ßâèëîñü òóäà è ïîñîëüñòâî ðîäîñöåâ âî ãëàâå ñ Ñàòèðîì34, íåñîìíåííî îïàñàâøåìñÿ, êàê áû Ýâìåí íå ïðèñîåäèíèë ê îáâèíåíèÿì ïðîòèâ Ïåðñåÿ è íàâåòû íà èõ ãîñóäàðñòâî. (7) Ïîýòîìó îí âñåìè ñïîñîáàìè ÷åðåç ñâîèõ ïîêðîâèòåëåé è äðóçåé äîáèâàëñÿ âîçìîæíîñòè îáúÿñíèòüñÿ ñ Ýâìåíîì â ñåíàòå. (8) Ýòî åìó íå óäàëîñü, è òîãäà îí â ñàìûõ ðåçêèõ âûðàæåíèÿõ ñòàë îáâèíÿòü öàðÿ â òîì, ÷òî îí áóäòî áû ïîáóäèë ëèêèéöåâ ê âîéíå ñ ðîäîñöàìè è ÷òî åãî ïðàâëåíèå åùå òÿãîñòíåå äëÿ íàðîäîâ Àçèè, ÷åì ïðàâëåíèå Àíòèîõà. (9) Ðå÷ü ýòà èìåëà óñïåõ è áûëà ïðèÿòíà íàðîäàì Àçèè, òàê ñèëüíà áûëà óæå â íèõ ïðèâÿçàííîñòü ê Ïåðñåþ, íî âûçâàëà íåäîâîëüñòâî ñåíàòà è íå ïðèíåñëà ïîëüçû íè Ñàòèðó, íè åãî îòå÷åñòâó. (10) ×òî æå êàñàåòñÿ Ýâìåíà, òî çàãîâîðû âðàãîâ, íàïðàâëåííûå ïðîòèâ íåãî, ñíèñêàëè òîìó ëèøü ðàñïîëîæåíèå ðèìëÿí35. Öàðþ áûëè îêàçàíû âñåâîçìîæíûå ïî÷åñòè è ïîäíåñåíû ïî÷åòíåéøèå äàðû, â èõ ÷èñëå êóðóëüíîå êðåñëî è æåçë èç ñëîíîâîé êîñòè. |
14. Haec oratio movit patres conscriptos. Ceterum in praesentia nihil, praeterquam fuisse in curia regem, scire quisquam potuit: eo silentio clausa curia erat. Bello denique perfecto, quaeque dicta ab rege quaeque responsa essent emanavere. [2] Persei deinde regis legatis post paucos dies senatus datus est. Ceterum praeoccupatis non auribus magis quam animis ab Eumene rege, omnis et defensio et deprecatio legatorum respuebatur; [3] et exasperavit animos ferocia nimia Harpali, qui princeps legationis erat. Is velle quidem et laborare dixit regem, ut purganti se nihil hostile dixisse aut fecisse fides habeatur: [4] ceterum si pervicacius causam belli quaeri videat, forti animo defensurum se. Martem communem esse et eventum incertum belli. [5] Omnibus civitatibus Graeciae atque Asiae curae erat, quid Persei legati, quid Eumenes in senatu egisset; et propter adventum eius quem moturum aliquid rebantur, miserant pleraeque civitates alia in speciem praeferentes legatos. [6] Et legatio Rhodiorum |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß