Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLII, ãë. 15

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002.
Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

15. (1) Êîãäà ïîñîëü­ñòâà áûëè îòïó­ùå­íû, Ãàð­ïàë ñ âåëè­÷àé­øåé ïîñïåø­íî­ñòüþ âîç­âðà­òèë­ñÿ â Ìàêåäî­íèþ è ñîîá­ùèë ñâî­å­ìó öàðþ, ÷òî ïîêà ðèì­ëÿíå ê âîéíå åùå íå ãîòî­âÿò­ñÿ, (2) íî òàê âðàæ­äåá­íî íàñòðî­å­íû, ÷òî íå çàìåä­ëÿò åå íà÷àòü. Ïåð­ñåé, ïî ìíå­íèþ êîòî­ðî­ãî ýòî òàê è äîëæ­íî áûëî ñëó­÷èòü­ñÿ, ñàì æåëàë âîé­íû, ïîëà­ãàÿ, ÷òî îí òåïåðü äîñòèã âûñ­øåé ñòå­ïå­íè ñâî­åãî ìîãó­ùå­ñòâà. (3) Áîëü­øå âñå­ãî îí áûë çîë íà Ýâìå­íà; è, íà÷è­íàÿ âîé­íó, õîòåë, ÷òîáû ïåð­âîé æåðò­âîé åå áûë èìåí­íî îí, îí íàíÿë äëÿ ýòî­ãî äåëà óáèéö — êðè­òÿ­íè­íà Ýâàíä­ðà, âîæäÿ âñïî­ìî­ãà­òåëü­íûõ âîéñê, è òðåõ ìàêåäî­íÿí, ïðè­âûê­øèõ èñïîë­íÿòü ïîäîá­íûå ïîðó­÷å­íèÿ; èõ îí ñíàá­äèë ïèñü­ìà­ìè ê çíà­êî­ìîé åìó Ïðà­ê­ñî — æåí­ùèíå, èçâåñò­íîé â Äåëü­ôàõ ñâî­èì áîãàò­ñò­âîì è âëè­ÿ­íè­åì. (4) Áûëî äîñòî­âåð­íî èçâåñò­íî, ÷òî Ýâìåí ïîñå­òèò Äåëü­ôû äëÿ ñîâåð­øå­íèÿ æåðò­âî­ïðè­íî­øå­íèé â õðà­ìå Àïîë­ëî­íà. Îïå­ðå­äèâ öàðÿ, óáèé­öû âìå­ñòå ñ Ýâàí­äðîì áðî­äè­ëè ïî îêðåñò­íî­ñòÿì Äåëüô, âûñìàò­ðè­âàÿ ëèøü ìåñòî, óäîá­íîå äëÿ èñïîë­íå­íèÿ èõ ñ.430 çàìûñ­ëà. (5) Ïî äîðî­ãå îò Êèð­ðû ê õðà­ìó, íå äîõî­äÿ äî ìåñòà, çàíÿ­òî­ãî ïîñòðîé­êà­ìè, áûëà èçãî­ðîäü âäîëü îãðà­äû, øåä­øåé ñëå­âà îò òðî­ïû, êîòî­ðàÿ åäâà îòñòó­ïà­ëà îò ñòå­íû è áûëà ïðè­ãîä­íà òîëü­êî äëÿ îäè­íî÷­íûõ ïåøå­õî­äîâ. Ñïðà­âà îò ýòîé òðî­ïèí­êè çåì­ëÿ îáâà­ëè­ëàñü íà äîâîëü­íî çíà­÷è­òåëü­íóþ ãëó­áè­íó, è îáðà­çî­âàë­ñÿ áîëü­øîé îáðûâ. (6) Çàãî­âîð­ùè­êè çàñå­ëè ïîçà­äè îãðà­äû, íà ñîîðó­æåí­íûõ èìè ñòó­ïåíü­êàõ, ÷òîáû ñ íèõ, êàê ñî ñòå­íû, áðî­ñàòü äðî­òè­êè â ïðî­õî­äÿ­ùå­ãî ìèìî. (7) Öàðü øåë îò ìîðÿ. Ñíà­÷à­ëà åãî îêðó­æà­ëà ãóñòàÿ òîë­ïà äðó­çåé è òåëî­õðà­íè­òå­ëåé, ïîòîì, ïî ìåðå ñóæå­íèÿ òðî­ïèí­êè, îêðó­æàâ­øàÿ åãî ñâè­òà íà÷à­ëà ïîñòå­ïåí­íî ðåäåòü. (8) Êîãäà äîñòèã­ëè òîãî ìåñòà, ãäå íóæ­íî áûëî ïðî­áè­ðàòü­ñÿ ïî îäíî­ìó, ïåð­âûì ïî òðî­ïèí­êå äâè­íóë­ñÿ ãëà­âà ýòî­ëèé­ñêî­ãî ñîþ­çà Ïàí­òà­ëå­îíò, ñ êîòî­ðûì öàðü âåë áåñå­äó. (9)  ýòî âðå­ìÿ ïîä­ñòå­ðå­ãàâ­øèå èõ ìàêåäî­íÿíå âñêî­÷è­ëè è îáðó­øè­ëè âíèç äâà îãðîì­íûõ êàì­íÿ, îäèí èç êîòî­ðûõ óäà­ðèë öàðÿ ïî ãîëî­âå, äðó­ãîé — ïî ïëå­÷ó. (10) Îãëó­øåí­íûé óäà­ðîì Ýâìåí ñêà­òèë­ñÿ ñ òðî­ïèí­êè âíèç ïî ñêëî­íó è áûë çàáðî­ñàí åùå ãðà­äîì êàì­íåé. Âñÿ ñâè­òà, âêëþ­÷àÿ òîë­ïó äðó­çåé è òåëî­õðà­íè­òå­ëåé, ïðè âèäå åãî ïàäå­íèÿ ðàç­áå­æà­ëàñü. Ïàí­òà­ëå­îíò, íàïðî­òèâ, áåñ­ñòðàø­íî îñòàë­ñÿ íà ìåñòå, ÷òîáû çàùè­ùàòü öàðÿ.

15. Le­ga­tio­ni­bus di­mis­sis cum Har­pa­lus, quan­ta ma­xi­ma ce­le­ri­ta­te po­te­rat, reg­res­sus in Ma­ce­do­niam nun­tias­set re­gi, [2] non­dum qui­dem pa­ran­tes bel­lum re­li­quis­se se Ro­ma­nos, sed ita in­fes­tos ut fa­ci­le ap­pa­re­ret non di­la­tu­ros, et ip­se, prae­ter­quam quod et ita cre­de­bat fu­tu­rum, iam etiam vo­le­bat, in flo­re vi­rium se cre­dens es­se. [3] Eume­ni an­te om­nes in­fes­tus erat; a cui­us san­gui­ne or­diens bel­lum, Euandrum Cre­ten­sem, du­cem auxi­lio­rum, et Ma­ce­do­nas tres as­sue­tos mi­nis­te­riis ta­lium fa­ci­no­rum ad cae­dem re­gis su­bor­nat lit­te­ras­que eis dat ad Pra­xo hos­pi­tam, prin­ci­pem auc­to­ri­ta­te et opi­bus Del­pho­rum. [4] Sa­tis consta­bat Eume­nem, ut sac­ri­fi­ca­ret Apol­li­ni, Del­phos es­cen­su­rum. Praeg­res­si cum Euandro in­si­dia­to­res ni­hil aliud ad pe­ra­gen­dum in­cep­tum quam lo­ci op­por­tu­ni­ta­tem, om­nia cir­cu­meun­tes, quae­re­bant. [5] Es­cen­den­ti­bus ad templum a Cirrha, pri­us­quam per­ve­ni­re­tur ad fre­quen­tia aedi­fi­ciis lo­ca, ma­ce­ria erat ab lae­va ad se­mi­tam pau­lum ex­tan­tem a fun­da­men­to, qua sin­gu­li tran­si­rent; dextra pars la­be ter­rae in ali­quan­tum al­ti­tu­di­nis de­rup­ta erat. [6] Post ma­ce­riam se ab­di­de­runt gra­di­bus adstruc­tis, ut ex ea ve­lut e mu­ro te­la in prae­te­reun­tem co­ni­ce­rent. [7] Pri­mo a ma­ri cir­cum­fu­sa tur­ba ami­co­rum ac sa­tel­li­tum pro­ce­de­bat, dein­de ex­te­nua­bant pau­la­tim an­gus­tiae ag­men. [8] Ubi ad eum lo­cum ven­tum est qua sin­gu­lis eun­dum erat, pri­mus se­mi­tam ingres­sus Pan­ta­leon, Aeto­liae prin­ceps, cum quo insti­tu­tus re­gi ser­mo erat. [9] Tum in­si­dia­to­res exor­ti sa­xa duo in­gen­tia de­vol­vunt, quo­rum al­te­ro ca­put ic­tum est re­gi, al­te­ro ume­rus; [10] so­pi­tus­que ex se­mi­ta pro­ci­dit in dec­li­ve, mul­tis su­per pro­lap­sum iam sa­xis con­ges­tis. Et ce­te­ri qui­dem, etiam ami­co­rum et sa­tel­li­tum tur­ba, postquam ca­den­tem vi­de­re, dif­fu­giunt; Pan­ta­leon contra im­pa­vi­dus man­sit ad pro­te­gen­dum re­gem.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1260010223 1327007031 1327008013 1364004216 1364004217 1364004218