Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
20. (1)  îæèäàíèè íîâîé âîéíû â Ðèìå âñå ãðàæäàíå áûëè íàñòðîåíû òðåâîæíî, ïîýòîìó, êîãäà îäíàæäû ãðîçîâîé íî÷üþ ìîëíèÿ ðàñêîëîëà ñâåðõó äîíèçó ðîñòðàëüíóþ êîëîííó, âîçäâèãíóòóþ íà Êàïèòîëèè âî âðåìÿ Ïåðâîé Ïóíè÷åñêîé âîéíû â ÷åñòü ïîáåäû êîíñóëà Ìàðêà Ýìèëèÿ40, ÷üèì òîâàðèùåì áûë Ñåðâèé Ôóëüâèé, ýòîò ñëó÷àé ñî÷ëè çíàìåíèåì, è î íåì äîëîæåíî áûëî â ñåíàòå. (2) Îòöû-ñåíàòîðû ïðèêàçàëè îáðàòèòüñÿ çà ñîâåòîì ê ãàðóñïèêàì, à äåöåìâèðàì âåëåëè ñïðàâèòüñÿ â Ñèâèëëèíûõ êíèãàõ. (3) Äåöåìâèðû îáúÿâèëè, ÷òî íàä ãîðîäîì íóæíî ñîâåðøèòü îáðÿä î÷èùåíèÿ, íàçíà÷èòü ìîëåáñòâèå î ïîìèëîâàíèè è îòâðàùåíèè áåäñòâèé, ïðèíåñòè â æåðòâó áîãàì êðóïíûõ æèâîòíûõ — êàê â Ðèìå, íà Êàïèòîëèè, òàê è â Êàìïàíèè, íà ìûñå Ìèíåðâû; êðîìå òîãî, â áëèæàéøåì áóäóùåì íàäëåæèò óñòðîèòü äåñÿòèäíåâíûå èãðû â ÷åñòü âñåáëàãîãî è âñåìîãóùåãî Þïèòåðà. Âñå ýòî áûëî â òî÷íîñòè èñïîëíåíî. (4) Ãàðóñïèêè èñòîëêîâàëè, ÷òî ýòî äîáðîå ïðåäçíàìåíîâàíèå, ñ.433 ïðåäâåùàþùåå ðàñøèðåíèå ïðåäåëîâ ãîñóäàðñòâà è ãèáåëü âðàãîâ, ïîòîìó ÷òî êîëîííà, ðàçáèòàÿ óäàðîì ìîëíèè, áûëà ñäåëàíà èç äîáû÷è, îòíÿòîé ó íåïðèÿòåëÿ. (5) Ïðîèçîøëè è äðóãèå çíàìåíèÿ, óâåëè÷èâøèå ðåëèãèîçíûé ñòðàõ ðèìëÿí. Ñîîáùèëè, ÷òî â Ñàòóðíèè òðè äíÿ íàä ãîðîäîì øåë êðîâàâûé äîæäü; â Êàëàòèè, ïî ðàññêàçàì, ðîäèëñÿ òðåõíîãèé îñåë è îäíèì óäàðîì ìîëíèè óáèëî áûêà âìåñòå ñ ïÿòüþ êîðîâàìè; â Àóêñèìå âûïàë çåìëÿíîé äîæäü. (6) Ïî ïîâîäó ýòèõ ÷óäåñíûõ ÿâëåíèé òîæå áûëè ñîâåðøåíû ðåëèãèîçíûå îáðÿäû è óñòðîåíî îäíîäíåâíîå îáùåñòâåííîå ìîëåáñòâèå è ïðàçäíåñòâî. |
20. In suspensa civitate ad expectationem novi belli, nocturna tempestate columna rostrata in Capitolio bello Punico priore posita ob victoriam M. Aemilii consulis, cui collega Ser. Fulvius fuit, tota ad imum fulmine discussa est. Ea res prodigii loco habita ad senatum relata est; [2] patres et ad haruspices referri et decemviros adire libros iusserunt. [3] Decemviri lustrandum oppidum, supplicationem obsecrationemque habendam, victimis maioribus sacrificandum et in Capitolio Romae et in Campania ad Minervae promunturium renuntiarunt; ludos per decem dies Iovi optimo maximo primo quoque die faciendos. [4] Ea omnia cum cura facta. Haruspices in bonum versurum id prodigium, prolationemque finium et interitum perduellium portendi responderunt, quod ex hostibus spolia fuissent ea rostra, quae tempestas disiecisset. [5] Accesserunt quae cumularent religiones animis: Saturniae nuntiatum erat sanguine per triduum in oppido pluvisse; Calatiae asinum tripedem natum, et taurum cum quinque vaccis uno ictu fulminis exanimatos; Auximi terra pluvisse. [6] Horum quoque prodigiorum causa res divinae factae et supplicatio unum diem feriaeque habitae. |