Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
22. (1) Òîëüêî òîãäà êîíñóëû îòïðàâèëèñü â ñâîþ ïðîâèíöèþ è ïðèíÿëè âîéñêî îò Ìàðêà Ïîïèëèÿ. (2) Ñàì æå Ïîïèëèé íå ðåøàëñÿ âîçâðàòèòüñÿ â Ðèì; çíàÿ íåðàñïîëîæåíèå ê ñåáå ñåíàòà è åùå áî́ëüøóþ íåíàâèñòü íàðîäà, îí áîÿëñÿ îòâå÷àòü ïåðåä ñóäîì òîãî ñàìîãî ïðåòîðà, êîòîðûé ñäåëàë â ñåíàòå çàïðîñ î íàçíà÷åííîì ïðîòèâ íåãî, Ïîïèëèÿ, ñëåäñòâèè. (3) Îäíàêî ýòè ïîïûòêè óêëîíèòüñÿ îò ñóäà ïðåäóïðåäèëè íàðîäíûå òðèáóíû, âíåñøèå åùå îäíî ïðåäëîæåíèå: ÷òîáû â ñëó÷àå íåÿâêè Ïîïèëèÿ â Ðèì ê íîÿáðüñêèì ñ.434 èäàì46 Ãàé Ëèöèíèé çàî÷íî ðàññìîòðåë åãî äåëî è âûíåñ ïðèãîâîð. (4) Ïðèíóæäåííûé ýòèì íîâûì çàêîíîì Ïîïèëèé âåðíóëñÿ â Ðèì, ÿâèëñÿ â ñåíàò, âñòðå÷åííûé ñòðàøíîé íåíàâèñòüþ. (5) Ïîñëå ãíåâíûõ âûñòóïëåíèé ìíîãèõ ñåíàòîðîâ ïðèíÿòî áûëî ïîñòàíîâëåíèå, îáÿçûâàþùåå ïðåòîðîâ Ãàÿ Ëèöèíèÿ è Ãíåÿ Ñèöèíèÿ ïîçàáîòèòüñÿ î âîçâðàùåíèè ñâîáîäû òåì ëèãóðèéöàì, êîòîðûå íå áûëè âðàãàìè Ðèìà ñî âðåìåíè êîíñóëüñòâà Êâèíòà Ôóëüâèÿ è Ëóöèÿ Ìàíëèÿ47, à êîíñóëà Ãàÿ Ïîïèëèÿ — î ïðåäîñòàâëåíèè èì çåìåëü çà ðåêîé Ïàäîì. (6) Ýòî ïîñòàíîâëåíèå ñåíàòà âåðíóëî ñâîáîäó ìíîãèì òûñÿ÷àì ëþäåé; èõ ïåðåâåëè çà Ïàä è íàäåëèëè çåìëåé. (7) Ìàðê Ïîïèëèé ñîãëàñíî çàêîíó Ìàðöèÿ48 äâàæäû çàùèùàëñÿ íà ñóäå ïåðåä Ãàåì Ëèöèíèåì; íà òðåòèé ðàç ïðåòîð, èç óâàæåíèÿ ê îòñóòñòâóþùåìó êîíñóëó è óñòóïàÿ ìîëüáàì ñåìüè Ïîïèëèåâ, íàçíà÷èë ïîäñóäèìîìó ÿâêó íà ìàðòîâñêèå èäû, òî åñòü íà òîò äåíü, êîãäà â äîëæíîñòü âñòóïàëè íîâûå ìàãèñòðàòû; òîãäà, ñäåëàâøèñü ÷àñòíûì ëèöîì, Ëèöèíèé óæå íå ìîã áû òâîðèòü ñóä. (8) Òàê ñ ïîìîùüþ õèòðîé óëîâêè áûë îáîéäåí çàêîí îá îòâåòå çà äåëî ëèãóðèéöåâ. |
22. Tum demum consules in provinciam profecti sunt exercitumque a M. Popilio acceperunt. [2] Neque tamen M. Popilius reverti Romam audebat, ne causam diceret adverso senatu, infestiore populo, apud praetorem, qui de quaestione in se proposita senatum consuluisset. [3] Huic detractationi eius tribuni plebis alterius rogationis denuntiatione occurrerunt ut, si non ante idus Novembres in urbem Romam introisset, de absente eo C. Licinius statueret ac iudicaret. [4] Hoc tractus vinculo cum redisset, ingenti cum invidia in senatum venit. [5] Ibi cum laceratus iurgiis multorum esset, senatus consultum factum est ut qui Ligurum post Q. Fulvium L. Manlium consules hostes non fuissent, ut eos C. Licinius Cn. Sicinius praetores in libertatem restituendos curarent, agrumque iis trans Padum consul C. Popilius daret. [6] Multa milia hominum hoc senatus consulto restituta in libertatem, transductisque Padum ager est assignatus. [7] M. Popilius rogatione Marcia bis apud C. Licinium causam dixit; tertio praetor, gratia consulis absentis et Popiliae familiae precibus victus, idibus Martiis adesse reum iussit, quo die novi magistratus inituri erant honorem, ne diceret ius qui privatus futurus esset. [8] Ita rogatio de Liguribus arte fallaci elusa est. |