Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLII, ãë. 33

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002.
Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6

33. (1) Ðàç­áè­ðà­òåëü­ñòâî ïðî­èñ­õî­äè­ëî ïåðåä ñêà­ìüÿ­ìè íàðîä­íûõ òðè­áó­íîâ. Òóäà ÿâè­ëèñü è áûâ­øèé êîí­ñóë Ìàðê Ïîïè­ëèé, çàùèò­íèê öåí­òó­ðè­î­íîâ, è ñàìè öåí­òó­ðè­î­íû, è êîí­ñóë Ëèöè­íèé. (2) Ââèäó òðå­áî­âà­íèÿ ïîñëåä­íå­ãî ðàç­áè­ðàòü äåëî â íàðîä­íîì ñîáðà­íèè ñîçâà­ëè íàðîä. Ìàðê Ïîïè­ëèé, áûâ­øèé êîí­ñó­ëîì äâà ãîäà íàçàä, ïðè­âåë òàêèå äîâî­äû â çàùè­òó öåí­òó­ðè­î­íîâ: (3) ýòè âîè­íû ñîâåð­øè­ëè ïîëî­æåí­íîå ÷èñ­ëî ïîõî­äîâ, òåëà èõ èñòîì­ëå­íû ãîäà­ìè è áåñ­ïðå­ðûâ­íû­ìè òÿãîòà­ìè, îäíà­êî îíè íå îòêà­çû­âà­þò­ñÿ ñ ïðåæ­íèì óñåð­äè­åì ïîñëó­æèòü ãîñóäàð­ñòâó. Îíè òîëü­êî óìî­ëÿ­þò, ÷òîáû èõ íå íàçíà­÷à­ëè íà ìåñòà áîëåå íèç­êèå, ÷åì òå, íà êîòî­ðûõ îíè ñëó­æè­ëè âî âðå­ìÿ ïðî­øëûõ ïîõî­äîâ. (4) Êîí­ñóë Ïóá­ëèé Ëèöè­íèé ïðè­êà­çàë îãëà­ñèòü ïîñòà­íîâ­ëå­íèÿ ñåíà­òà — ñíà­÷à­ëà òî, â êîòî­ðîì ñåíàò ïîâå­ëåë îáú­ÿâèòü Ïåð­ñåþ âîé­íó, ïîòîì òî, â êîòî­ðîì ïðåä­ïè­ñû­âà­ëîñü ïðè­çû­âàòü íà ýòó âîé­íó êàê ìîæ­íî áîëü­øå ñòà­ðûõ öåí­òó­ðè­î­íîâ, íå îñâî­áîæ­äàÿ îò ñëóæ­áû íèêî­ãî ìîëî­æå ïÿòè­äå­ñÿ­òè ëåò. (5) Çàòåì êîí­ñóë ïîïðî­ñèë, ÷òîáû â íà÷à­ëå íîâîé âîé­íû, êîòî­ðóþ ïðè­äåò­ñÿ âåñòè ñ òàêèì ìîãó­ùå­ñò­âåí­íûì öàðåì è â òàêîé áëè­çî­ñòè îò Èòà­ëèè, (6) âîåí­íûì òðè­áó­íàì íå ìåøà­ëè ïðî­èç­âî­äèòü íàáîð, à êîí­ñó­ëàì íå ïðå­ïÿò­ñò­âî­âà­ëè íàçíà­÷àòü êàæ­äî­ãî âîè­íà íà òîò èëè äðó­ãîé ïîñò ñîîá­ðàç­íî ñ èíòå­ðå­ñà­ìè ãîñóäàð­ñòâà. Åñëè æå ïî ýòî­ìó ïîâî­äó âîç­íèêíåò êàêîå-íèáóäü ñîìíå­íèå, òî ïóñòü îáðà­ùà­þò­ñÿ ê ñåíà­òó.

33. Ad sub­sel­lia tri­bu­no­rum res age­ba­tur; eo M. Po­pi­lius con­su­la­ris, ad­vo­ca­tus cen­tu­rio­num, et cen­tu­rio­nes et con­sul ve­ne­runt. [2] Con­su­le in­de pos­tu­lan­te ut in con­tio­ne ea res age­re­tur, po­pu­lus in con­tio­nem ad­vo­ca­tus. Pro cen­tu­rio­ni­bus M. Po­pi­lius, qui bien­nio an­te con­sul fue­rat, ita ver­ba fe­cit: [3] mi­li­ta­res ho­mi­nes et sti­pen­dia ius­ta et cor­po­ra et aeta­te et as­si­duis la­bo­ri­bus con­fec­ta ha­be­re, ni­hil re­cu­sa­re ta­men quo mi­nus ope­ram rei pub­li­cae dent. Id tan­tum dep­re­ca­ri, ne in­fe­rio­res iis or­di­nes quam quos cum mi­li­tas­sent ha­buis­sent, attri­bue­ren­tur. [4] P. Li­ci­nius con­sul se­na­tus con­sul­ta re­ci­ta­ri ius­sit, pri­mum, quo bel­lum se­na­tus Per­seo ius­sis­set, dein­de, quo ve­te­res cen­tu­rio­nes quam plu­ri­mos ad id bel­lum scri­bi cen­suis­set, nec ul­li qui non maior an­nis quin­qua­gin­ta es­set va­ca­tio­nem mi­li­tiae es­se. [5] Dep­re­ca­tus est dein­de, ne in no­vo bel­lo, tam pro­pin­quo Ita­liae, ad­ver­sus re­gem po­ten­tis­si­mum, [6] aut tri­bu­nos mi­li­tum di­lec­tum ha­ben­tes im­pe­di­rent, aut pro­hi­be­rent con­su­lem, quem cui­que or­di­nem as­sig­na­ri e re pub­li­ca es­set, eum as­sig­na­re. Si quid in ea re du­bium es­set ad se­na­tum rei­ce­rent.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1260010223 1327007031 1327008013 1364004234 1364004235 1364004236