Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
32. (1) Êîíñóëû áîëüøå ïîäçàäîðèâàëè äðóã äðóãà, ÷åì äåéñòâèòåëüíî ñïîðèëè î ïðîâèíöèè. Êàññèé ãîâîðèë, ÷òî õî÷åò ïîëó÷èòü Ìàêåäîíèþ è áåç æåðåáüåâêè, ïîòîìó ÷òî òîâàðèù åãî íå ìîæåò ìåòàòü æðåáèé, íå ïðåñòóïàÿ êëÿòâû. (2) Âåäü Ëèöèíèé, åùå â áûòíîñòü ñâîþ ïðåòîðîì77, íå æåëàÿ åõàòü â ïðîâèíöèþ, ïîêëÿëñÿ â íàðîäíîì ñîáðàíèè, ÷òî äîëæåí â îïðåäåëåííîì ìåñòå è â îïðåäåëåííûå äíè ñîâåðøàòü æåðòâîïðèíîøåíèÿ, êîòîðûå â åãî îòñóòñòâèå íå ìîãóò áûòü ñîâåðøåíû íàäëåæàùèì îáðàçîì. Íî è â îòñóòñòâèå êîíñóëà îíè òàêæå íå ìîãóò ñîâåðøàòüñÿ, êàê è â îòñóòñòâèå ïðåòîðà, (3) åñëè òîëüêî ñåíàò íå ñî÷òåò íóæíûì îòäàòü ïðåäïî÷òåíèå òîìó, ÷åãî æåëàåò Ëèöèíèé, ñòàâ êîíñóëîì, ïåðåä òåì, â ÷åì îí êëÿëñÿ, áóäó÷è ïðåòîðîì. ×òî äî íåãî, Êàññèÿ, òî îí ïîä÷èíèòñÿ âîëå ñåíàòà. (4) Îáðàòèëèñü ê îòöàì, è òå, ñ÷èòàÿ âûñîêîìåðèåì îòêàçûâàòü â ïðîâèíöèè òîìó, êîìó íàðîä íå îòêàçàë â êîíñóëüñêîé äîëæíîñòè, ïðèêàçàëè êîíñóëàì áðîñèòü æðåáèé. Ïóáëèþ Ëèöèíèþ äîñòàëàñü Ìàêåäîíèÿ, Ãàþ Êàññèþ — Èòàëèÿ. (5) Çàòåì ðàçäåëèëè ïî æðåáèþ ëåãèîíû: ïåðâîìó è òðåòüåìó âûïàëî ïåðåïðàâèòüñÿ â Ìàêåäîíèþ, âòîðîìó è ÷åòâåðòîìó — îñòàâàòüñÿ â Èòàëèè. (6) Íàáîð êîíñóëû ïðîâåëè ñ ãîðàçäî áîëüøèì ñòàðàíèåì, ÷åì îáû÷íî. Ëèöèíèé ïîìèìî íîâîáðàíöåâ íàáèðàë òàêæå ñòàðûõ âîèíîâ è öåíòóðèîíîâ, è ìíîãèå çàïèñûâàëèñü äîáðîâîëüíî, ïîòîìó ÷òî âèäåëè, êàê ðàçáîãàòåëè òå âîèíû, ÷òî ñëóæèëè â Ïåðâóþ Ìàêåäîíñêóþ âîéíó è âî âðåìÿ âîéíû ñ Àíòèîõîì â Àçèè. (7) Íî êîãäà âîåííûå òðèáóíû, ïðèçûâàâøèå öåíòóðèîíîâ, ñòàëè çàïèñûâàòü âñåõ ïîäðÿä áåç ó÷åòà ñòàðûõ çàñëóã, äâàäöàòü òðè ïðèçâàííûõ öåíòóðèîíà, êîìàíäîâàâøèå ïðåæäå öåíòóðèåé ïðèìèïèëîâ78, îáðàòèëèñü çà ïîìîùüþ ê íàðîäíûì òðèáóíàì. Äâîå èç òðèáóíîâ, Ìàðê Ôóëüâèé Íîáèëèîð è Ìàðê Êëàâäèé Ìàðöåëë, ïðåäëàãàëè îòäàòü ýòî äåëî íà ðåøåíèå êîíñóëàì, (8) èáî ðàññëåäîâàòü åãî äîëæíû òå, êîìó ïîðó÷åíî è íàáèðàòü âîéñêî, è âåñòè âîéíó; îñòàëüíûå ãîâîðèëè, ÷òî ðàç ê íèì àïåëëèðîâàëè, òî îíè ñàìè ðàçáåðóò ýòî äåëî è, åñëè îáíàðóæàò êàêîå-ëèáî íàðóøåíèå ïðàâà, îêàæóò ñîãðàæäàíàì ïîìîùü. ñ.442 |
32. Inter consules magis cavillatio quam magna contentio de provincia fuit. Cassius sine sorte se Macedoniam optaturum dicebat, nec posse collegam salvo iureiurando secum sortiri. [2] Praetorem eum enim ne in provinciam iret, in contione iurasse se stato loco statisque diebus sacrificia habere quae absente se recte fieri non possent; quae non magis consule quam praetore absente recte fieri posse, [3] si senatus non quid velit in consulatu, potius quam quid in praetura iuraverit P. Licinius, animadvertendum esse censeat; se tamen futurum in senatus potestate. Consulti patres, cui consulatum populus Romanus non negasset, [4] ei ab se provinciam negari superbum rati, sortiri consules iusserunt. P. Licinio Macedonia, C. Cassio Italia obvenit. [5] Legiones inde sortiti sunt: prima et tertia ut in Macedoniam traicerentur, secunda et quarta ut in Italia remanerent. [6] Dilectum consules multo intentiore quam alias cura habebant. Licinius veteres quoque scribebat milites centurionesque; et multi voluntate nomina dabant, quia locupletes videbant, qui priore Macedonico bello aut adversus Antiochum in Asia stipendia fecerant. [7] Cum tribuni militum, qui centuriones scribebant, primum quemque citarent, tres et viginti centuriones qui primos pilos duxerant citati tribunos plebis appellarunt. Duo ex collegio, M. Fulvius Nobilior et M. Claudius Marcellus, ad consules rem reiciebant: [8] eorum cognitionem esse debere, quibus dilectus quibusque bellum mandatum esset; ceteri cognituros se de quo appellati essent aiebant, et si iniuria fieret, auxilium civibus laturos. |