Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLII, ãë. 32

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002.
Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8

32. (1) Êîí­ñó­ëû áîëü­øå ïîä­çà­äî­ðè­âà­ëè äðóã äðó­ãà, ÷åì äåé­ñò­âè­òåëü­íî ñïî­ðè­ëè î ïðî­âèí­öèè. Êàñ­ñèé ãîâî­ðèë, ÷òî õî÷åò ïîëó­÷èòü Ìàêåäî­íèþ è áåç æåðå­áüåâ­êè, ïîòî­ìó ÷òî òîâà­ðèù åãî íå ìîæåò ìåòàòü æðå­áèé, íå ïðå­ñòó­ïàÿ êëÿò­âû. (2) Âåäü Ëèöè­íèé, åùå â áûò­íîñòü ñâîþ ïðå­òî­ðîì77, íå æåëàÿ åõàòü â ïðî­âèí­öèþ, ïîêëÿë­ñÿ â íàðîä­íîì ñîáðà­íèè, ÷òî äîë­æåí â îïðå­äå­ëåí­íîì ìåñòå è â îïðå­äå­ëåí­íûå äíè ñîâåð­øàòü æåðò­âî­ïðè­íî­øå­íèÿ, êîòî­ðûå â åãî îòñóò­ñò­âèå íå ìîãóò áûòü ñîâåð­øå­íû íàä­ëå­æà­ùèì îáðà­çîì. Íî è â îòñóò­ñò­âèå êîí­ñó­ëà îíè òàê­æå íå ìîãóò ñîâåð­øàòü­ñÿ, êàê è â îòñóò­ñò­âèå ïðå­òî­ðà, (3) åñëè òîëü­êî ñåíàò íå ñî÷òåò íóæ­íûì îòäàòü ïðåä­ïî­÷òå­íèå òîìó, ÷åãî æåëà­åò Ëèöè­íèé, ñòàâ êîí­ñó­ëîì, ïåðåä òåì, â ÷åì îí êëÿë­ñÿ, áóäó÷è ïðå­òî­ðîì. ×òî äî íåãî, Êàñ­ñèÿ, òî îí ïîä­÷è­íèò­ñÿ âîëå ñåíà­òà. (4) Îáðà­òè­ëèñü ê îòöàì, è òå, ñ÷è­òàÿ âûñî­êî­ìå­ðè­åì îòêà­çû­âàòü â ïðî­âèí­öèè òîìó, êîìó íàðîä íå îòêà­çàë â êîí­ñóëü­ñêîé äîëæ­íî­ñòè, ïðè­êà­çà­ëè êîí­ñó­ëàì áðî­ñèòü æðå­áèé. Ïóá­ëèþ Ëèöè­íèþ äîñòà­ëàñü Ìàêåäî­íèÿ, Ãàþ Êàñ­ñèþ — Èòà­ëèÿ. (5) Çàòåì ðàçäå­ëè­ëè ïî æðå­áèþ ëåãè­î­íû: ïåð­âî­ìó è òðåòüå­ìó âûïà­ëî ïåðå­ïðà­âèòü­ñÿ â Ìàêåäî­íèþ, âòî­ðî­ìó è ÷åò­âåð­òî­ìó — îñòà­âàòü­ñÿ â Èòà­ëèè.

(6) Íàáîð êîí­ñó­ëû ïðî­âå­ëè ñ ãîðàçäî áîëü­øèì ñòà­ðà­íè­åì, ÷åì îáû÷­íî.

Ëèöè­íèé ïîìè­ìî íîâî­áðàí­öåâ íàáè­ðàë òàê­æå ñòà­ðûõ âîè­íîâ è öåí­òó­ðè­î­íîâ, è ìíî­ãèå çàïè­ñû­âà­ëèñü äîá­ðî­âîëü­íî, ïîòî­ìó ÷òî âèäå­ëè, êàê ðàç­áî­ãà­òå­ëè òå âîè­íû, ÷òî ñëó­æè­ëè â Ïåðâóþ Ìàêåäîí­ñêóþ âîé­íó è âî âðå­ìÿ âîé­íû ñ Àíòèîõîì â Àçèè. (7) Íî êîãäà âîåí­íûå òðè­áó­íû, ïðè­çû­âàâ­øèå öåí­òó­ðè­î­íîâ, ñòà­ëè çàïè­ñû­âàòü âñåõ ïîä­ðÿä áåç ó÷å­òà ñòà­ðûõ çàñëóã, äâà­äöàòü òðè ïðè­çâàí­íûõ öåí­òó­ðè­î­íà, êîìàí­äî­âàâ­øèå ïðåæ­äå öåí­òó­ðè­åé ïðè­ìè­ïè­ëîâ78, îáðà­òè­ëèñü çà ïîìî­ùüþ ê íàðîä­íûì òðè­áó­íàì. Äâîå èç òðè­áó­íîâ, Ìàðê Ôóëü­âèé Íîáè­ëè­îð è Ìàðê Êëàâ­äèé Ìàð­öåëë, ïðåä­ëà­ãà­ëè îòäàòü ýòî äåëî íà ðåøå­íèå êîí­ñó­ëàì, (8) èáî ðàñ­ñëå­äî­âàòü åãî äîëæ­íû òå, êîìó ïîðó­÷å­íî è íàáè­ðàòü âîé­ñêî, è âåñòè âîé­íó; îñòàëü­íûå ãîâî­ðè­ëè, ÷òî ðàç ê íèì àïåë­ëè­ðî­âà­ëè, òî îíè ñàìè ðàç­áå­ðóò ýòî äåëî è, åñëè îáíà­ðó­æàò êàêîå-ëèáî íàðó­øå­íèå ïðà­âà, îêà­æóò ñîãðàæ­äà­íàì ïîìîùü.

ñ.442

32. In­ter con­su­les ma­gis ca­vil­la­tio quam mag­na con­ten­tio de pro­vin­cia fuit. Cas­sius si­ne sor­te se Ma­ce­do­niam op­ta­tu­rum di­ce­bat, nec pos­se col­le­gam sal­vo iureiu­ran­do se­cum sor­ti­ri. [2] Prae­to­rem eum enim ne in pro­vin­ciam iret, in con­tio­ne iuras­se se sta­to lo­co sta­tis­que die­bus sac­ri­fi­cia ha­be­re quae ab­sen­te se rec­te fie­ri non pos­sent; quae non ma­gis con­su­le quam prae­to­re ab­sen­te rec­te fie­ri pos­se, [3] si se­na­tus non quid ve­lit in con­su­la­tu, po­tius quam quid in prae­tu­ra iura­ve­rit P. Li­ci­nius, ani­mad­ver­ten­dum es­se cen­seat; se ta­men fu­tu­rum in se­na­tus po­tes­ta­te. Con­sul­ti pat­res, cui con­su­la­tum po­pu­lus Ro­ma­nus non ne­gas­set, [4] ei ab se pro­vin­ciam ne­ga­ri su­per­bum ra­ti, sor­ti­ri con­su­les ius­se­runt. P. Li­ci­nio Ma­ce­do­nia, C. Cas­sio Ita­lia ob­ve­nit. [5] Le­gio­nes in­de sor­ti­ti sunt: pri­ma et ter­tia ut in Ma­ce­do­niam trai­ce­ren­tur, se­cun­da et quar­ta ut in Ita­lia re­ma­ne­rent.

[6] Di­lec­tum con­su­les mul­to in­ten­tio­re quam alias cu­ra ha­be­bant. Li­ci­nius ve­te­res quo­que scri­be­bat mi­li­tes cen­tu­rio­nes­que; et mul­ti vo­lun­ta­te no­mi­na da­bant, quia lo­cup­le­tes vi­de­bant, qui prio­re Ma­ce­do­ni­co bel­lo aut ad­ver­sus An­tio­chum in Asia sti­pen­dia fe­ce­rant. [7] Cum tri­bu­ni mi­li­tum, qui cen­tu­rio­nes scri­be­bant, pri­mum quem­que ci­ta­rent, tres et vi­gin­ti cen­tu­rio­nes qui pri­mos pi­los du­xe­rant ci­ta­ti tri­bu­nos ple­bis ap­pel­la­runt. Duo ex col­le­gio, M. Ful­vius No­bi­lior et M. Clau­dius Mar­cel­lus, ad con­su­les rem rei­cie­bant: [8] eorum cog­ni­tio­nem es­se de­be­re, qui­bus di­lec­tus qui­bus­que bel­lum man­da­tum es­set; ce­te­ri cog­ni­tu­ros se de quo ap­pel­la­ti es­sent aie­bant, et si iniu­ria fie­ret, auxi­lium ci­vi­bus la­tu­ros.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 77Ñì.: XLI, 15, 10.
  • 78Ñì. íèæå, ïðè­ìå÷. 84.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1260010223 1327007031 1327008013 1364004233 1364004234 1364004235