Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLII, ãë. 46

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002.
Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

46. (1) Ïåð­ñåé, âåð­íóâ­øèñü ïîñëå âñòðå­÷è ñ ðèì­ëÿ­íà­ìè â Ìàêåäî­íèþ, íàïðà­âèë â Ðèì ïîñëîâ, ÷òîáû ïðî­äîë­æèòü ïåðå­ãî­âî­ðû îá óñëî­âè­ÿõ ìèðà, íà÷à­òûå ñ Ìàð­öè­åì. Ïîñëû ñ ïèñü­ìà­ìè áûëè ïîñëà­íû òàê­æå â Âèçàí­òèé è íà Ðîäîñ120. (2) Âñå ïèñü­ìà èìå­ëè îäè­íà­êî­âîå ñîäåð­æà­íèå: öàðü ñîîá­ùàë, ÷òî èìåë îáú­ÿñ­íå­íèå ñ ðèì­ñêè­ìè ïîñëà­ìè; âñå, ÷òî îí âûñëó­øàë è ÷òî ñêà­çàë ñàì, áûëî èçëî­æå­íî òàê, ÷òî ñîçäà­ëîñü âïå­÷àò­ëå­íèå áóä­òî âñÿ âûãî­äà ïðå­íèé áûëà íà åãî ñòî­ðîíå. (3) Ðîäîñ­öàì ïîñëû äîáà­âè­ëè åùå è òî, ÷òî Ïåð­ñåé óâå­ðåí â ñîõðà­íå­íèè ìèðà, òàê êàê öàðü îòïðà­âèë äåïó­òà­öèþ â Ðèì ïî ñîâå­òó Ìàð­öèÿ è Àòè­ëèÿ. Åñëè æå ðèì­ëÿíå, âîïðå­êè äîãî­âî­ðó, áóäóò ïî-ïðåæ­íå­ìó âåñòè äåëî ê âîéíå, òî ðîäîñ­öàì ñëå­äó­åò óïîòðå­áèòü âñå ñâîå âëè­ÿ­íèå è âñå óñè­ëèÿ äëÿ âîñ­ñòà­íîâ­ëå­íèÿ ìèðà; (4) à åñëè ýòè èõ ñòà­ðà­íèÿ îêà­æóò­ñÿ òùåò­íû­ìè, òî ñëå­äó­åò ïîçà­áî­òèòü­ñÿ î òîì, ÷òîáû ãîñ­ïîä­ñòâî è âëàñòü íàä âñåì ñâå­òîì íå äîñòà­ëèñü îäíî­ìó òîëü­êî íàðî­äó. Ýòî âàæ­íî äëÿ âñåõ è â îñî­áåí­íî­ñòè äëÿ ñàìèõ ðîäî­ñ­öåâ, êîòî­ðûå ñðå­äè ñ.452 ïðî­÷èõ íàðî­äîâ âûäà­þò­ñÿ è äîñòî­èí­ñò­âîì ñâî­èì, è ñèëîé; ýòè èõ ïðå­èìó­ùå­ñòâà ñìå­íÿò­ñÿ ðàá­ñêîé ïîêîð­íî­ñòüþ, åñëè âñåì ïðè­äåò­ñÿ ïî÷è­òàòü îäíèõ òîëü­êî ðèì­ëÿí. (5) Ïèñü­ìî öàðÿ è ðå÷è ïîñëîâ áûëè âûñëó­øà­íû âåñü­ìà áëà­ãî­ñêëîí­íî, íî íå ïðî­èç­âå­ëè íèêà­êîé ïåðå­ìå­íû â íàñòðî­å­íèè óìîâ; âëè­ÿ­íèå ëó÷­øåé ÷àñòè ãðàæ­äàí óñè­ëè­âà­ëîñü. (6) Ñîãëàñ­íî ñ ðåøå­íè­åì íàðîä­íî­ãî ñîáðà­íèÿ ìàêåäî­íÿ­íàì äàëè òàêîé îòâåò: ðîäî­ñ­öû æåëà­þò ìèðà, íî åñëè íà÷­íåò­ñÿ âîé­íà, òî ïóñòü öàðü íå íàäå­åò­ñÿ íà íèõ è íå äîáè­âà­åò­ñÿ îò íèõ íè÷å­ãî òàêî­ãî, ÷òî íàðó­øè­ëî áû äàâ­íèø­íþþ äðóæ­áó èõ ñ ðèì­ëÿ­íà­ìè, îñíî­âàí­íóþ íà ìíî­ãèõ âàæ­íûõ âçà­èì­íûõ óñëó­ãàõ â ãîäû âîé­íû è â ìèð­íîå âðå­ìÿ. (7) Íà îáðàò­íîì ïóòè ñ Ðîäî­ñà öàð­ñêèå ïîñëû íàâåäà­ëèñü òàê­æå â áåî­òèé­ñêèå ãîðî­äà Ôèâû121, Êîðî­íåþ è Ãàëè­àðò, ïîëà­ãàÿ, ÷òî ðåøå­íèå ïîðâàòü ñîþç ñ öàðåì è ïðè­ñî­åäè­íèòü­ñÿ ê ðèì­ëÿ­íàì íàâÿ­çà­íî èì ïðî­òèâ âîëè. (8) Ôèâàí­öû îñòà­ëèñü íåïî­êî­ëå­áè­ìû­ìè, õîòü è îáè­æà­ëèñü íà ðèì­ëÿí çà îñóæ­äå­íèå èõ âîæäåé è çà âîç­âðà­ùå­íèå èçãíàí­íè­êîâ. (9) Êîðî­íåé­öû è ãàëè­àð­òèé­öû ïî êàêîé-òî âðîæ­äåí­íîé ïðè­ÿç­íè ê öàðÿì îòïðà­âè­ëè â Ìàêåäî­íèþ ïîñëîâ ñ ïðîñü­áîé ïðè­ñëàòü âîé­ñêà, êîòî­ðûå ìîã­ëè áû çàùè­òèòü èõ îò ÷ðåç­ìåð­íî­ãî âûñî­êî­ìå­ðèÿ ôèâàí­öåâ. (10) Öàðü îòâå­òèë ýòî­ìó ïîñîëü­ñòâó, ÷òî â íàñòî­ÿ­ùåå âðå­ìÿ âûïîë­íèòü ïðîñü­áó íå ìîæåò èç-çà ïåðå­ìè­ðèÿ, çàêëþ­÷åí­íî­ãî ñ ðèì­ëÿ­íà­ìè; çàòî îí äàåò èì ñîâåò: çàùè­ùàòü­ñÿ îò îñêîðá­ëå­íèé ôèâàí­öåâ ñîá­ñò­âåí­íû­ìè ñèëà­ìè, íî òàê, ÷òîáû íå äàòü ðèì­ëÿ­íàì ïðåä­ëî­ãà îáðó­øèòü íà íèõ ñâîé ãíåâ.

46. Per­seus, cum ab col­lo­quio Ro­ma­no­rum in Ma­ce­do­niam re­ce­pis­set se­se, le­ga­tos Ro­mam de in­co­ha­tis cum Mar­cio con­di­cio­ni­bus pa­cis mi­sit; et By­zan­tium et Rho­dum et . . . le­ga­tis fe­ren­das de­dit. [2] In lit­te­ris eadem sen­ten­tia ad om­nes erat, col­lo­cu­tum se cum Ro­ma­no­rum le­ga­tis; quae audis­set quae­que di­xis­set, ita dis­po­si­ta, ut su­pe­rior fuis­se in dis­cep­ta­tio­ne vi­de­ri pos­set. [3] Apud Rho­dios le­ga­ti adie­ce­runt con­fi­de­re pa­cem fu­tu­ram; auc­to­ri­bus enim Mar­cio at­que Ati­lio mis­sos Ro­mam le­ga­tos. Si per­ge­rent Ro­ma­ni contra foe­dus mo­ve­re bel­lum, tum om­ni gra­tia, om­ni ope ni­ten­dum fo­re Rho­diis ut re­con­ci­lient pa­cem; [4] si ni­hil dep­re­can­do pro­fi­ciant, id agen­dum, ne om­nium re­rum ius ac po­tes­tas ad unum po­pu­lum per­ve­niat. Cum ce­te­ro­rum id in­te­res­se, tum prae­ci­pue Rho­dio­rum, quo plus in­ter alias ci­vi­ta­tes dig­ni­ta­te at­que opi­bus ex­cel­lant; quae ser­va at­que ob­no­xia fo­re, si nul­lus alio sit quam ad Ro­ma­nos res­pec­tus. [5] Ma­gis et lit­te­rae et ver­ba le­ga­to­rum be­nig­ne sunt audi­ta quam mo­men­tum ad mu­tan­dos ani­mos ha­bue­runt; po­ten­tior es­se par­tis me­lio­ris auc­to­ri­tas coe­pe­rat. [6] Res­pon­sum ex dec­re­to est op­ta­re pa­cem Rho­dios; si bel­lum es­set, ne quid ab Rho­diis spe­ra­ret aut pe­te­ret rex, quod ve­te­rem ami­ci­tiam, mul­tis mag­nis­que me­ri­tis pa­ce bel­lo­que par­tam, diiun­ge­ret si­bi ac Ro­ma­nis. [7] Ab Rho­do re­deun­tes Boeo­tiae quo­que ci­vi­ta­tes, et The­bas et Co­ro­neam et Ha­liar­tum, adie­runt, qui­bus expres­sum in­vi­tis exis­ti­ma­ba­tur ut re­lic­ta re­gia so­cie­ta­te Ro­ma­nis adiun­ge­ren­tur. [8] The­ba­ni ni­hil mo­ti sunt, quam­quam et dam­na­tis prin­ci­pi­bus et res­ti­tu­tis exu­li­bus sus­cen­se­bant Ro­ma­nis. [9] Co­ro­naei et Ha­liar­tii, fa­vo­re quo­dam in­si­to in re­ges, le­ga­tos in Ma­ce­do­niam mi­se­runt prae­si­dium pe­ten­tes, quo se ad­ver­sus im­po­ten­tem su­per­biam The­ba­no­rum tue­ri pos­sint. [10] Cui le­ga­tio­ni res­pon­sum ab re­ge est, prae­si­dium se prop­ter in­du­tias cum Ro­ma­nis fac­tas mit­te­re non pos­se; ta­men ita sua­de­re ab The­ba­no­rum iniu­riis qua pos­sent ut se vin­di­ca­rent, ne Ro­ma­nis prae­be­rent cau­sam in se sae­vien­di.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 120Â òåê­ñòå ëàêó­íà — íàçâà­íèÿ äðó­ãèõ ãîðî­äîâ, âèäè­ìî, âûïà­ëè.
  • 121Ðàñ­ñêàç Ëèâèÿ îñíî­âàí íà òåê­ñòå Ïîëè­áèÿ, êîòî­ðûé, îäíà­êî, ñîîá­ùà­åò î ïîñîëü­ñòâå íå â Ôèâû, à â Ôèñáû (Ôèñ­áó), ãîðîä þãî-âîñòî­êà Áåî­òèè (Ïîëè­áèé, XXVII, 5; â ïåð. Ô. Ìèùåí­êî «Ôèâû»), â Ôèâàõ æå ãîñ­ïîä­ñò­âî­âà­ëà ïðî­ðèì­ñêàÿ ãðóï­ïè­ðîâ­êà (êàê âèä­íî èç § 9).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007032 1327008059 1327009004 1364004247 1364004248 1364004249