Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
57. (1) Çàòåì îäíîâðåìåííî êîíñóë è öàðü äåðæàëè ñîâåò, ñ ÷åãî íà÷èíàòü âîåííûå äåéñòâèÿ. (2) Äîïóùåííîå ðèìëÿíàìè îïóñòîøåíèå Ôåðåéñêîé îáëàñòè îáîäðèëî öàðñêîå âîéñêî, è ïîýòîìó ìàêåäîíÿíå äóìàëè, ÷òî òåïåðü íàäî íåìåäëåííî äâèíóòüñÿ íà ëàãåðü âðàãà, íå äàâàÿ åìó âðåìåíè íà ðàçìûøëåíèå. (3) Ñî ñâîåé ñòîðîíû è ðèìëÿíå ïîëàãàëè, ÷òî ìåäëèòåëüíîñòü ïîçîðèò èõ â ãëàçàõ ñîþçíèêîâ, êîòîðûå ñèëüíî íåãîäîâàëè íà òî, ÷òî íå áûëà îêàçàíà ïîìîùü ôåðåéöàì. (4) Êîãäà îíè îáñóæäàëè, ÷òî ïðåäïðèíÿòü, — à â ñîâåòå ýòîì ïðèíèìàëè ó÷àñòèå òàêæå Ýâìåí è Àòòàë, — ïðèáûë âñòðåâîæåííûé ãîíåö è äîëîæèë î ïðèáëèæåíèè áîëüøîãî íåïðèÿòåëüñêîãî îòðÿäà. Âîåííûé ñîâåò òîò÷àñ æå áûë ðàñïóùåí è äàí ïðèêàç âçÿòüñÿ çà îðóæèå. (5) Òóò æå ðàñïîðÿäèëèñü, ÷òîáû èç âñïîìîãàòåëüíîãî âîéñêà ïåðãàìñêîãî öàðÿ âûñòóïèëè âïåðåä ñòî âñàäíèêîâ è ñòîëüêî æå ïåøèõ ñòðåëêîâ. (6)  ÷åòâåðòîì ïðèìåðíî ÷àñó äíÿ Ïåðñåé, íàõîäèâøèéñÿ íà ðàññòîÿíèè íåìíîãèì áîëåå òûñÿ÷è øàãîâ îò ðèìñêîãî ëàãåðÿ, ïðèêàçàë ïåõîòå îñòàíîâèòüñÿ, à ñàì äâèíóëñÿ âïåðåä ñ êîííèöåé è ëåãêîâîîðóæåííûìè îòðÿäàìè; âìåñòå ñ íèì øëè ïåðåä ñòðîåì Êîòèñ è ïðåäâîäèòåëè îñòàëüíûõ âñïîìîãàòåëüíûõ âîéñê. (7) Ìåíåå ïÿòèñîò øàãîâ îòäåëÿëè èõ îò ðèìñêîãî ëàãåðÿ, êîãäà îíè óâèäåëè âðàæåñêèõ âñàäíèêîâ â ñîñòàâå äâóõ, ïðåèìóùåñòâåííî ãàëëüñêèõ, îòðÿäîâ164, ïðåäâîäèòåëüñòâóåìûõ Êàññèãíàòîì, è îêîëî ñòà ïÿòèäåñÿòè ëåãêîâîîðóæåííûõ ìèñèéöåâ è êðèòÿí. (8) Öàðü îñòàíîâèëñÿ â íåðåøèòåëüíîñòè, íå çíàÿ, êàêîâà ÷èñëåííîñòü ïðîòèâíèêà. Çàòåì èç ïåðåäîâîãî îòðÿäà îí âûñëàë âïåðåä ïî äâå òóðìû ôðàêèéöåâ è ìàêåäîíÿí âìåñòå ñ äâóìÿ êðèòñêèìè è ôðàêèéñêèìè êîãîðòàìè. (9)  ýòîé ñòû÷êå íå áûëî ïîáåäèòåëÿ — ñèëû ñòîðîí áûëè îäèíàêîâû, è íè òà, íè äðóãàÿ íå ïîëó÷èëà ïîäêðåïëåíèé. Ëþäè Ýâìåíà ïîòåðÿëè òðèäöàòü ÷åëîâåê, â èõ ÷èñëå ïàë ãàëëüñêèé âîæäü — Êàññèãíàò. Íà ýòîò ðàç Ïåðñåé îòñòóïèë ñî ñâîèì âîéñêîì íàçàä â Ñèêóðèé. (10) Íî íà ñëåäóþùèé äåíü â òîò æå ÷àñ öàðü ïðèâåë ñâîå âîéñêî íà òî æå ñàìîå ìåñòî, íî çà íèì ñëåäîâàëè ïîäâîäû ñ âîäîé; äåëî â òîì, ÷òî íà ïðîòÿæåíèè äâåíàäöàòè òûñÿ÷ øàãîâ äîðîãà áûëà áåçâîäíîé è î÷åíü ïûëüíîé, è áûëî ÿñíî, ÷òî, åñëè ñðàæåíèå íà÷íåòñÿ ïðè ïåðâîé æå âñòðå÷å ñ íåïðèÿòåëåì, âî âðåìÿ áèòâû ïðèäåòñÿ ñèëüíî ñòðàäàòü îò æàæäû. (11) Òàê êàê ðèìëÿíå ñîõðàíÿëè ñïîêîéñòâèå è äàæå îòîçâàëè àâàíïîñòíûõ ÷àñîâûõ, òî è öàðñêèå âîéñêà âîçâðàòèëèñü â ñâîé ëàãåðü. Òî æå ñàìîå ïðîäåëûâàëè ìàêåäîíÿíå íåñêîëüêî äíåé ïîäðÿä, íàäåÿñü, ÷òî ðèìñêàÿ êîííèöà àòàêóåò àðüåðãàðä îòñòóïàþùèõ; (12) åñëè áû óäàëîñü çàâëå÷ü èõ ïîäàëüøå îò ëàãåðÿ è çàâÿçàòü áîé, òî ìàêåäîíÿíå, èìåÿ ïðåèìóùåñòâî â êîííèöå è ëåãêîâîîðóæåííûõ âîéñêàõ, â ëþáîì ìåñòå ëåãêî ðàçâåðíóëè áû ïðîòèâ íèõ âåñü ñòðîé. ñ.461 |
57. Sub idem deinde tempus consilium et consul et rex habuerunt, unde bellum ordirentur. [2] Regiis creverant animi vastatione concessa sibi ab hoste Pheraei agri; itaque eundum inde ad castra nec dandum ultra spatium cunctandi censebant. [3] Et Romani sentiebant cunctationem suam infamem apud socios esse, maxime indigne ferentes non latam Pheraeis opem. [4] Consultantibus, quid agerent — aderant autem Eumenes et Attalus in consilio — trepidus nuntius adfert hostem magno agmine adesse. Consilio dimisso signum extemplo datur ut arma capiant. [5] Interim placet ex regiis auxiliis centum equites et parem numerum iaculatorum peditum exire. [6] Perseus hora ferme diei quarta, cum paulo plus mille passus abesset a castris Romanis, consistere signa peditum iussit; praegressus ipse cum equitibus ac levi armatura; et Cotys cum eo ducesque aliorum auxiliorum praecesserunt. [7] Minus quingentos passus ab castris aberant, cum in conspectu fuere hostium equites; duae alae erant magna ex parte Gallorum — Cassignatus praeerat — et levis armaturae centum fere et quinquaginta Mysi et Cretenses. [8] Constitit rex, incertus quantae hostium copiae essent. Duas inde ex agmine turmas Thracum, duas Macedonum cum binis Cretensium cohortibus et Thracum misit. [9] Proelium, cum pares numero essent neque ab hac aut illa parte nova auxilia subvenirent, incerta victoria finitum est. Eumenis ferme triginta interfecti, inter quos Cassignatus dux Gallorum cecidit. Et tunc quidem Perseus ad Sycurium copias reduxit; [10] postero die circa eandem horam in eundem locum rex copias admovit plaustris cum aqua sequentibus; nam duodecim milium passuum via omnis sine aqua et plurimi pulveris erat; affectosque siti, si primo in conspectu dimicassent, pugnaturos fuisse apparebat. [11] Cum Romani quiessent, stationibus etiam intra vallum reductis, regii quoque in castra redeunt. Hoc per aliquot dies fecerunt, sperantes fore ut Romani equites abeuntium novissimum agmen aggrederentur; [12] inde certamine orto, cum longius a castris eos elicuissent, facile, ubiubi essent, se, qui equitatu et levi armatura plus possent, conversuros aciem. |