Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
59. (1) Âûñòðîåííûå èìåííî òàêèì îáðàçîì áîåâûå ëèíèè ïðîòèâíèêîâ, ïî÷òè ðàâíûå ïî ÷èñëó êîííèêîâ è ëåãêîâîîðóæåííûõ, âñòóïèëè â ñðàæåíèå ïîñëå òîãî, êàê ïðàùíèêè è ñòðåëêè çàâÿçàëè áîé. (2) Ïðåæäå âñåõ ôðàêèéöû, ñëîâíî äèêèå çâåðè, äîëãî òîìèâøèåñÿ â êëåòêàõ, ñ òàêîé ÿðîñòüþ è ñ òàêèì ãðîìêèì âîïëåì ðèíóëèñü íà ïðàâûé ôëàíã, ãäå ñòîÿëà êîííèöà èòàëèéöåâ, ÷òî íàðîä ýòîò, áåññòðàøíûé ïî ïðèðîäå è çàêàëåííûé â áèòâàõ, ïðèøåë â ñìÿòåíèå; (3) <…> ïåøèå âîèíû ìå÷àìè169 îòðàæàëè óäàðû êîïèé, ïîäðåçàëè êîíÿì æèëû íà íîãàõ, ïðîïàðûâàëè èì æèâîòû. ñ.462 (4) Ïåðñåé, áðîñèâøèñü â öåíòð áîåâîé ëèíèè, ïðè ïåðâîì æå íàòèñêå çàñòàâèë ãðåêîâ îòñòóïèòü.  òî âðåìÿ êàê ïðîòèâíèê ñèëüíî òåñíèë èõ ñ òûëó, ôåññàëèéñêàÿ êîííèöà, ñòîÿâøàÿ â çàïàñå ÷óòü ïîçàäè ëåâîãî êðûëà è ñìîòðåâøàÿ ñíà÷àëà íà áèòâó ñî ñòîðîíû, òåïåðü, ïðè äóðíîì îáîðîòå ñîáûòèé, ïðèíåñëà ñàìóþ áîëüøóþ ïîìîùü. (5) Îòõîäÿ ïîñòåïåííî â ïîëíîì ïîðÿäêå è ñîåäèíèâøèñü ñî âñïîìîãàòåëüíûì âîéñêîì Ýâìåíà, îíà âìåñòå ñ íèì äàëà âîçìîæíîñòü áåçîïàñíî îòñòóïèòü ðàññûïàâøèìñÿ â áåñïîðÿäî÷íîì áåãñòâå ñîþçíèêàì, à êîãäà âðàã îñëàáèë ñâîé íàòèñê, òî ðèñêíóëà äàæå âûñòóïàòü âïåðåä è, ïðèíèìàÿ áåãóùèõ, ñïàñëà ìíîæåñòâî âîèíîâ. (6) À öàðñêèå âîéñêà, ñàìè øèðîêî ðàññåÿâøèåñÿ â ïðåñëåäîâàíèè, íå îñìåëèâàëèñü âñòóïàòü â áîé ñ ýòèìè ñïëî÷åííûìè, ñòðîéíî âûñòóïàþùèìè áîéöàìè. (7) Îäåðæàâ ïîáåäó â êîííîì ñðàæåíèè, öàðü áûë òîãî ìíåíèÿ, ÷òî íåìíîãî íåäîñòàâàëî äî ïîëíîãî îêîí÷àíèÿ âîéíû, åñëè áû åãî ÷óòü ïîääåðæàëè; êàê ðàç â òî âðåìÿ, êàê îí âîîäóøåâëÿë ñâîèõ ñîëäàò, ïîäîñïåëà ôàëàíãà, êîòîðóþ ïî ñîáñòâåííîìó ïî÷èíó ïîñïåøíî ïðèâåëè Ãèïïèé è Ëåîííàò, óçíàâøèå îá óäà÷íîé êàâàëåðèéñêîé àòàêå è ïîæåëàâøèå ïðèñîåäèíèòüñÿ ê ñìåëîìó ïðåäïðèÿòèþ. (8) Ïîêà öàðü êîëåáàëñÿ ìåæäó íàäåæäîé è ñòðàõîì ïåðåä ñòîëü ðèñêîâàííûì øàãîì, êðèòÿíèí Ýâàíäð, ñ ÷üåé ïîìîùüþ â ñâîå âðåìÿ ñîâåðøåíî áûëî â Äåëüôàõ ïîêóøåíèå íà Ýâìåíà170, çàâèäåâ èäóùóþ ñòðîéíûìè ðÿäàìè ïåõîòó, (9) áðîñèëñÿ ê öàðþ è íàñòîé÷èâî ñòàë óáåæäàòü, ÷òî íåëüçÿ, âîçãîðäèâøèñü îäíîé óäà÷åé, îïðîìåò÷èâî, áåç íóæäû ðèñêîâàòü âñåé âîéíîé; (10) åñëè-äå öàðü, óäîâîëüñòâîâàâøèñü äîñòèãíóòûì óñïåõîì, ïðåêðàòèò ñåãîäíÿ æå ñðàæåíèå, òî îí èëè ïîëó÷èò âîçìîæíîñòü çàêëþ÷èòü ìèð íà ïî÷åòíûõ óñëîâèÿõ, èëè, åñëè ïðåäïî÷òåò ïðîäîëæèòü âîéíó, ïðèîáðåòåò ìíîãî ñîþçíèêîâ, êîòîðûå ïðèñîåäèíÿòñÿ ê òîìó, íà ÷üåé ñòîðîíå îêàæåòñÿ ñ÷àñòüå. (11) Ïåðñåé â äóøå ñàì ñêëîíÿëñÿ ê òàêîìó ðåøåíèþ è ïîòîìó, ïîõâàëèâ Ýâàíäðà, ïðèêàçàë ïîâåðíóòü çíàìåíà è ïåøåìó âîéñêó âåðíóòüñÿ â ëàãåðü, à êîííèêàì äàòü ñèãíàë ê îòñòóïëåíèþ. |
59. In hunc modum maxime instructae acies, par ferme utrimque numeris equitum ac levis armaturae, concurrunt, a funditoribus iaculatoribusque qui praecesserant proelio orto. [2] Primi omnium Thraces, haud secus quam diu claustris retentae ferae, ita concitati cum ingenti clamore in dextrum cornu, Italicos equites, [3] incurrerunt ut usu belli et ingenio impavida gens turbaretur |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß