Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
64. (1) Ïîêà â Áåîòèè ïðîèñõîäèëè ýòè ñîáûòèÿ, Ïåðñåé â òå÷åíèå íåñêîëüêèõ äíåé îñòàâàëñÿ â ëàãåðå ïîä Ñèêóðèåì. (2) Òàì îí óñëûøàë, ÷òî ðèìëÿíå ïîñïåøíî ñâîçÿò ñ îêðåñòíûõ ïîëåé ñæàòûé õëåá, à çàòåì êàæäûé âîèí ó ñâîåé ïàëàòêè ñåðïîì îòðåçàåò êîëîñüÿ, (3) ÷òîáû ÷èùå âûìîëîòèòü çåðíî, òàê ÷òî âåñü ëàãåðü ó íèõ çàâàëåí îãðîìíûìè êó÷àìè ñîëîìû. Ðåøèâ, ÷òî ñëó÷àé áëàãîïðèÿòñòâóåò ïîäæîãó, öàðü ïðèêàçàë ïîäãîòîâèòü ôàêåëû, ñîñíîâûå âåòêè è çàæèãàòåëüíûå ñòðåëû, îáìîòàííûå ïàêëåé, ïðîïèòàííîé ñìîëîé. ñ.466 Âûñòóïèë îí â ïîëíî÷ü, íàìåðåâàÿñü ñîâåðøèòü âíåçàïíîå íàïàäåíèå íà ðàññâåòå. (4) Íî íàïðàñíî. Ïåðåäîâûå ïîñòû ðèìëÿí áûëè çàñòèãíóòû âðàñïëîõ — íî ïîäíÿòûé èìè øóì è ïåðåïîëîõ ïðèâëåêëè âíèìàíèå îñòàëüíûõ, è ïîäàí áûë ñèãíàë áðàòüñÿ çà îðóæèå. (5) Òîò÷àñ âûñòàâèëè ñîëäàò íà âàëó è ó âîðîò. Òîãäà Ïåðñåé òóò æå ïîâåðíóë ñâîå âîéñêî íàçàä, ïðèêàçàâ, ÷òîáû òåïåðü âïåðåäè øåë îáîç, à çà íèì — ïåõîòà ñî ñâîèìè çíàìåíàìè; ñàì æå îí âî ãëàâå êîííèöû è ëåãêîâîîðóæåííûõ çàäåðæàëñÿ, ÷òîáû ñëåäîâàòü â õâîñòå ñòðîÿ, ïðåäïîëàãàÿ — êàê ýòî è âûøëî, — ÷òî íåïðèÿòåëü ïóñòèòñÿ â ïîãîíþ ñ öåëüþ íàïàñòü ñ òûëó íà àðüåðãàðä. (6) Ïðîèçîøëà êîðîòêàÿ ñòû÷êà, ãëàâíûì îáðàçîì ìåæäó ëåãêîâîîðóæåííûìè è ðèìñêèìè ïåðåäîâûìè îòðÿäàìè; êîííèöà è ïåõîòà Ïåðñåÿ âîçâðàòèëèñü â ëàãåðü â ïîëíîì ïîðÿäêå. (7) Ñæàâ îêðåñòíûå ïîñåâû, ðèìëÿíå ïåðåäâèíóëè ëàãåðü â íåòðîíóòûå ïîëÿ âîêðóã ãîðîäà Êðàííîíà. Ðàñïîëîæèëèñü îíè çäåñü áåñïå÷íî, ðàññ÷èòûâàÿ íà óäàëåííîñòü íåïðèÿòåëüñêîé ïîçèöèè è òðóäíîñòü áåçâîäíîãî ïóòè îò Ñèêóðèÿ ê Êðàííîíó, (8) êàê âäðóã îäíàæäû íà ðàññâåòå íà ñîñåäíèõ õîëìàõ ïîêàçàëèñü öàðñêàÿ êîííèöà è ëåãêîâîîðóæåííûå ïåõîòèíöû, âûçâàâ áîëüøîé ïåðåïîëîõ. Íàêàíóíå â ïîëäåíü îíè âûñòóïèëè îò Ñèêóðèÿ, à ïåðåä ðàññâåòîì ïîêèíóëè ñâîå âîéñêî íà áëèæàéøåé ðàâíèíå. (9) Íåêîòîðîå âðåìÿ Ïåðñåé ñòîÿë íà õîëìàõ, íàäåÿñü âûìàíèòü ðèìëÿí íà êîííîå ñðàæåíèå. À êîãäà òå íå ñäâèíóëèñü ñ ìåñòà, ïîñëàë ê ïåõîòå âåðõîâîãî ãîíöà ñ ïðèêàçîì ïîâîðà÷èâàòü çíàìåíà ê Ñèêóðèþ è âñêîðå ïîñëåäîâàë çà íåþ ñàì. (10) Ðèìñêàÿ êîííèöà ñëåäîâàëà çà íèì, ñëåãêà ïîîòñòàâ, ãîòîâàÿ íàïàñòü â ëþáîì ìåñòå, ãäå ðàññòðîèòñÿ èëè ðàñòÿíåòñÿ âðàæåñêèé òûë, íî, óáåäèâøèñü, ÷òî ïðîòèâíèê îòñòóïàåò ñîìêíóòûì ñòðîåì, ñîáëþäàÿ ïîëíûé ïîðÿäîê, òîæå ïîâåðíóëà íàçàä â ëàãåðü. |
64. Cum haec in Boeotia gererentur, Perseus ad Sycurium stativa dierum aliquot habuit. [2] Ubi cum audisset raptim Romanos circa ex agris demessum frumentum convehere, deinde ante sua quemque tentoria spicas falcibus desecantem, [3] quo purius frumentum tereret, ingentes acervos per tota castra stramentorum fecisse, ratus incendio opportuna esse, faces taedamque et malleolos stuppae illitos pice parari iubet; atque ita media nocte profectus ut prima luce aggressus falleret. [4] Nequiquam primae stationes oppressae: tumultu ac terrore suo ceteros excitaverunt, signumque datum est arma extemplo capiendi; simulque in vallo, ad portas miles instructus erat. [5] Tum vero pudore coeptae temere et inconsulte oppugnationis castrorum Perseus extemplo circumegit aciem et prima impedimenta ire, deinde peditum signa ferri iussit; ipse cum equitatu et levi armatura substitit ad agmen cogendum, ratus id quod accidit insecuturos ad extrema ab tergo carpenda hostis. [6] Breve certamen levis armaturae maxime cum procursatoribus fuit; equites peditesque sine tumultu in castra redierunt. [7] Demessis circa segetibus Romani ad Crannona, intactum agrum, castra movent. Ibi cum securi et propter longinquitatem et viae inopis aquarum difficultatem quae inter Sycurium et Crannona est, [8] stativa haberent, repente prima luce in imminentibus tumulis equitatus regius cum levi armatura visus ingentem tumultum fecit. Pridie per meridiem profecti ab Sycurio erant; peditum agmen sub lucem reliquerant in proxima planitie. [9] Stetit paulisper Perseus in tumulis, elici posse ratus ad equestre certamen Romanos; qui postquam nihil movebant, equitem mittit qui pedites referre ad Sycurium signa iuberet; ipse mox insecutus. [10] Romani equites modico intervallo sequentes, sicubi sparsos ac dissipatos invadere possent, postquam confertos abire signa atque ordines servantes viderunt, et ipsi in castra redeunt. |