Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLII, ãë. 64

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002.
Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

64. (1) Ïîêà â Áåî­òèè ïðî­èñ­õî­äè­ëè ýòè ñîáû­òèÿ, Ïåð­ñåé â òå÷å­íèå íåñêîëü­êèõ äíåé îñòà­âàë­ñÿ â ëàãå­ðå ïîä Ñèêó­ðè­åì. (2) Òàì îí óñëû­øàë, ÷òî ðèì­ëÿíå ïîñïåø­íî ñâî­çÿò ñ îêðåñò­íûõ ïîëåé ñæà­òûé õëåá, à çàòåì êàæ­äûé âîèí ó ñâî­åé ïàëàò­êè ñåð­ïîì îòðå­çà­åò êîëî­ñüÿ, (3) ÷òîáû ÷èùå âûìî­ëî­òèòü çåð­íî, òàê ÷òî âåñü ëàãåðü ó íèõ çàâà­ëåí îãðîì­íû­ìè êó÷à­ìè ñîëî­ìû. Ðåøèâ, ÷òî ñëó­÷àé áëà­ãî­ïðè­ÿò­ñò­âó­åò ïîä­æî­ãó, öàðü ïðè­êà­çàë ïîä­ãîòî­âèòü ôàêå­ëû, ñîñ­íî­âûå âåò­êè è çàæè­ãà­òåëü­íûå ñòðå­ëû, îáìîòàí­íûå ïàêëåé, ïðî­ïè­òàí­íîé ñìî­ëîé. ñ.466 Âûñòó­ïèë îí â ïîë­íî÷ü, íàìå­ðå­âà­ÿñü ñîâåð­øèòü âíå­çàï­íîå íàïà­äå­íèå íà ðàñ­ñâå­òå. (4) Íî íàïðàñ­íî. Ïåðå­äî­âûå ïîñòû ðèì­ëÿí áûëè çàñòèã­íó­òû âðàñ­ïëîõ — íî ïîä­íÿ­òûé èìè øóì è ïåðå­ïî­ëîõ ïðè­âëåê­ëè âíè­ìà­íèå îñòàëü­íûõ, è ïîäàí áûë ñèã­íàë áðàòü­ñÿ çà îðó­æèå. (5) Òîò­÷àñ âûñòà­âè­ëè ñîë­äàò íà âàëó è ó âîðîò. Òîãäà Ïåð­ñåé òóò æå ïîâåð­íóë ñâîå âîé­ñêî íàçàä, ïðè­êà­çàâ, ÷òîáû òåïåðü âïå­ðå­äè øåë îáîç, à çà íèì — ïåõîòà ñî ñâî­è­ìè çíà­ìå­íà­ìè; ñàì æå îí âî ãëà­âå êîí­íè­öû è ëåã­êî­âî­îðó­æåí­íûõ çàäåð­æàë­ñÿ, ÷òîáû ñëå­äî­âàòü â õâî­ñòå ñòðîÿ, ïðåä­ïî­ëà­ãàÿ — êàê ýòî è âûøëî, — ÷òî íåïðè­ÿ­òåëü ïóñòèò­ñÿ â ïîãî­íþ ñ öåëüþ íàïàñòü ñ òûëó íà àðüåð­ãàðä. (6) Ïðî­èçî­øëà êîðîò­êàÿ ñòû÷­êà, ãëàâ­íûì îáðà­çîì ìåæ­äó ëåã­êî­âî­îðó­æåí­íû­ìè è ðèì­ñêè­ìè ïåðå­äî­âû­ìè îòðÿäà­ìè; êîí­íè­öà è ïåõîòà Ïåð­ñåÿ âîç­âðà­òè­ëèñü â ëàãåðü â ïîë­íîì ïîðÿä­êå.

(7) Ñæàâ îêðåñò­íûå ïîñå­âû, ðèì­ëÿíå ïåðå­äâè­íó­ëè ëàãåðü â íåòðî­íó­òûå ïîëÿ âîêðóã ãîðî­äà Êðàí­íî­íà. Ðàñ­ïî­ëî­æè­ëèñü îíè çäåñü áåñ­ïå÷­íî, ðàñ­ñ÷è­òû­âàÿ íà óäà­ëåí­íîñòü íåïðè­ÿ­òåëü­ñêîé ïîçè­öèè è òðóä­íîñòü áåç­âîä­íî­ãî ïóòè îò Ñèêó­ðèÿ ê Êðàí­íî­íó, (8) êàê âäðóã îäíà­æäû íà ðàñ­ñâå­òå íà ñîñåä­íèõ õîë­ìàõ ïîêà­çà­ëèñü öàð­ñêàÿ êîí­íè­öà è ëåã­êî­âî­îðó­æåí­íûå ïåõî­òèí­öû, âûçâàâ áîëü­øîé ïåðå­ïî­ëîõ. Íàêà­íóíå â ïîë­äåíü îíè âûñòó­ïè­ëè îò Ñèêó­ðèÿ, à ïåðåä ðàñ­ñâå­òîì ïîêè­íó­ëè ñâîå âîé­ñêî íà áëè­æàé­øåé ðàâ­íèíå. (9) Íåêî­òî­ðîå âðå­ìÿ Ïåð­ñåé ñòî­ÿë íà õîë­ìàõ, íàäå­ÿñü âûìà­íèòü ðèì­ëÿí íà êîí­íîå ñðà­æå­íèå. À êîãäà òå íå ñäâè­íó­ëèñü ñ ìåñòà, ïîñëàë ê ïåõî­òå âåð­õî­âî­ãî ãîí­öà ñ ïðè­êà­çîì ïîâî­ðà­÷è­âàòü çíà­ìå­íà ê Ñèêó­ðèþ è âñêî­ðå ïîñëå­äî­âàë çà íåþ ñàì. (10) Ðèì­ñêàÿ êîí­íè­öà ñëå­äî­âà­ëà çà íèì, ñëåã­êà ïîîò­ñòàâ, ãîòî­âàÿ íàïàñòü â ëþáîì ìåñòå, ãäå ðàñ­ñòðî­èò­ñÿ èëè ðàñ­òÿ­íåò­ñÿ âðà­æå­ñêèé òûë, íî, óáåäèâ­øèñü, ÷òî ïðî­òèâ­íèê îòñòó­ïà­åò ñîìêíó­òûì ñòðî­åì, ñîáëþäàÿ ïîë­íûé ïîðÿäîê, òîæå ïîâåð­íó­ëà íàçàä â ëàãåðü.

64. Cum haec in Boeo­tia ge­re­ren­tur, Per­seus ad Sy­cu­rium sta­ti­va die­rum ali­quot ha­buit. [2] Ubi cum audis­set rap­tim Ro­ma­nos cir­ca ex ag­ris de­mes­sum fru­men­tum con­ve­he­re, dein­de an­te sua quem­que ten­to­ria spi­cas fal­ci­bus de­se­can­tem, [3] quo pu­rius fru­men­tum te­re­ret, in­gen­tes acer­vos per to­ta castra stra­men­to­rum fe­cis­se, ra­tus in­cen­dio op­por­tu­na es­se, fa­ces tae­dam­que et mal­leo­los stup­pae il­li­tos pi­ce pa­ra­ri iubet; at­que ita me­dia noc­te pro­fec­tus ut pri­ma lu­ce aggres­sus fal­le­ret. [4] Ne­qui­quam pri­mae sta­tio­nes oppres­sae: tu­mul­tu ac ter­ro­re suo ce­te­ros ex­ci­ta­ve­runt, sig­num­que da­tum est ar­ma ex­templo ca­pien­di; si­mul­que in val­lo, ad por­tas mi­les instruc­tus erat. [5] Tum ve­ro pu­do­re coep­tae te­me­re et in­con­sul­te op­pug­na­tio­nis castro­rum Per­seus ex­templo cir­cu­me­git aciem et pri­ma im­pe­di­men­ta ire, dein­de pe­di­tum sig­na fer­ri ius­sit; ip­se cum equi­ta­tu et le­vi ar­ma­tu­ra sub­sti­tit ad ag­men co­gen­dum, ra­tus id quod ac­ci­dit in­se­cu­tu­ros ad extre­ma ab ter­go car­pen­da hos­tis. [6] Bre­ve cer­ta­men le­vis ar­ma­tu­rae ma­xi­me cum pro­cur­sa­to­ri­bus fuit; equi­tes pe­di­tes­que si­ne tu­mul­tu in castra re­die­runt.

[7] De­mes­sis cir­ca se­ge­ti­bus Ro­ma­ni ad Cran­no­na, in­tac­tum ag­rum, castra mo­vent. Ibi cum se­cu­ri et prop­ter lon­gin­qui­ta­tem et viae ino­pis aqua­rum dif­fi­cul­ta­tem quae in­ter Sy­cu­rium et Cran­no­na est, [8] sta­ti­va ha­be­rent, re­pen­te pri­ma lu­ce in im­mi­nen­ti­bus tu­mu­lis equi­ta­tus re­gius cum le­vi ar­ma­tu­ra vi­sus in­gen­tem tu­mul­tum fe­cit. Pri­die per me­ri­diem pro­fec­ti ab Sy­cu­rio erant; pe­di­tum ag­men sub lu­cem re­li­que­rant in pro­xi­ma pla­ni­tie. [9] Ste­tit pau­lis­per Per­seus in tu­mu­lis, eli­ci pos­se ra­tus ad equestre cer­ta­men Ro­ma­nos; qui postquam ni­hil mo­ve­bant, equi­tem mit­tit qui pe­di­tes re­fer­re ad Sy­cu­rium sig­na iube­ret; ip­se mox in­se­cu­tus. [10] Ro­ma­ni equi­tes mo­di­co in­ter­val­lo se­quen­tes, si­cu­bi spar­sos ac dis­si­pa­tos in­va­de­re pos­sent, postquam con­fer­tos abi­re sig­na at­que or­di­nes ser­van­tes vi­de­runt, et ip­si in castra re­deunt.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1260010223 1327009001 1327009004 1364004265 1364004266 1364004267