Ïåðåâîä Í. Ï. Ãðèíöåðà, Ò. È. Äàâûäîâîé, Ì. Ì. Ñîêîëüñêîé.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, A. C. Schlesinger, 1951/1989. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
10. (1) Íåïîäàëåêó îòòóäà áûë ãîðîä Óñêàíà, íàõîäèâøèéñÿ â çåìëÿõ è ïîä âëàñòüþ Ïåðñåÿ50. Æèòåëåé òàì áûëî äåñÿòü òûñÿ÷, à îõðàíû — òîëüêî íåáîëüøîé êðèòñêèé îòðÿä. (2) Îòòóäà Êëàâäèÿ òàéíî èçâåùàëè, ÷òî åñëè îí ïîäâåäåò âîéñêî ïîáëèæå, òî íàéäóòñÿ ëþäè, ãîòîâûå ïðåäàòü åìó ãîðîä, è ÷òî äåëî ñòîèò òðóäà: íå òîëüêî ñåáå è äðóçüÿì, íî è âîèíàì îí äîáóäåò äîáû÷è âäîñòàëü. (3) Îñëåïëåííûé íàäåæäîé è àë÷íîñòüþ, îí íèêîãî èç ïðèõîäèâøèõ íå çàäåðæàë, íå âçÿë çàëîæíèêîâ, ÷òîáû îíè ÿâèëèñü ïîðóêîé òîãî, ÷òî äåëî áóäåò âåñòèñü áåç îáìàíà, íå ïîñëàë ðàçâåäêè è íå ïîòðåáîâàë êëÿòâû. Âûñòóïèâ â óñëîâëåííûé äåíü èç Ëèõíèäà, îí ñòàë ëàãåðåì â äâåíàäöàòè ìèëÿõ îò ãîðîäà, ê êîòîðîìó øåë; (4) è â ÷åòâåðòóþ ñòðàæó âûñòóïèë ñ âîéñêîì, îñòàâèâ äëÿ çàùèòû ëàãåðÿ îêîëî òûñÿ÷è ÷åëîâåê.  áåñïîðÿäêå, ðàñòÿíóâ ñòðîé, â òåìíîòå ðàçáðåäàÿñü, âîèíû ïîäîøëè ê ãîðîäó. (5) Áåñïå÷íîñòü èõ âîçðîñëà, êîãäà îíè íå çàìåòèëè íà ñòåíàõ íè îäíîãî âîîðóæåííîãî ÷åëîâåêà. Íî ñòîèëî èì ïîäîéòè íà ðàññòîÿíèå ïîëåòà êîïüÿ, êàê ðàñïàõèâàþòñÿ äâîå âîðîò, îòòóäà íà íèõ ñ ãðîìêèì êëè÷åì áðîñàåòñÿ âîéñêî, à ñî ñòåí ïîâñþäó ðàçäàåòñÿ óæàñàþùèé øóì — æåíñêèå âîïëè, çâîí ìåäè, ðàçíîãîëîñûé êðèê áåñïîðÿäî÷íîé òîëïû, ïåðåìåøàííîé ñ ðàáàìè. (6) Âñå ýòî âíåçàïíî îáðóøèëîñü íà ðèìëÿí ñî âñåõ ñòîðîí, òàê ïåðåïóãàâ èõ, ÷òî îíè íå ñìîãëè âûäåðæàòü äàæå ïåðâûé íàòèñê, è áîëüøå ñîëäàò ïîãèáëî â áåãñòâå, ÷åì â áèòâå. Åäâà äâå òûñÿ÷è ÷åëîâåê è ñàì ëåãàò ñïàñëèñü, äîáåæàâ äî ëàãåðÿ. (7) Íî ïóòü äî ëàãåðÿ áûë íå áëèçîê — òåì ëåã÷å áûëî âðàãàì íàñòèãàòü óòîìëåííûõ. (8) Íî è â ëàãåðå Àïïèé äàæå íå çàäåðæàëñÿ, ÷òîáû ñîáðàòü ñâîèõ ðàññûïàâøèõñÿ â áåãñòâå ñîëäàò, õîòÿ ýòî ñïàñëî áû ðàçáðåäøèõñÿ ïî îêðåñòíîñòÿì; îí òîò÷àñ ïîâåë îñòàòêè óöåëåâøèõ îò ðåçíè â Ëèõíèäó. |
10. Haud procul inde Uscana oppidum finium imperiique Persei erat. Decem milia civium habebat et modicum custodiae causa Cretensium praesidium. [2] Inde nuntii ad Claudium occulti veniebant, si propius copias admovisset, paratos fore, qui proderent urbem. Et operae pretium esse: non se amicosque tantum, sed etiam milites praeda expleturum. [3] Spes cupiditati admota ita occaecavit animum, ut nec ex iis qui venerant quemquam retineret nec obsides, pignus futuros afore fraudem agendae rei, posceret nec mitteret exploratum nec fidem acciperet. Die tantum statuta profectus a Lychnido duodecim milia ab urbe ad quam tendebat posuit castra. [4] Quarta inde vigilia signa movit mille ferme ad praesidium castrorum relictus. Incompositi, longo agmine effusi, infrequentes, cum nocturnus error dissiparet, ad urbem pervenerunt. [5] Crevit neglegentia postquam neminem armatum in muris viderunt. Ceterum, ubi primum sub ictu teli fuerunt, duabus simul portis erumpitur; et ad clamorem erumpentium ingens strepitus e muris ortus ululantium mulierum cum crepitu undique aeris, et incondita multitudo turba inmixta servili variis vocibus personabat. [6] Hic tam multiplex undique obiectus terror effecit, ne sustinere primam procellam eruptionis Romani possent. Itaque fugientes plures quam pugnantes interempti sunt; vix duo milia hominum cum ipso legato in castra perfugerunt. [7] Quo longius iter in castra erat, eo pluris fessos consectandi hostibus copia fuit. [8] Ne moratus quidem in castris Appius, ut suos dissipatos fuga colligeret, quae res palatis per agros saluti fuisset, ad Lychnidum protinus reliquias cladis reduxit. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß