История Рима от основания города

Книга XLIV, гл. 3

3. In­te­rim con­su­li sen­ten­tia ste­tit eo sal­tu du­ce­re, ubi prop­ter Ot­to­lo­bum dux re­gius castra ha­be­bat. [2] Prae­mit­ti ta­men quat­tuor mi­lia ar­ma­to­rum ad lo­ca op­por­tu­na praeoc­cu­pan­da pla­cuit, qui­bus prae­po­si­ti sunt M. Clau­dius, Q. Mar­cius con­su­lis fi­lius. [3] Con­fes­tim et uni­ver­sae co­piae se­que­ban­tur. Ce­te­rum adeo ar­dua et as­pe­ra et confra­go­sa fuit via, ut prae­mis­si ex­pe­di­ti bi­duo quin­de­cim mi­lium pas­suum aeg­re iti­ne­re con­fec­to castra po­sue­rint. Die­rum, quem ce­pe­re, lo­cum ap­pel­lant. [4] In­de pos­te­ro die sep­tem mi­lia prog­res­si, tu­mu­lo haud pro­cul hos­tium castris cap­to, nun­tium ad con­su­lem re­mit­tunt per­ven­tum ad hos­tem es­se; lo­co se tu­to et ad om­nia op­por­tu­no con­se­dis­se; quan­tum ex­ten­de­re iter pos­set, con­se­que­re­tur. [5] Sol­li­ci­to con­su­li et prop­ter iti­ne­ris dif­fi­cul­ta­tem, quod ingres­sus erat, et eorum vi­cem, quos pau­cos in­ter me­dia prae­si­dia hos­tium prae­mi­se­rat, nun­tius ad As­cu­ri­dem pa­lu­dem oc­cur­rit. [6] Ad­di­ta igi­tur et ip­si fi­du­cia est, co­niunctis­que co­piis castra tu­mu­lo, qui te­ne­ba­tur, qua ap­tis­si­mum ad lo­ci na­tu­ram erat, sunt accli­na­ta. [7] Non hos­tium mo­do castra, quae pau­lo plus mil­le pas­suum abe­rant, sed om­nis re­gio ad Dium et Phi­lam ora­que ma­ris la­te pa­ten­te ex tam al­to iugo pros­pec­tu ocu­lis su­bi­ci­tur. [8] Quae res ac­cen­dit mi­li­ti ani­mos, postquam sum­mam bel­li ac re­gias om­nis co­pias ter­ram­que hos­ti­lem tam e pro­pin­quo conspe­xe­runt. [9] Ita­que cum alac­res, pro­ti­nus du­ce­ret ad castra hos­tium, con­su­lem hor­ta­ren­tur, dies unus fes­sis la­bo­re viae ad quie­tem da­tus est. [10] Ter­tio die par­te co­pia­rum ad prae­si­dium castro­rum re­lic­ta con­sul ad hos­tem du­cit.