Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLIV, ãë. 3

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Î. Ë. Ëåâèíñêîé.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, A. C. Schlesinger, 1951/1989.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

3. (1) Ìåæ­äó òåì êîí­ñóë ðåøèë èäòè ìèìî Îòòî­ëî­áà10, ãäå ñòî­ÿ­ëè ëþäè öàðÿ. (2) Âïå­ðåä ðåøè­ëè âûñëàòü ÷åòû­ðåõ­òû­ñÿ÷­íûé îòðÿä, ÷òîáû çàíÿòü âûãîä­íîå ìåñòî; íà÷àëü­ñò­âî­âàòü íàä íèì ïîñòà­âè­ëè Ìàð­êà Êëàâ­äèÿ è Êâèí­òà Ìàð­öèÿ, ñûíà êîí­ñó­ëà. (3) Îñòàëü­íîå âîé­ñêî øëî ñëå­äîì. Äîðî­ãà, îäíà­êî, áûëà òàê êðó­òà, óõà­áè­ñòà è êàìå­íè­ñòà, ÷òî ïåðå­äî­âîé îòðÿä ëåã­êî­âî­îðó­æåí­íûõ, åäâà îäîëåâ­øè â äâà äíÿ ïÿò­íà­äöàòü ìèëü, ñòàë ëàãå­ðåì; ìåñòî, êîòî­ðîå îíè âûáðà­ëè, çîâåò­ñÿ Äèåð. (4) Íà ñëå­äóþ­ùèé äåíü îíè, ïðîé­äÿ åùå ñåìü ìèëü, çàíÿ­ëè âûñîòó áëèç âðà­æå­ñêî­ãî ëàãå­ðÿ è ïîñëà­ëè êîí­ñó­ëó äîíå­ñå­íüå: âðàã â âèäó; ìåñòî áåç­îïàñ­íî è âî âñåì âûãîä­íî; ïóñòü ñïå­øèò ê íèì, êàê ìîæåò. (5) Êîí­ñóë áûë óæå âñòðå­âî­æåí è òðóä­íî­ñòüþ âûáðàí­íî­ãî ïóòè, è ñóäü­áîþ ìàëåíü­êî­ãî îòðÿäà, ïî åãî âîëå îêà­çàâ­øå­ãî­ñÿ ñðå­äè âðà­ãîâ; òóò è ÿâèë­ñÿ ê íåìó ó îçå­ðà Àñêó­ðèäû ãîíåö. (6) Îáî­ä­ðèâ­øèñü, êîí­ñóë âûâåë âñå ñâîå âîé­ñêî áëè­æå ê âûñî­òå, çàíÿ­òîé ïåðå­äî­âûì îòðÿäîì, ñ âûãî­äîþ èñïîëü­çî­âàâ ñâîé­ñòâà ìåñò­íî­ñòè: (7) íå òîëü­êî âðà­æå­ñêèé ëàãåðü, äî êîå­ãî áûëî ÷óòü áîëü­øå ìèëè, íî è âñå ïðî­ñòðàí­ñòâî âêðóã Äèÿ è Ôèëû äî ñàìî­ãî áåðå­ãà ìîðÿ øèðî­êî îòêðû­âà­ëîñü ñ òàêîé âûñîòû âçî­ðó ðèì­ëÿí. (8) Âîè­íû, óâèäàâ­øè òàê áëèç­êî âñå ïîïðè­ùå âîé­íû, è ñèëû öàð­ñêèå, è âðà­æå­ñêóþ çåì­ëþ, âñïûõ­íó­ëè äóøîé. (9) Îêðû­ëåí­íûå, òðå­áî­âà­ëè îíè, ÷òîáû êîí­ñóë âåë èõ ïðÿ­ìî íà âðà­ãà, îäíà­êî òîò äàë èì äåíü îòäû­õó ïîñëå òðóä­íî­ãî ïåðå­õî­äà. (10) Ëèøü íà òðå­òèé äåíü, îñòà­âèâ â ëàãå­ðå îõðà­íó, êîí­ñóë äâè­íóë­ñÿ íà âðà­ãà.

ñ.489

3. In­te­rim con­su­li sen­ten­tia ste­tit eo sal­tu du­ce­re, ubi prop­ter Ot­to­lo­bum dux re­gius castra ha­be­bat. [2] Prae­mit­ti ta­men quat­tuor mi­lia ar­ma­to­rum ad lo­ca op­por­tu­na praeoc­cu­pan­da pla­cuit, qui­bus prae­po­si­ti sunt M. Clau­dius, Q. Mar­cius con­su­lis fi­lius. [3] Con­fes­tim et uni­ver­sae co­piae se­que­ban­tur. Ce­te­rum adeo ar­dua et as­pe­ra et confra­go­sa fuit via, ut prae­mis­si ex­pe­di­ti bi­duo quin­de­cim mi­lium pas­suum aeg­re iti­ne­re con­fec­to castra po­sue­rint. Die­rum, quem ce­pe­re, lo­cum ap­pel­lant. [4] In­de pos­te­ro die sep­tem mi­lia prog­res­si, tu­mu­lo haud pro­cul hos­tium castris cap­to, nun­tium ad con­su­lem re­mit­tunt per­ven­tum ad hos­tem es­se; lo­co se tu­to et ad om­nia op­por­tu­no con­se­dis­se; quan­tum ex­ten­de­re iter pos­set, con­se­que­re­tur. [5] Sol­li­ci­to con­su­li et prop­ter iti­ne­ris dif­fi­cul­ta­tem, quod ingres­sus erat, et eorum vi­cem, quos pau­cos in­ter me­dia prae­si­dia hos­tium prae­mi­se­rat, nun­tius ad As­cu­ri­dem pa­lu­dem oc­cur­rit. [6] Ad­di­ta igi­tur et ip­si fi­du­cia est, co­niunctis­que co­piis castra tu­mu­lo, qui te­ne­ba­tur, qua ap­tis­si­mum ad lo­ci na­tu­ram erat, sunt accli­na­ta. [7] Non hos­tium mo­do castra, quae pau­lo plus mil­le pas­suum abe­rant, sed om­nis re­gio ad Dium et Phi­lam ora­que ma­ris la­te pa­ten­te ex tam al­to iugo pros­pec­tu ocu­lis su­bi­ci­tur. [8] Quae res ac­cen­dit mi­li­ti ani­mos, postquam sum­mam bel­li ac re­gias om­nis co­pias ter­ram­que hos­ti­lem tam e pro­pin­quo conspe­xe­runt. [9] Ita­que cum alac­res, pro­ti­nus du­ce­ret ad castra hos­tium, con­su­lem hor­ta­ren­tur, dies unus fes­sis la­bo­re viae ad quie­tem da­tus est. [10] Ter­tio die par­te co­pia­rum ad prae­si­dium castro­rum re­lic­ta con­sul ad hos­tem du­cit.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 10Îòòî­ëîá, âîç­ëå êîòî­ðî­ãî ñòî­ÿë ëàãå­ðåì íåêèé ïîë­êî­âî­äåö öàðÿ, óïî­ìè­íàë­ñÿ è â êí. XXXI, 36, 640, 10). Äàí­íîå ìåñòî ïîç­âî­ëÿ­åò ïðè­áëè­çè­òåëü­íî ëîêà­ëè­çî­âàòü åãî, ïîñêîëü­êó îí îêà­çû­âà­åò­ñÿ êàê-òî ñâÿ­çàí ñ ìàðø­ðó­òîì êîí­ñó­ëà Êâèí­òà Ìàð­öèÿ, êîòî­ðî­ìó ïðåä­ñòî­ÿ­ëî ïðîé­òè ìèìî Àñêó­ðèä­ñêî­ãî îçå­ðà (ñð. § 5).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1364004323 1260010223 1327007031 1364004404 1364004405 1364004406