Ïåðåâîä Î. Ë. Ëåâèíñêîé.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, A. C. Schlesinger, 1951/1989. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
13. (1) Òåì âðåìåíåì è êîíñóë, íå æåëàÿ ñèäåòü â íåïðèÿòåëüñêîé çåìëå ñëîæà ðóêè, îòïðàâèë Ìàðêà Ïîïèëèÿ ñ ïÿòüþ òûñÿ÷àìè âîèíîâ áðàòü Ìåëèáåþ. (2) Ãîðîä ýòîò ëåæèò ó ïîäîøâû ãîðû Îññû, òàì, ãäå îíà îáðàùåíà ê Ôåññàëèè; îòòóäà óäîáíî óãðîæàòü Äåìåòðèàäå33. (3) Ñíà÷àëà ïîÿâëåíèå âðàãà âñïîëîøèëî æèòåëåé, íî çàòåì, âçÿâ ñåáÿ â ðóêè è ïðåîäîëåâ ñòðàõ, îíè áðîñèëèñü ñ îðóæèåì ê âîðîòàì è ñòåíàì, òóäà, ãäå ìîã ïîäñòóïèòüñÿ âðàã, è òîò÷àñ åãî ëèøèëè íàäåæäû íà óñïåõ ïåðâîãî íàòèñêà. (4) Òóò ðèìëÿíå ïðèíÿëèñü ãîòîâèòüñÿ ê îñàäå è âîçâîäèòü íàäîáíûå äëÿ òîãî ñîîðóæåíüÿ. Ïåðñåé æå, óçíàâ, ÷òî è ê Ìåëèáåå ïðèñòóïàåò âîéñêî êîíñóëà, è â Èîëêå ñòîèò ôëîò, ãîòîâûé íàïàñòü íà Äåìåòðèàäó, îòïðàâèë ê Ìåëèáåþ âîåíà÷àëüíèêà ñâîåãî, Ýâôðàíîðà, ñ äâóõòûñÿ÷íûì îòðÿäîì îòáîðíûõ áîéöîâ. (5) Åìó äàí áûë ïðèêàç: åñëè ñóìååò îí îòòåñíèòü ðèìëÿí îò Ìåëèáåè, ïóñòü òîãäà òàéêîì âîéäåò â Äåìåòðèàäó, ïðåæäå ÷åì ðèìëÿíå ïåðåäâèíóò òóäà ñâîé ëàãåðü îò Èîëêà. (6) È âîò, êîãäà Ýâôðàíîð âäðóã ÿâèëñÿ íà âûñîòàõ íàä Ìåëèáååé, ðèìëÿíå, ïîðàæåííûå ñòðàõîì, îñàäíûå ðàáîòû îñòàâèëè è âñå ïîäîæãëè. (7) Òàê ðèìëÿíå óøëè îò Ìåëèáåè. À Ýâôðàíîð, îñâîáîäèâ îò îñàäû îäèí ãîðîä, òîò÷àñ ïîâåë ñâîèõ ê Äåìåòðèàäå. Íî÷üþ îí âîøåë â ãîðîä, è æèòåëè òóò34 óâåðèëèñü, ÷òî íå òîëüêî ñòåíû ñóìåþò îíè çàùèòèòü, íî äàæå ïîëÿ îò îïóñòîøåíèÿ; è äåéñòâèòåëüíî, èõ âûëàçêè ïðîòèâ ãðàáèòåëåé, áðîäèâøèõ òàì è ñÿì, îêàçàëèñü íåáåçóñïåøíûìè — ó ïðîòèâíèêà áûëè ðàíåíûå. (8) Îäíàêî ïðåòîð ñ öàðåì îáúåõàëè âîêðóã ãîðîäñêèõ ñòåí, ïðèñìàòðèâàÿñü, íåëüçÿ ëè ãäå-íèáóäü ïîäñòóïèòüñÿ ê íèì — îðóäèÿìè ëè, æèâîé ëè ñèëîé. (9) Ðàçîøåëñÿ ñëóõ, áóäòî ÷åðåç êðèòÿíèíà Êèäàíòà35 è Àíòèìàõà, íà÷àëüíèêà Äåìåòðèàäû, Ýâìåí ñ Ïåðñååì äîãîâàðèâàþòñÿ îá óñëîâèÿõ çàìèðåíüÿ. Âî âñÿêîì ñëó÷àå, îñàäà Äåìåòðèàäû áûëà îñòàâëåíà. (10) Ýâìåí îòïëûë ê êîíñóëó è, ïîçäðàâèâ åãî ñ ñ.496 óñïåøíûì âñòóïëåíèåì â ìàêåäîíñêóþ äåðæàâó, óäàëèëñÿ ê ñåáå â Ïåðãàì. (11) Ïðåòîð Ìàðöèé Ôèãóë, ÷àñòü ôëîòà îòîñëàâ íà çèìîâêó â Ñêèàò36, ñàì äâèíóëñÿ â Îðåé, ÷òî íà Åâáåå, — èç ýòîãî ãîðîäà, ñ÷èòàë îí, âñåãî óäîáíåé ñíàáæàòü âîéñêà — è òå, ÷òî â Ìàêåäîíèè, è òå, ÷òî â Ôåññàëèè. (12) Î öàðå Ýâìåíå ïèøóò î÷åíü ïî-ðàçíîìó. Åñëè âåðèòü Âàëåðèþ Àíòèàòó37, òî îí íè ïðåòîðó íå ïîìîã ôëîòîì, õîòÿ òîò çâàë åãî, îòïðàâëÿÿ ïèñüìî çà ïèñüìîì, íè ñ êîíñóëîì äîáðîì íå ðàññòàëñÿ, à óøåë â Àçèþ, íåãîäóÿ íà òî, ÷òî åìó íå ïîçâîëèëè-äå ñòîÿòü â îäíîì ëàãåðå ñ ðèìëÿíàìè; (13) åãî íå óïðîñèëè äàæå îñòàâèòü ðèìëÿíàì ãàëëüñêèõ êîííèêîâ, êàêèõ îí ïðèâåë ñ ñîáîé; (14) Àòòàë æå, åãî áðàò, íå òîëüêî îñòàâàëñÿ ñ êîíñóëîì, íî íåèçìåííî ÿâëÿë åìó èñêðåííþþ ñâîþ ïðåäàííîñòü è çàìå÷àòåëüíîå óñåðäèå. |
13. Inter haec et consul, ne segnis sederet tantum in agro hostium, M. Popilium cum quinque milibus militum ad Meliboeam urbem oppugnandam mittit. [2] Sita est in radicibus Ossae montis, qua parte in Thessaliam vergit, opportune imminens super Demetriadem. [3] Primus adventus hostium perculit incolas loci; collectis deinde ab necopinato pavore animis discurrunt armati ad portas ac moenia, qua suspecti aditus erant, spemque extemplo inciderunt capi primo impetu posse. [4] Obsidio igitur parabatur, et opera ad oppugnationem fieri coepta. Perseus cum audisset simul Meliboeam a consulis exercitu oppugnari, simul classem Iolci stare, ut inde Demetriadem adgrederetur, Euphranorem quendam ex ducibus cum delectis duobus milibus Meliboeam mittit. [5] Eidem imperatum, ut si a Meliboea summovisset Romanos, Demetriadem prius occulto itinere intraret, quam ab Iolco ad urbem castra moverent Romani. [6] Et ab oppugnatoribus Meliboeae, cum in superioribus locis repente apparuisset, cum trepidatione multa relicta opera sunt ignisque iniectus. [7] Ita a Meliboea abscessum est. Euphranor soluta unius urbis obsidione Demetriadem extemplo ducit. Nocte moenia intrat tantamque fiduciam incolentibus fecit ut non moenia modo, sed agros etiam confiderent se a populationibus tueri posse; et eruptiones in vagos populatores non sine volneribus hostium factae sunt. [8] Circumvecti tamen moenia sunt praetor et rex, situm urbis contemplantes, si qua parte temptare aut opere aut vi possent. [9] Fama fuit per Cydantem Cretensem et Antimachum, qui Demetriadi praeerat, tractatas inter Eumenen et Persea condiciones amicitiae. Ab Demetriade certe abscessum est. [10] Eumenes ad consulem navigat; gratulatusque, quod prospere Macedoniam intrasset, Pergamum in regnum abit. [11] Marcius Figulus praetor parte classis in hiberna Sciathum missa cum reliquis navibus Oreum Euboeae petit, eam urbem aptissimam ratus unde exercitibus qui in Macedonia quique in Thessalia erant, mitti commeatus possent. [12] De Eumene rege longe diversa tradunt. Si Valerio Antiati credas, nec classe adiutum ab eo praetorem esse, cum saepe eum litteris accersisset, tradit, nec cum gratia ab consule profectum in Asiam, indignatum quod, ut iisdem castris tenderet permissum non fuerit; [13] ne ut equites quidem Gallos quos secum adduxerat relinqueret, impetrari ab eo potuisse. [14] Attalum fratrem eius et remansisse apud consulem, et sinceram eius fidem aequali tenore egregiamque operam in eo bello fuisse. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß