История Рима от основания города

Книга XLIV, гл. 14

14. Dum bel­lum in Ma­ce­do­nia ge­ri­tur, le­ga­ti tran­sal­pi­ni ab re­gu­lo Gal­lo­rum — Ba­la­nos ip­sius tra­di­tur no­men; gen­tis ex qua fue­rit, non tra­di­tur — Ro­mam ve­ne­runt pol­li­cen­tes ad Ma­ce­do­ni­cum bel­lum auxi­lia. [2] Gra­tiae ab se­na­tu ac­tae mu­ne­ra­que mis­sa, tor­quis aure­us duo pon­do et pa­te­rae aureae quat­tuor pon­do, equ­us pha­le­ra­tus ar­ma­que equestria. [3] Se­cun­dum Gal­los Pam­phy­lii le­ga­ti co­ro­nam auream ex vi­gin­ti mi­li­bus Phi­lip­peo­rum fac­tam in cu­riam in­tu­le­runt, pe­ten­ti­bus­que iis, ut id do­num in cel­la Iovis op­ti­mi ma­xi­mi po­ne­re et sac­ri­fi­ca­re in Ca­pi­to­lio li­ce­ret, per­mis­sum; [4] be­nig­ne­que ami­ci­tiam re­no­va­re vo­len­ti­bus le­ga­tis res­pon­sum et bi­num mi­lium aeris sin­gu­lis mis­sum mu­nus.

[5] Tum ab re­ge Pru­sia et pau­lo post ab Rho­diis de eadem re lon­ge ali­ter dis­se­ren­tes le­ga­ti audi­ti sunt. [6] Ut­ra­que le­ga­tio de pa­ce re­con­ci­lian­da cum re­ge Per­seo egit. Pru­siae pre­ces ma­gis quam pos­tu­la­tio fue­re, pro­fi­ten­tis et ad id tem­pus se cum Ro­ma­nis ste­tis­se et, quoad bel­lum fo­ret, sta­tu­rum; [7] ce­te­rum cum ad se a Per­seo le­ga­ti ve­nis­sent de fi­nien­do cum Ro­ma­nis bel­lo, eis pol­li­ci­tum dep­re­ca­to­rem apud se­na­tum fu­tu­rum; pe­te­re, si pos­sent in­du­ce­re in ani­mum ut fi­niant iras, se quo­que in gra­tia re­con­ci­lia­tae pa­cis po­ne­rent. Haec re­gii le­ga­ti. [8] Rho­dii su­per­be com­me­mo­ra­tis me­ri­tis suis er­ga po­pu­lum Ro­ma­num et pae­ne vic­to­riae, uti­que de An­tio­cho re­ge, maio­re par­te ad se vin­di­ca­ta, adie­ce­runt: [9] cum pax in­ter Ma­ce­do­nas Ro­ma­nos­que es­set, si­bi ami­ci­tiam cum re­ge Per­seo coep­tam; eam se in­vi­tos, nul­lo eius in se me­ri­to, quo­niam ita Ro­ma­nis vi­sum sit in so­cie­ta­tem se bel­li tra­he­re, in­ter­ru­pis­se. [10] Ter­tium se an­num mul­ta eius in­com­mo­da bel­li sen­ti­re ma­ri in­terclu­so; ino­pem in­su­lam es­se nec, ni­si ma­ri­ti­mis iuve­tur com­mea­ti­bus, co­len­dam. [11] Ita­que cum id ultra pa­ti non pos­sent, le­ga­tos alios ad Per­sea in Ma­ce­do­niam mi­sis­se qui ei de­nun­tia­rent Rho­diis pla­ce­re pa­cem eum com­po­ne­re cum Ro­ma­nis; se Ro­mam eadem nun­tia­tum mis­sos. [12] Per quos ste­tis­set quo mi­nus bel­li fi­nis fie­ret, ad­ver­sus eos quid si­bi fa­cien­dum es­set, Rho­dios con­si­de­ra­tu­ros es­se.

[13] Ne nunc qui­dem haec si­ne in­dig­na­tio­ne le­gi audi­ri­ve pos­se cer­tum ha­beo; in­de exis­ti­ma­ri po­test, qui ha­bi­tus ani­mo­rum audien­ti­bus ea pat­ri­bus fue­rit.