Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLIV, ãë. 15

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Î. Ë. Ëåâèíñêîé.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, A. C. Schlesinger, 1951/1989.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8

15. (1) Êàê óòâåð­æäà­åò Êëàâ­äèé42, ðîäîñ­öàì îòâå­òà íå äàëè âîâñå, à òîëü­êî ïðî­÷è­òà­ëè ðåøå­íüå ñåíà­òà; îíî ãëà­ñè­ëî: íàðîä ðèì­ñêèé âåëèò äàòü ñâî­áî­äó êàðèé­öàì ñ ëèêèé­öà­ìè è ãðà­ìîòû î òîì îòïðà­âèòü ê íèì òîò­÷àñ æå43. (2) Óñëû­õàâ­øè ýòî, ãëà­âà ïîñîëü­ñòâà ðîäîñ­ñêî­ãî, äëÿ ÷üåé âåëå­ðå­÷è­âî­ñòè äîòî­ëå è êóðèÿ êàçà­ëàñü ìàëà, óïàë çàìåðò­âî.

(3) Äðó­ãèå ïåðå­äà­þò, ÷òî ðîäîñ­öàì âñå æå îòâå­òè­ëè: íàðîä, ìîë, ðèì­ñêèé åùå â íà÷à­ëå âîé­íû óçíàë îò âåð­íûõ ëþäåé î ïåðå­ãî­âî­ðàõ ðîäî­ñ­öåâ ñ Ïåð­ñå­åì, íàïðàâ­ëåí­íûõ ïðî­òèâ ãîñóäàð­ñòâà ðèì­ëÿí çà èõ ñïè­íîþ44, è åñëè ðàíü­øå áûëî åùå â òîì ñîìíå­íüå, (4) òî òåïåðü ðîäî­ñ­öû ñâî­åé ðå÷üþ åãî ðàñ­ñå­ÿ­ëè, êàê îíî âñå­ãäà è áûâà­åò: êîâàð­ñòâî õîðî­íèò­ñÿ, à ïîä êîíåö âäðóã âñå ðàâ­íî ñåáÿ âûäàñò! (5) Òåïåðü, çíà­÷èò, ðîäî­ñ­öû çà öåëûé ñâåò ðåøà­þò, âîéíå ëè áûòü èëè ìèðó? Êèâ­íóò — è âîçü­ìåì­ñÿ ìû çà îðó­æèå, êèâ­íóò — è ñëî­æèì? Òàê, çíà­÷èò, íå áîãîâ óæå, à ðîäî­ñ­öåâ ïðè­çû­âàòü â ñâèäå­òå­ëè äîãî­âî­ðîâ? (6) Íåóæå­ëè? Íó à åñëè èõ íå ïîñëó­øà­þò­ñÿ è âîéñê èç Ìàêåäî­íèè íå îòâå­äóò, — òîãäà ÷òî? (7) Î ÷åì ïîäó­ìà­þò òóò ðîäî­ñ­öû — ýòî èõ äåëî, à óæ ðèì­ñêèé íàðîä ïîçà­áî­òèò­ñÿ âîçäàòü êàæ­äî­ìó ãîðî­äó ïî åãî çàñëó­ãàì â ýòîé âîéíå, êîãäà ïîáåäèò Ïåð­ñåÿ, è äåíü ýòîò, âåðèò­ñÿ, íåäà­ëåê! (8) Ïîñëàì, îäíà­êî, âûñëà­ëè ïî äâå òûñÿ­÷è ìåäüþ, íî ðîäî­ñ­öû äàðîâ íå ïðè­íÿ­ëè.

15. Clau­dius ni­hil res­pon­sum auc­tor est, tan­tum se­na­tus con­sul­tum re­ci­ta­tum, quo Ca­ras et Ly­cios li­be­ros es­se iube­ret po­pu­lus Ro­ma­nus lit­te­ras­que ex­templo ad ut­ram­que gen­tem mit­ti; [2] qua audi­ta re prin­ci­pem le­ga­tio­nis, cui­us mag­ni­lo­quen­tiam vix cu­ria pau­lo an­te ce­pe­rat, cor­ruis­se.

[3] Alii res­pon­sum es­se tra­dunt, po­pu­lum Ro­ma­num et prin­ci­pio eius bel­li haud va­nis auc­to­ri­bus com­per­tum ha­buis­se Rho­dios cum Per­seo re­ge ad­ver­sus rem pub­li­cam suam oc­cul­ta con­si­lia inis­se, et si id an­te du­bium fuis­set, [4] le­ga­to­rum pau­lo an­te ver­ba ad cer­tum re­de­gis­se, et ple­rum­que ip­sam se frau­dem, etiam­si ini­tio cau­tior fue­rit, de­te­ge­re. [5] Rho­dios nunc in or­be ter­ra­rum ar­bit­ria bel­li pa­cis­que age­re; Rho­dio­rum nu­tu ar­ma sumptu­ros po­si­tu­ros­que Ro­ma­nos es­se. Iam non deos foe­de­rum tes­tis, sed Rho­dios ha­bi­tu­ros. [6] Ita­ne tan­dem? ni pa­rea­tur iis exer­ci­tus­que de Ma­ce­do­nia de­por­ten­tur, vi­su­ros es­se quid si­bi fa­cien­dum sit? [7] quid Rho­dii vi­su­ri sint, ip­sos sci­re. Po­pu­lum cer­te Ro­ma­num de­vic­to Per­seo, quod pro­pe diem spe­rent fo­re, vi­su­rum ut pro me­ri­tis cui­us­que in eo bel­lo ci­vi­ta­tis gra­tiam dig­nam re­fe­rat. [8] Mu­nus ta­men le­ga­tis in sin­gu­los bi­num mi­lium aeris mis­sum est, quod ii non ac­ce­pe­runt.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 42Èñòî­ðèê-àííà­ëèñò Êëàâ­äèé Êâàä­ðè­ãà­ðèé.
  • 43Îá îòíî­øå­íè­ÿõ êàðèé­öåâ è ëèêèé­öåâ ñ Ðîäî­ñîì ñì.: XLI, 6, 8—12; XLII, 14, 8. Ïîñòà­íîâ­ëå­íèå îá èõ «îñâî­áîæ­äå­íèè» óïî­ìè­íà­åò­ñÿ Ïîëè­áè­åì (XXX, 5, 12) ñðå­äè ñîáû­òèé 167 ã. äî í. ý., êîãäà, âèäè­ìî, îíî è áûëî ïðè­íÿ­òî ñåíà­òîì (ñð. íèæå: XLV, 25, 6).
  • 44Ñì.: XLII, 26, 8.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1364004323 1364004404 1364004409 1364004416 1364004417 1364004418