Ïåðåâîä Î. Ë. Ëåâèíñêîé.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, A. C. Schlesinger, 1951/1989. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
4. (1) Òåì âðåìåíåì è Ìàðê Ìàðöåëë, óæå óõîäÿ èç Èñïàíèè, âçÿë ñëàâíûé ãîðîä Ìàðêîëèêó è äîñòàâèë êàçíå äåñÿòü ôóíòîâ çîëîòà è ñåðåáðà íà ìèëëèîí ñåñòåðöèåâ8. (2) À êîíñóë Ýìèëèé Ïàâåë, êàê óæå ñêàçàíî, ñòîÿë â òî âðåìÿ ëàãåðåì ó Ñèð9, â çåìëå îäîìàíòîâ, êóäà ê íåìó ÿâèëèñü ïîñëû öàðÿ Ïåðñåÿ ñ ïèñüìîì, âñå òðîå — íèçêîãî ðîäó. Óâèäåâ èõ, ïëà÷óùèõ è æàëêèõ, Ýìèëèé Ïàâåë, ãîâîðÿò, ñàì ïðîñëåçèëñÿ íàä ó÷àñòüþ ëþäñêîé, — (3) âåäü òîò, êîìó åùå íåäàâíî áûëà òåñíà åãî äåðæàâà, êòî âîåâàë äàðäàíîâ è èëëèðèéöåâ, à áàñòàðíîâ ïîäíèìàë ñåáå íà ïîìîùü, òåïåðü, ëèøèâøèñü è âîéñêà, è öàðñòâà, çàáèëñÿ íà ìàëûé îñòðîâ è ìîæåò ëèøü óìîëÿòü, íî çàùèòèòüñÿ íå â ñèëàõ, ðàçâå ëèøü ñâÿòîñòüþ ïðèþòèâøåãî åãî õðàìà. (4) Íî îáðàùåíèå «êîíñóëó Ïàâëó îò öàðÿ Ïåðñåÿ — ïðèâåò» èçãíàëî èç ñåðäöà êîíñóëà âñÿêóþ æàëîñòü ê ýòîìó ãëóïöó, íå ïîíèìàþùåìó ñâîåé ó÷àñòè. (5) À ïîòîìó, õîòÿ â ïðî÷åé ÷àñòè Ïåðñååâà ïèñüìà ñîäåðæàëèñü ïðîñüáû îòíþäü íå öàðñòâåííûå, ïîñëîâ Ïåðñåÿ áåç îòâåòà è áåç ïèñüìà îòîñëàëè ïðî÷ü. Ïîíÿë Ïåðñåé, î êàêîì ïðîçâàíèè ïîâåðæåííîìó ïîäîáàåò çàáûòü, (6) è îòïðàâèë äðóãîå ïèñüìî, ïîäïèñàâ åãî, êàê ÷àñòíîå ëèöî, òîëüêî èìåíåì, ãäå óñåðäíî è íåáåçóñïåøíî ïðîñèë ïðèñëàòü ê íåìó êîãî-íèáóäü, ñ êåì îí ìîã áû ïîãîâîðèòü î ñâîåì ïîëîæåíèè è îáñòîÿòåëüñòâàõ. (7) Ê íåìó ïîñëàëè òðîèõ — Ïóáëèÿ Ëåíòóëà, Àâëà Ïîñòóìèÿ Àëüáèíà è Àâëà Àíòîíèÿ — è, îêàçàëîñü, âïóñòóþ: Ïåðñåé êàê ìîã öåïëÿëñÿ çà öàðñêîå çâàíüå, à Ïàâåë ñêëîíÿë åãî ââåðèòü ñåáÿ ñî âñåì äîáðîì ñâîèì ñïðàâåäëèâîñòè è ìèëîñåðäèþ íàðîäà ðèìñêîãî. |
4. Per eosdem dies et M. Marcellus, ex provincia Hispania decedens Marcolica nobili urbe capta, decem pondo auri et argenti ad summam sestertii deciens in aerarium rettulit. [2] Paulus Aemilius consul cum castra, ut supra dictum est, ad Siras terrae Odomanticae haberet, litterae ab rege Perseo per ignobiles tres legatos ei adlatae sunt. Quos cum flentes ac sordidatos cerneret, et ipse inlacrimasse dicitur sorti humanae, [3] quod qui paulo ante non contentus regno Macedoniae Dardanos Illyriosque oppugnasset, Bastarnarum adcivisset auxilia, is tum amisso exercitu, extorris regno, in parvam insulam compulsus, supplex, fani religione non viribus suis tutus esset. [4] Sed postquam regem Persea consuli Paulo salutem legit, miserationem omnem stultitia ignorantis fortunam suam exemit. [5] Itaque, quamquam in reliqua parte litterarum minime regiae preces erant, tamen sine responso ac sine litteris ea legatio dimissa est. Sensit Perseus, cuius nominis obliviscendum victo esset; [6] itaque alterae litterae cum privati nominis titulo missae et petiere et impetravere, ut aliqui ad eum mitterentur, cum quibus loqui de statu et condicione suae fortunae posset. [7] Missi sunt tres legati, P. Lentulus, A. Postumius Albinus, A. Antonius. Nihil ea legatione perfectum est, Perseo regium nomen omni vi amplectente, Paulo ut se suaque omnia in fidem et clementiam populi Romani permitteret tendente. |