Ïåðåâîä Î. Ë. Ëåâèíñêîé.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, A. C. Schlesinger, 1951/1989. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
6. (1) Îäíàêî ïîäîáíîå çëîäåÿíèå ïðîòèâ ïîñëåäíåãî âåðíîãî äðóãà, èñïûòàííîãî â ñòîëüêèõ áåäàõ è ïðåäàííîãî öàðåì çà òî, ÷òî öàðÿ íå ïðåäàë, îòòîëêíóëî âñåõ îò Ïåðñåÿ. Åãî ëþäè îäèí çà äðóãèì ñòàëè ïåðåõîäèòü ê ðèìëÿíàì. (2) Ïåðñåé æå, îñòàâøèñü ïî÷òè â îäèíî÷åñòâå, ïðèíóæäåí áûë ïîäóìàòü î áåãñòâå; îí îáðàùàåòñÿ ê Îðîàíäó, êðèòÿíèíó, êîòîðîìó ôðàêèéñêèé áåðåã áûë õîðîøî çíàêîì ïî òîðãîâûì ïîåçäêàì, è ïðîñèò âçÿòü åãî íà ñóäíî è ñâåçòè ê Êîòèñó. (3) Íà îäíîì ñàìîôðàêèéñêîì ìûñó åñòü ãàâàíü Äåìåòðèé11; òàì è ñòîÿëî ñóäíî Îðîàíäà. Íà çàêàòå òóäà ñíåñëè âñå, ÷òî íåîáõîäèìî â ïóòè; ñíåñëè è äåíüãè: ñêîëüêî áûëî ìîæíî óíåñòè òàéêîì. (4) À â ïîëíî÷ü öàðü ñ òðåìÿ ñïóòíèêàìè ïðîáðàëèñü çàäíåé äâåðüþ â ñàä, ïðèìûêàâøèé ê îïî÷èâàëüíå, è, ñ òðóäîì îäîëåâ îãðàäó12, âûøëè ê ìîðþ. (5) Îäíàêî Îðîàíä, äîæäàâøèñü òîëüêî, ÷òîáû íà ñóäíå îêàçàëèñü äåíüãè, ñ ïåðâûìè ïîòåìêàìè îò÷àëèë è ïî ãëàäè ìîðÿ ïóñòèëñÿ ê Êðèòó. (6) Íå îáíàðóæèâ ñóäíà â ãàâàíè, Ïåðñåé ïîáðîäèë ïî áåðåãó è, íàêîíåö, óâèäåâ, ÷òî ñâåòàåò, èñïóãàëñÿ, íî íå îòâàæèëñÿ âåðíóòüñÿ â äîì, ãäå áûë ãîñòåì, à óêðûëñÿ ñáîêó õðàìà, â óãëó, ãäå ïîòåìíåå. (7) Íà Ñàìîôðàêèè ñ öàðåì áûë îòðÿä ïîñëåäîâàâøèõ çà íèì öàðñêèõ îòðîêîâ (òàê ìàêåäîíÿíå çâàëè äåòåé èç çíàòè, èçáðàííûõ ïðèñëóæèâàòü öàðþ13); îíè è òóò íå îñòàâëÿëè öàðÿ, ïîêà Ãíåé Îêòàâèé íå ðàñïîðÿäèëñÿ îáúÿâèòü ÷åðåç ãëàøàòàÿ, ÷òî âñåì öàðñêèì îòðîêàì è ïðî÷èì ìàêåäîíÿíàì, (8) ñêîëüêî èõ åñòü íà Ñàìîôðàêèè, ñîõðàíÿò è æèçíü, è ñâîáîäó, è âñå èõ äîáðî, — ÷òî ïðè íèõ è ÷òî â Ìàêåäîíèè, — åñëè ïåðåéäóò îíè íà ñòîðîíó ðèìëÿí. (9) Ìàêåäîíÿíå íå îñòàëèñü ãëóõè ê ïðèçûâó è ïåðåäàëèñü âñå; çàïèñûâàë èõ Ãàé Ïîñòóìèé, âîéñêîâîé òðèáóí. Ôåññàëîíèêèåö ñ.525 Èîí14 ïåðåäàë Îêòàâèþ è ìàëûõ äåòåé öàðÿ, îñòàâèâ ïðè íåì ëèøü ñòàðøåãî èç ñûíîâåé, Ôèëèïïà. (10) Òóò öàðü è ñäàëñÿ Îêòàâèþ âìåñòå ñ ñûíîì, êëÿíÿ ñóäüáó è áîãîâ, ïî÷èòàåìûõ â õðàìå: íè÷åì-äå íå ïîìîãëè ìîëÿùåìó15. (11) Ïåðñåÿ ïðèêàçàëè ïîñàäèòü íà ïðåòîðñêèé êîðàáëü, êóäà ñíåñëè è âñå îñòàâøèåñÿ äåíüãè, è ôëîò òîò÷àñ æå äâèíóëñÿ ê Àìôèïîëþ. (12) Îòòóäà Îêòàâèé îòîñëàë öàðÿ â ëàãåðü êîíñóëà, à âïåðåä îòïðàâèë ãîíöà ñ èçâåñòüåì: öàðü ñäàëñÿ, è åãî âåçóò. |
6. Ceterum tanto facinore in unicum relictum amicum admisso, per tot casus expertum proditumque, quia non prodiderat, omnium ab se abalienavit animos. [2] Pro se quisque transire ad Romanos, fugaeque consilium capere solum prope relictum coegerunt; Oroandem denique Cretensem, cui nota Threciae ora erat quia mercaturas in ea regione fecerat, appellat ut se sublatum in lembum ad Cotym deveheret. [3] Demetrium est portus in promunturio quodam Samothracae; ibi lembus stabat. Sub occasum solis deferuntur quae ad usum necessaria erant; defertur et pecunia quanta clam deferri poterat. [4] Rex ipse nocte media cum tribus consciis fugae per posticum aedium in propinquum cubiculo hortum atque inde maceriam aegre transgressus ad mare pervenit. [5] Oroandes tantum moratus, dum pecunia deferretur, primis tenebris solverat navem ac per altum Cretam petebat. [6] Postquam in portu navis non inventa est, vagatus Perseus aliquamdiu in litore, postremo timens lucem iam adpropinquantem, in hospitium redire non ausus in latere templi prope angulum obscurum delituit. [7] Pueri regii apud Macedonas vocabantur principum liberi ad ministerium electi regis; ea cohors persecuta regem fugientem ne tum quidem abscedebat, donec iussu Cn. Octavi pronuntiatum est per praeconem regios pueros Macedonasque alios, [8] qui Samothracae essent, si transirent ad Romanos, incolumitatem libertatemque et sua omnia servaturos, quae aut secum haberent aut in Macedonia reliquissent. [9] Ad hanc vocem transitio omnium facta est, nominaque dabant ad C. Postumium tribunum militum. Liberos quoque parvos regios Ion Thessalonicensis Octavio tradidit, nec quisquam praeter Philippum, maximum natu e filiis, cum rege relictus. [10] Tum sese filiumque Octavio tradidit, fortunam deosque, quorum in templo erat, nulla ope supplicem iuvantis accusans. [11] In praetoriam navem imponi iussus, eodem et pecunia quae superfuit delata est; extemploque classis Amphipolim repetit. [12] Inde Octavius regem in castra ad consulem misit praemissis litteris, ut in potestate eum esse et adduci sciret. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß