Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLV, ãë. 6

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Î. Ë. Ëåâèíñêîé.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, A. C. Schlesinger, 1951/1989.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

6. (1) Îäíà­êî ïîäîá­íîå çëî­äå­ÿ­íèå ïðî­òèâ ïîñëåä­íå­ãî âåð­íî­ãî äðó­ãà, èñïû­òàí­íî­ãî â ñòîëü­êèõ áåäàõ è ïðå­äàí­íî­ãî öàðåì çà òî, ÷òî öàðÿ íå ïðå­äàë, îòòîëê­íó­ëî âñåõ îò Ïåð­ñåÿ. Åãî ëþäè îäèí çà äðó­ãèì ñòà­ëè ïåðå­õî­äèòü ê ðèì­ëÿ­íàì. (2) Ïåð­ñåé æå, îñòàâ­øèñü ïî÷òè â îäè­íî­÷å­ñòâå, ïðè­íóæ­äåí áûë ïîäó­ìàòü î áåã­ñòâå; îí îáðà­ùà­åò­ñÿ ê Îðî­àí­äó, êðè­òÿ­íè­íó, êîòî­ðî­ìó ôðà­êèé­ñêèé áåðåã áûë õîðî­øî çíà­êîì ïî òîð­ãî­âûì ïîåçä­êàì, è ïðî­ñèò âçÿòü åãî íà ñóä­íî è ñâåç­òè ê Êîòè­ñó. (3) Íà îäíîì ñàìî­ôðà­êèé­ñêîì ìûñó åñòü ãàâàíü Äåìåò­ðèé11; òàì è ñòî­ÿ­ëî ñóä­íî Îðî­àí­äà. Íà çàêà­òå òóäà ñíåñ­ëè âñå, ÷òî íåîá­õî­äè­ìî â ïóòè; ñíåñ­ëè è äåíü­ãè: ñêîëü­êî áûëî ìîæ­íî óíå­ñòè òàé­êîì. (4) À â ïîë­íî÷ü öàðü ñ òðå­ìÿ ñïóò­íè­êà­ìè ïðî­áðà­ëèñü çàä­íåé äâå­ðüþ â ñàä, ïðè­ìû­êàâ­øèé ê îïî­÷è­âàëüíå, è, ñ òðóäîì îäîëåâ îãðà­äó12, âûøëè ê ìîðþ. (5) Îäíà­êî Îðî­àíä, äîæäàâ­øèñü òîëü­êî, ÷òîáû íà ñóäíå îêà­çà­ëèñü äåíü­ãè, ñ ïåð­âû­ìè ïîòåì­êà­ìè îò÷à­ëèë è ïî ãëà­äè ìîðÿ ïóñòèë­ñÿ ê Êðè­òó. (6) Íå îáíà­ðó­æèâ ñóä­íà â ãàâà­íè, Ïåð­ñåé ïîáðî­äèë ïî áåðå­ãó è, íàêî­íåö, óâèäåâ, ÷òî ñâå­òà­åò, èñïó­ãàë­ñÿ, íî íå îòâà­æèë­ñÿ âåð­íóòü­ñÿ â äîì, ãäå áûë ãîñòåì, à óêðûë­ñÿ ñáî­êó õðà­ìà, â óãëó, ãäå ïîòåì­íåå.

(7) Íà Ñàìî­ôðà­êèè ñ öàðåì áûë îòðÿä ïîñëå­äî­âàâ­øèõ çà íèì öàð­ñêèõ îòðî­êîâ (òàê ìàêåäî­íÿíå çâà­ëè äåòåé èç çíà­òè, èçáðàí­íûõ ïðè­ñëó­æè­âàòü öàðþ13); îíè è òóò íå îñòàâ­ëÿ­ëè öàðÿ, ïîêà Ãíåé Îêòà­âèé íå ðàñ­ïî­ðÿäèë­ñÿ îáú­ÿâèòü ÷åðåç ãëà­øà­òàÿ, ÷òî âñåì öàð­ñêèì îòðî­êàì è ïðî­÷èì ìàêåäî­íÿ­íàì, (8) ñêîëü­êî èõ åñòü íà Ñàìî­ôðà­êèè, ñîõðà­íÿò è æèçíü, è ñâî­áî­äó, è âñå èõ äîá­ðî, — ÷òî ïðè íèõ è ÷òî â Ìàêåäî­íèè, — åñëè ïåðåé­äóò îíè íà ñòî­ðî­íó ðèì­ëÿí. (9) Ìàêåäî­íÿíå íå îñòà­ëèñü ãëó­õè ê ïðè­çû­âó è ïåðå­äà­ëèñü âñå; çàïè­ñû­âàë èõ Ãàé Ïîñòó­ìèé, âîé­ñêî­âîé òðè­áóí. Ôåñ­ñà­ëî­íè­êè­åö ñ.525 Èîí14 ïåðå­äàë Îêòà­âèþ è ìàëûõ äåòåé öàðÿ, îñòà­âèâ ïðè íåì ëèøü ñòàð­øå­ãî èç ñûíî­âåé, Ôèëèï­ïà. (10) Òóò öàðü è ñäàë­ñÿ Îêòà­âèþ âìå­ñòå ñ ñûíîì, êëÿ­íÿ ñóäü­áó è áîãîâ, ïî÷è­òàå­ìûõ â õðà­ìå: íè÷åì-äå íå ïîìîã­ëè ìîëÿ­ùå­ìó15. (11) Ïåð­ñåÿ ïðè­êà­çà­ëè ïîñà­äèòü íà ïðå­òîð­ñêèé êîðàáëü, êóäà ñíåñ­ëè è âñå îñòàâ­øè­å­ñÿ äåíü­ãè, è ôëîò òîò­÷àñ æå äâè­íóë­ñÿ ê Àìôè­ïî­ëþ. (12) Îòòóäà Îêòà­âèé îòî­ñëàë öàðÿ â ëàãåðü êîí­ñó­ëà, à âïå­ðåä îòïðà­âèë ãîí­öà ñ èçâå­ñòüåì: öàðü ñäàë­ñÿ, è åãî âåçóò.

6. Ce­te­rum tan­to fa­ci­no­re in uni­cum re­lic­tum ami­cum ad­mis­so, per tot ca­sus ex­per­tum pro­di­tum­que, quia non pro­di­de­rat, om­nium ab se aba­lie­na­vit ani­mos. [2] Pro se quis­que tran­si­re ad Ro­ma­nos, fu­gae­que con­si­lium ca­pe­re so­lum pro­pe re­lic­tum coe­ge­runt; Oroan­dem de­ni­que Cre­ten­sem, cui no­ta Thre­ciae ora erat quia mer­ca­tu­ras in ea re­gio­ne fe­ce­rat, ap­pel­lat ut se sub­la­tum in lem­bum ad Co­tym de­ve­he­ret. [3] De­met­rium est por­tus in pro­mun­tu­rio quo­dam Sa­moth­ra­cae; ibi lem­bus sta­bat. Sub oc­ca­sum so­lis de­fe­run­tur quae ad usum ne­ces­sa­ria erant; de­fer­tur et pe­cu­nia quan­ta clam de­fer­ri po­te­rat. [4] Rex ip­se noc­te me­dia cum tri­bus consciis fu­gae per pos­ti­cum aedi­um in pro­pin­quum cu­bi­cu­lo hor­tum at­que in­de ma­ce­riam aeg­re transgres­sus ad ma­re per­ve­nit. [5] Oroan­des tan­tum mo­ra­tus, dum pe­cu­nia de­fer­re­tur, pri­mis te­neb­ris sol­ve­rat na­vem ac per al­tum Cre­tam pe­te­bat. [6] Postquam in por­tu na­vis non in­ven­ta est, va­ga­tus Per­seus ali­quam­diu in li­to­re, postre­mo ti­mens lu­cem iam adpro­pin­quan­tem, in hos­pi­tium re­di­re non ausus in la­te­re templi pro­pe an­gu­lum obscu­rum de­li­tuit.

[7] Pue­ri re­gii apud Ma­ce­do­nas vo­ca­ban­tur prin­ci­pum li­be­ri ad mi­nis­te­rium elec­ti re­gis; ea co­hors per­se­cu­ta re­gem fu­gien­tem ne tum qui­dem absce­de­bat, do­nec ius­su Cn. Oc­ta­vi pro­nun­tia­tum est per prae­co­nem re­gios pue­ros Ma­ce­do­nas­que alios, [8] qui Sa­moth­ra­cae es­sent, si tran­si­rent ad Ro­ma­nos, in­co­lu­mi­ta­tem li­ber­ta­tem­que et sua om­nia ser­va­tu­ros, quae aut se­cum ha­be­rent aut in Ma­ce­do­nia re­li­quis­sent. [9] Ad hanc vo­cem tran­si­tio om­nium fac­ta est, no­mi­na­que da­bant ad C. Pos­tu­mium tri­bu­num mi­li­tum. Li­be­ros quo­que par­vos re­gios Ion Thes­sa­lo­ni­cen­sis Oc­ta­vio tra­di­dit, nec quis­quam prae­ter Phi­lip­pum, ma­xi­mum na­tu e fi­liis, cum re­ge re­lic­tus. [10] Tum se­se fi­lium­que Oc­ta­vio tra­di­dit, for­tu­nam deos­que, quo­rum in templo erat, nul­la ope suppli­cem iuvan­tis ac­cu­sans. [11] In prae­to­riam na­vem im­po­ni ius­sus, eodem et pe­cu­nia quae su­per­fuit de­la­ta est; ex­templo­que clas­sis Am­phi­po­lim re­pe­tit. [12] In­de Oc­ta­vius re­gem in castra ad con­su­lem mi­sit prae­mis­sis lit­te­ris, ut in po­tes­ta­te eum es­se et ad­du­ci sci­ret.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 11Íàçâà­íèå ïðî­èñ­õî­äèò îò íàõî­äèâ­øå­ãî­ñÿ ïîáëè­çî­ñòè (ñì. § 6) õðà­ìà Äåìåò­ðû.
  • 12Ñð.: Ïëó­òàðõ. Ýìè­ëèé Ïàâåë, 26.
  • 13Î íèõ ñì.: Êóð­öèé Ðóô, VIII, 6, 2.
  • 14Ñð. î íåì: XLII, 58, 10; Ïëó­òàðõ. Ýìè­ëèé Ïàâåë, 26.
  • 15Ñð.: Äèî­äîð, XXIX, 25 (28). Íèêòî, ïèøåò îí, èç ó÷àñò­íè­êîâ óáèé­ñòâà Äåìåò­ðèÿ íå èçáåã êàðû áîãîâ, òàê ÷òî Ïåð­ñåé, ïî ÷üå­ìó çàìûñ­ëó îíî è áûëî óñòðî­å­íî è ñîâåð­øå­íî, ñàì ëèøèë ñåáÿ óáå­æè­ùà ó âñå­ìè­ëî­ñòè­âåé­øèõ áîãîâ áåç­ìåð­íîé êîùóí­ñò­âåí­íî­ñòüþ áðà­òî­óáèé­ñòâà.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1364004412 1364004413 1364004421 1364004507 1364004508 1364004509