Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLV, ãë. 30

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Î. Ë. Ëåâèíñêîé.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, A. C. Schlesinger, 1951/1989.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8

30. (1) Âñå ýòî áûëî îáú­ÿâ­ëå­íî â ïåð­âûé äåíü ñîáðà­íüÿ è âûçâà­ëî ÷óâ­ñòâà âåñü­ìà ðàç­ëè÷­íûå. Ñâî­áî­äà, îáðå­òåí­íàÿ ñâåðõ îæè­äà­íèé, îáî­ä­ðÿ­ëà, êàê è îáëåã­÷å­íèå ãîäî­âîé ïîäà­òè, (2) íî ðàç­ðûâ òîð­ãî­âûõ ñâÿ­çåé ìåæ­äó îáëà­ñòÿ­ìè, êàçà­ëîñü, óïî­äî­áèë ñòðà­íó æèâî­ìó ñóùå­ñòâó, ðàñ­ñå­÷åí­íî­ìó íà ÷àñòè, íåæèç­íå­ñïî­ñîá­íûå äðóã áåç äðó­ãà. Òàê ìàëî ñàìè ìàêåäî­íÿíå çíà­ëè, ñêîëü âåëè­êà ñòðà­íà èõ, êàê ëåã­êî åå ïîäå­ëèòü è êàê åå ÷àñòè ìîãóò äîâëåòü ñåáå. (3)  ñàìîì äåëå, ïåðâóþ îáëàñòü íàñå­ëÿ­þò áèñàë­òû, íàðîä î÷åíü õðàá­ðûé (îíè æèâóò çà Íåñ­ñîì è ïî îáå ñòî­ðî­íû Ñòðè­ìî­íà); çäåñü çåì­ëÿ îáèëü­íà ïëî­äà­ìè, íåä­ðà åå áîãà­òû, à ãîðîä Àìôè­ïîëü õîðî­øî çàêðû­âà­åò âñå ïîä­ñòó­ïû ê Ìàêåäî­íèè ñ âîñòî­êà. (4) Âòî­ðàÿ îáëàñòü âëà­äå­åò ìíî­ãî­ëþä­íû­ìè öâå­òó­ùè­ìè ãîðî­äà­ìè — Ôåñ­ñà­ëî­íè­êîé è Êàñ­ñàí­äðè­åé, — à åùå Ïàë­ëå­íîé — çåì­ëåé ïëî­äî­ðîä­íîé è óðî­æàé­íîé; è ê ìîðþ òóò ïîäîé­òè óäîá­íî — åñòü ãàâà­íè â Òîðîíå è â Ýíåå, ó ãîðû Àôîí, è â Àêàí­ôå; îíè îáðà­ùå­íû âåñü­ìà óäà÷­íî — îäíè ê Ôåñ­ñà­ëèè è ê îñò­ðî­âó Åâáåå, à äðó­ãèå ê Ãåë­ëåñ­ïîí­òó. (5) Îáëà­ñòè òðåòüåé ïðè­íàä­ëå­æàò çíà­ìå­íè­òûå ãîðî­äà Ýäåñ­ñà, Áåðåÿ, Ïåë­ëà, à òàê­æå çåì­ëè Âåò­òè­åâ, âîèí­ñò­âåí­íî­ãî ïëå­ìå­íè; òóò îáè­òà­åò è âåëè­êîå ìíî­æå­ñòâî ãàë­ëîâ è èëëè­ðèé­öåâ, íåóòî­ìè­ìûõ çåì­ëåäåëü­öåâ. (6) ×åò­âåð­òóþ îáëàñòü íàñå­ëÿ­þò Ýîð­äåè, ëèí­êåñòû è ïåëà­ãî­íû, ê íèì ïðè­ñî­åäè­íå­íû Àòèí­òà­íèÿ, Òèì­ôå­èäà è Ýëè­ìèî­òè­äà — (7) çåì­ëè õîëîä­íûå, òðóä­íûå, íåïî­äàò­ëè­âûå, òî÷ü-â-òî÷ü êàê èõ æèòå­ëè, ÷üÿ ãðó­áîñòü óñó­ãóá­ëÿ­åò­ñÿ ñîñåä­ñò­âîì âàð­âà­ðîâ, êîòî­ðûå òî â áèò­âàõ ñ íèìè òÿãà­þò­ñÿ, òî çàìè­ðÿ­þò­ñÿ è çàðà­æà­þò ñâî­è­ìè îáû­÷à­ÿ­ìè. (8) Òàêîé ðàçäåë Ìàêåäî­íèè íà ÷àñòè, êàæ­äàÿ èç êîòî­ðûõ ñåáÿ îáåñ­ïå­÷è­âà­ëà ñðåä­ñòâà­ìè, ïîêà­çàë, ñêîëü âåëè­êà îíà â öåëîì.

30. Haec pro­nun­tia­ta pri­mo die con­ven­tus va­rie ad­fe­ce­runt ani­mos. Li­ber­tas prae­ter spem da­ta ad­re­xit et le­va­tum an­nuum vec­ti­gal; [2] re­gio­na­tim com­mer­cio in­ter­rup­tis sua vi­de­ri la­ce­ra­ta, tam­quam ani­ma­li in ar­tus al­te­rum al­te­rius in­di­gen­tis distrac­to; adeo, quan­ta Ma­ce­do­nia es­set, quam di­vi­sui fa­ci­lis, quam se ip­sa quae­que con­ten­ta pars es­set, Ma­ce­do­nes quo­que ig­no­ra­bant. [3] Pars pri­ma Bi­sal­tas ha­bet, for­tis­si­mos vi­ros — trans Nes­sum am­nem in­co­lunt et cir­ca Stry­mo­nem, — et mul­tas fru­gum prop­rie­ta­tes et me­tal­la et op­por­tu­ni­ta­tem Am­phi­po­lis, quae obiec­ta clau­dit om­nes ab orien­te so­le in Ma­ce­do­niam adi­tus. [4] Se­cun­da pars ce­le­ber­ri­mas ur­bes Thes­sa­lo­ni­cen et Cas­sandream ha­bet, ad hoc Pal­le­nen, fer­ti­lem ac fru­gi­fe­ram ter­ram; ma­ri­ti­mas quo­que op­por­tu­ni­ta­tes ei prae­bent por­tus ad To­ro­nen ac mon­tem Atho Aeneam­que et Acan­thum, alii ad Thes­sa­liam in­su­lam­que Euboeam, alii ad Hel­les­pon­tum op­por­tu­ne ver­si. [5] Ter­tia re­gio no­bi­lis ur­bes Edes­sam et Be­roeam et Pel­lam ha­bet et Vet­tio­rum bel­li­co­sam gen­tem, in­co­las quo­que per­mul­tos Gal­los et Il­ly­rios, im­pig­ros cul­to­res. [6] Quar­tam re­gio­nem Eor­daei et Lyn­ces­tae et Pe­la­go­nes in­co­lunt; iuncta his Atin­ta­nia et Tym­phaeis et Eli­mio­tis. [7] Fri­gi­da haec om­nis du­ra­que cul­tu et as­pe­ra pla­ga est; cul­to­rum quo­que in­ge­nia ter­rae si­mi­lia ha­bet. Fe­ro­cio­res eos et ac­co­lae bar­ba­ri fa­ciunt, nunc bel­lo exer­cen­tes, nunc in pa­ce mis­cen­tes ri­tus suos. [8] Di­vi­sa ita­que Ma­ce­do­nia par­tium usi­bus se­pa­ra­tis, quan­ta uni­ver­sa es­set, os­ten­dit.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1364004413 1364004421 1364004423 1364004531 1364004532 1364004533