История Рима от основания города

Книга XLV, гл. 29

29. Ip­se, ubi dies ve­nit quo ades­se Am­phi­po­li de­nos prin­ci­pes ci­vi­ta­tium ius­se­rat lit­te­ras­que om­nis, quae ubi­que de­po­si­tae es­sent, et pe­cu­niam re­giam con­fer­ri, cum de­cem le­ga­tis cir­cum­fu­sa om­ni mul­ti­tu­di­ne Ma­ce­do­num in tri­bu­na­li con­se­dit. [2] Ad­sue­tis re­gio im­pe­rio ta­men no­vi im­pe­rii for­mam ter­ri­bi­lem prae­buit tri­bu­nal, sum­mo­to adi­tus, prae­co, ac­cen­sus, in­sue­ta om­nia ocu­lis auri­bus­que quae vel so­cios, ne­dum hos­tis vic­tos, ter­re­re pos­sent. [3] Si­len­tio per prae­co­nem fac­to Pau­lus La­ti­ne, quae se­na­tui, quae si­bi ex con­si­lii sen­ten­tia vi­sa es­sent, pro­nun­tia­vit. Ea Cn. Oc­ta­vius prae­tor — nam et ip­se ade­rat — in­terpre­ta­ta ser­mo­ne Grae­co re­fe­re­bat.

[4] Om­nium pri­mum li­be­ros es­se iube­re Ma­ce­do­nas, ha­ben­tis ur­bes eas­dem ag­ros­que, uten­tes le­gi­bus suis, an­nuos crean­tis ma­gistra­tus; tri­bu­tum di­mi­dium eius, quod pe­pen­dis­sent re­gi­bus, pen­de­re po­pu­lo Ro­ma­no. [5] Dein­de in quat­tuor re­gio­nes di­vi­di Ma­ce­do­niam: unam fo­re et pri­mam par­tem quod ag­ri in­ter Stry­mo­nem et Nes­sum sit am­nem; [6] ac­ces­su­rum huic par­ti trans Nes­sum ad orien­tem ver­sum, qua Per­seus te­nuis­set, vi­cos, cas­tel­la, op­pi­da, prae­ter Aenum et Ma­ro­neam et Ab­de­ra; cis Stry­mo­nem autem ver­gen­tia ad oc­ca­sum, Bi­sal­ti­cam om­nem cum He­rac­lea, quam Sin­ti­cen ap­pel­lant. [7] Se­cun­dam fo­re re­gio­nem, quam ab or­tu Stry­mo amplec­te­re­tur am­nis, prae­ter Sin­ti­cen He­rac­leam et Bi­sal­tas, ab oc­ca­su­que Axi­us ter­mi­na­ret flu­vius, ad­di­tis Paeo­ni­bus, qui pro­pe Axi­um flu­men ad re­gio­nem orien­tis co­le­rent. [8] Ter­tia pars fac­ta, quam Axi­us ab orien­te, Pe­neus am­nis ab oc­ca­su cin­gunt; ad sep­tentrio­nem Bo­ra mons obi­ci­tur; adiec­ta huic par­ti re­gio Paeo­nia, qua ab oc­ca­su prae­ter Axi­um am­nem por­ri­gi­tur; Edes­sa quo­que et Be­roea eodem con­ces­se­runt. [9] Quar­ta re­gio trans Bo­ram mon­tem, una par­te con­fi­nis Il­ly­ri­co, al­te­ra Epi­ro. Ca­pi­ta re­gio­num, ubi con­ci­lia fie­rent, pri­mae re­gio­nis Am­phi­po­lim, se­cun­dae Thes­sa­lo­ni­cen, ter­tiae Pel­lam, quar­tae Pe­la­go­niam fe­cit. Eo con­ci­lia suae cui­us­que re­gio­nis in­di­ci, pe­cu­niam con­fer­ri, ibi ma­gistra­tus crea­ri ius­sit.

[10] Pro­nun­tia­vit dein­de ne­que co­nu­bium ne­que com­mer­cium ag­ro­rum aedi­fi­cio­rum­que in­ter se pla­ce­re cui­quam extra fi­nes re­gio­nis suae es­se. [11] Me­tal­la quo­que auri at­que ar­gen­ti non exer­ce­ri, fer­ri et aeris per­mit­ti. Vec­ti­gal exer­cen­ti­bus di­mi­dium eius im­po­si­tum quod pe­pen­dis­sent re­gi. Et sa­le in­vec­to uti ve­tuit. [12] Dar­da­nis re­pe­ten­ti­bus Paeo­niam, quod et sua fuis­set et con­ti­nens es­set fi­ni­bus suis, om­ni­bus da­re li­ber­ta­tem pro­nun­tia­vit, qui sub reg­no Per­sei fuis­sent. [13] Post non im­pet­ra­tam Paeo­niam sa­lis com­mer­cium de­dit; ter­tiae re­gio­ni im­pe­ra­vit, ut Sto­bos Paeo­niae de­ve­he­rent, pre­tium­que sta­tuit. [14] Na­va­lem ma­te­riam et ip­sos cae­de­re et alios pa­ti ve­tuit. Re­gio­ni­bus, quae ad­fi­nes bar­ba­ris es­sent — ex­cep­ta autem ter­tia om­nes erant, — per­mi­sit, ut prae­si­dia ar­ma­ta in fi­ni­bus extre­mis ha­be­rent.