Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Ïåðèîõà êíèãè 3

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002.
Ïåðåâîä Ì. Ë. Ãàñïàðîâà.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ñâåðåíî ðåäàêöèåé ñàéòà ñ èçäàíèåì 1994 ã.
Ïàãèíàöèÿ ïî èçäàíèþ: Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., «Íàóêà», 1994.
Ëàò. òåêñò: T. Livi Periochae omnium librorum, Fragmenta Oxyrhynchi reperta, Iulii Obsequentis Prodigiorum liber. Ed. O. Rossbach. Teubner, 1910.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ

Êíè­ãà 3 (467—446 ãã.). Ïðî­èçî­øëà ñìó­òà èç-çà çåìåëü­íûõ çàêî­íîâ. Çàõâàò Êàïè­òî­ëèÿ èçãíàí­íè­êà­ìè è ðàáà­ìè; íî îíè ïåðå­áè­òû, è îí îòáèò. Äâà ðàçà ïðî­âåäå­íà ïåðå­ïèñü: ïî ïåð­âî­ìó ïÿòè­ëå­òèþ íàñ÷è­òà­íî ãðàæ­äàí <>, êðî­ìå âäîâ è ñèðîò, ïî âòî­ðî­ìó — 117219. Òàê êàê âîé­íà ñ ýêâà­ìè øëà íåóäà÷­íî, äèê­òà­òî­ðîì áûë íàçíà­÷åí Ëóöèé Êâèíê­öèé Öèí­öèí­íàò, ïðè­çâàí­íûé ê âîé­ñêó îò ñîõè, êîãäà ïàõàë çåì­ëþ. Îí ïîáåäèë âðà­ãîâ è ïðî­âåë ïîä ÿðìîì, à ÷èñ­ëî íàðîä­íûõ òðè­áó­íîâ äîâåë äî 10 — ÷åðåç 35 ëåò ïîñëå ïåð­âûõ òðè­áó­íîâ. ×åðåç ïîñëîâ ïðî­øå­íû è äîñòàâ­ëå­íû â Ðèì àôèí­ñêèå çàêî­íû; äëÿ ïðåä­ëî­æå­íèÿ è óòâåð­æäå­íèÿ èõ âìå­ñòî êîí­ñó­ëîâ èçáðà­íû äåöåì­âè­ðû, è íèêà­êèõ äðó­ãèõ äîëæ­íîñò­íûõ ëèö, — òàê íà 302 ã. îò îñíî­âà­íèÿ Ðèìà âëàñòü ïåðå­øëà îò êîí­ñó­ëîâ ê äåöåì­âè­ðàì, êàê ïðåæ­äå îò öàðåé ê êîí­ñó­ëàì. Äåöåì­âè­ðû ñîñòà­âè­ëè 10 òàá­ëèö çàêî­íîâ, è òàê êàê â âûñî­êîé ñâî­åé äîëæ­íî­ñòè îíè âåëè ñåáÿ ñäåð­æàí­íî, òî âëàñòü èõ áûëà ïðî­äëå­íà íà âòî­ðîé ãîä; îíè ïðè­áà­âè­ëè ê 10 òàá­ëè­öàì åùå äâå, íî ïîâå­ëè ñåáÿ ðàç­íóçäàí­íî âî ìíî­ãèõ îòíî­øå­íè­ÿõ, à ñëî­æèòü âëàñòü îòêà­çà­ëèñü è äåð­æà­ëè åå óæå òðå­òèé ãîä, êîãäà íàêî­íåö íåíà­âèñò­íîå èõ ãîñ­ïîä­ñòâî ïàëî èç-çà ïîõî­òè Àïïèÿ Êëàâ­äèÿ. Ýòîò ïîñëåä­íèé, âëþ­áèâ­øèñü â äåâè­öó Âèð­ãè­íèþ, ïîäî­ñëàë ÷åëî­âå­êà îáú­ÿâèòü åå ðàáû­íåé è ýòèì âûíóäèë îòöà åå Âèð­ãè­íèÿ ê ìåñòè. Îí, ñõâà­òèâ­øè íîæ â ñîñåä­íåé ëàâ­êå, ñàì óìåðò­âèë ñâîþ äî÷ü, íå èìåÿ èíîé âîç­ìîæ­íî­ñòè îãðà­äèòü åå îò âëà­ñòè îñêâåð­íè­òå­ëÿ. Íàðîä, âîç­ìó­ùåí­íûé âèäîì ñòîëü âåëè­êîé íåñïðà­âåä­ëè­âî­ñòè, ïîä­íÿë­ñÿ è çàíÿë Àâåí­òèí­ñêèé õîëì. Äåöåì­âè­ðû ïðè­íóæ­äå­íû áûëè ñëî­æèòü âëàñòü; Àïïèé, áîëü­øå âñåõ çàñëó­æèâ­øèé íàêà­çà­íèÿ, áûë áðî­øåí â òåì­íè­öó; îñòàëü­íûå ïðè­ñóæ­äå­íû ê èçãíà­íèþ. Êíè­ãà ñîäåð­æèò òàê­æå óñïåø­íûå âîåí­íûå äåé­ñò­âèÿ ïðî­òèâ ñàáè­íîâ è âîëü­ñêîâ, à òàê­æå íåïðà­âûé ñóä ðèì­ñêî­ãî íàðî­äà, êîòî­ðûé, áóäó÷è ïðè­çâàí ðàñ­ñóäèòü ñïîð ìåæ­äó àðäå­ÿ­íà­ìè è àðè­öèí­öà­ìè îá îäíîì ïîëå, ïðè­ñóäèë ýòî ïîëå ñàìî­ìó ñåáå.

EX LIB­RO III
Se­di­tio­nes de ag­ra­riis le­gi­bus fue­re. Ca­pi­to­lium ab exu­li­bus et ser­vis oc­cu­pa­tum cae­sis his re­cep­tum est. cen­sus bis ac­tus est. prio­re lustro cen­sa sunt ci­vium ca­pi­ta VIII mi­lia DCCXIIII prae­ter or­bos or­bas­que, se­quen­ti CXVII mi­lia CCXVIIII. cum ad­ver­sus Aequos ma­le ges­ta res es­set, L. Quin­tius Cin­cin­na­tus dic­ta­tor fac­tus, cum ru­re in­ten­tus ope­ri rus­ti­co es­set, ad id bel­lum ge­ren­dum ar­ces­si­tus est. is vic­tos hos­tes sub iugum mi­sit. tri­bu­no­rum ple­bis nu­me­rus amplia­tus est, ut es­sent X tri­ce­si­mo sex­to an­no <a> pri­mis tri­bu­nis ple­bis. pe­ti­tis per le­ga­tos et ad­la­tis At­ti­cis le­gi­bus ad consti­tuen­das eas pro­po­nen­das­que Xvi­ri pro con­su­li­bus si­ne ul­lis aliis ma­gistra­ti­bus crea­ti al­te­ro et tre­centesi­mo an­no, quam Ro­ma con­di­ta erat, et ut a re­gi­bus ad con­su­les, ita a con­su­li­bus ad Xvi­ros im­pe­rium transla­tum. hi X ta­bu­lis le­gum po­si­tis cum mo­des­te se in eo ho­no­re ges­sis­sent et ob id in al­te­rum quo­que an­num eun­dem es­se ma­gistra­tum <pla­cuis­set, dua­bus ta­bu­lis> ad X adiec­tis cum complu­ra in­po­ten­ter fe­cis­sent, ma­gistra­tum no­lue­runt de­po­ne­re et in ter­tium an­num re­ti­nue­runt, do­nec in­vi­so eorum im­pe­rio fi­nem ad­tu­lit li­bi­do Ap­pi Clau­di. qui cum in amo­rem Vir­gi­niae vir­gi­nis in­ci­dis­set, summ<iss>o, qui eam in ser­vi­tu­tem pe­te­ret, ne­ces­si­ta­tem pat­ri eius Vir­gi­nio in­po­suit. rap­to ex ta­ber­na pro­xi­ma cultro fi­liam oc­ci­dit, cum ali­ter ef­fi­ci non pos­set, ne in po­tes­ta­tem stup­rum in­la­tu­ri ve­ni­ret. hoc tam mag­nae iniu­riae exemplo pleps con­ci­ta­ta mon­tem Aven­ti­num oc­cu­pa­vit coe­git­que Xvi­ros ab­di­ca­re se ma­gistra­tu. ex qui­bus Ap­pius, qui prae­ci­puam poe­nam me­rue­rat, in car­ce­rem coiec­tus est, ce­te­ri in exi­lium ac­ti. res prae­te­rea contra Sa­bi­nos et Vulscos pros­pe­re ges­tas con­ti­net et pa­rum ho­nes­tum po­pu­li Ro­ma­ni iudi­cium. qui iudex in­ter Ar­dea­tes et Ari­ci­nos sumptus ag­rum, de quo am­bi­ge­ba­tur, si­bi adiu­di­ca­vit.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1364004257 1364004306 1364004307 1364143004 1364143005 1364143006