Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Ïåðèîõà êíèãè 5

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002.
Ïåðåâîä Ì. Ë. Ãàñïàðîâà.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ñâåðåíî ðåäàêöèåé ñàéòà ñ èçäàíèåì 1994 ã.
Ïàãèíàöèÿ ïî èçäàíèþ: Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., «Íàóêà», 1994.
Ëàò. òåêñò: T. Livi Periochae omnium librorum, Fragmenta Oxyrhynchi reperta, Iulii Obsequentis Prodigiorum liber. Ed. O. Rossbach. Teubner, 1910.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ

Êíè­ãà 5 (404—390 ãã.). Ïðè îñà­äå Âåé âîé­ñêî îñòàâ­ëå­íî íà çèìîâ­êó; ýòà íîâîñòü âûçû­âà­åò íåãî­äî­âà­íèå íàðîä­íûõ òðè­áó­íîâ, æàëó­þ­ùèõ­ñÿ, ÷òî íàðî­äó è çèìîé íåò ïîêîÿ îò âîé­íû. Âñàä­íè­êè âïåð­âûå íåñóò ñëóæ­áó ñ ñîá­ñò­âåí­íû­ìè êîíÿ­ìè. Ðàç­ëèâ Àëü­áàí­ñêî­ãî îçå­ðà; äëÿ èñòîë­êî­âà­íèÿ ýòî­ãî çíà­ìå­íüÿ âçÿò â ïëåí âðà­æå­ñêèé ïðî­ðè­öà­òåëü. Äèê­òà­òîð Ôóðèé Êàìèëë çàõâà­òû­âà­åò Âåéè ïîñëå äåñÿ­òè ëåò îñà­äû, ñòà­òóþ Þíî­íû ïåðå­âî­çèò â Ðèì, äåñÿ­òè­íó äîáû­÷è ïîñû­ëà­åò Àïîë­ëî­íó Äåëü­ôèé­ñêî­ìó. Îí æå, â äîëæ­íî­ñòè âîåí­íî­ãî òðè­áó­íà îñà­æäàÿ Ôàëå­ðèè, îòêà­çû­âà­åò­ñÿ ïðè­íÿòü ïðå­äà­òåëü­ñêè ïðè­âåäåí­íûõ ê íåìó èç ãîðî­äà äåòåé è âîç­âðà­ùà­åò èõ ðîäè­òå­ëÿì; ôàëèñ­êè òîò­÷àñ ñäà­þò­ñÿ, è ïîáåäó ñîïðî­âîæ­äà­åò ñïðà­âåä­ëè­âîñòü. Ïî ñìåð­òè öåí­çî­ðà Ãàÿ Þëèÿ íà åãî ìåñòî èçáðàí öåí­çîð-çàìå­ñòè­òåëü Ìàðê Êîð­íå­ëèé; íî áîëåå òàê íå äåëà­ëîñü, èáî â òî ñàìîå ïÿòè­ëå­òèå Ðèì áûë âçÿò ãàë­ëà­ìè. Ôóðèé Êàìèëë, ïðè­çâàí­íûé ê ñóäó íàðîä­íûì òðè­áó­íîì Ëóöè­åì Àïó­ëå­åì, óäà­ëÿ­åò­ñÿ â èçãíà­íèå. Ãàë­ëû-ñåíî­íû îñà­æäà­ëè Êëó­çèé; ê íèì ÿâëÿ­þò­ñÿ ïîñëû îò ñåíà­òà, äëÿ ïðè­ìè­ðå­íèÿ ìåæ­äó ãàë­ëà­ìè è êëó­çèé­öà­ìè, íî êîãäà íà÷è­íà­åò­ñÿ ñðà­æå­íèå, ïîñëû ñòà­ëè ñðà­æàòü­ñÿ íà ñòî­ðîíå êëó­çèé­öåâ, è òîãäà âîç­ìó­ùåí­íûå ýòèì ñåíî­íû äâè­íó­ëèñü âîé­íîþ íà Ðèì, ðàç­áè­ëè ðèì­ëÿí ïðè Àëëèè è çàõâà­òè­ëè ãîðîä, êðî­ìå ëèøü Êàïè­òî­ëèÿ, íà êîòî­ðîì ñîáðà­ëèñü ìîëî­äûå âîè­íû; ñòà­ðåé­øèå æå óñå­ëèñü ó âõî­äîâ â ñâîè äîìà, êàæ­äûé ñ ïî÷åò­íû­ìè çíà­êà­ìè ñâî­èõ äîëæ­íî­ñòåé, è áûëè ïåðå­áè­òû ãàë­ëà­ìè. Ãàë­ëû, ïîïû­òàâ­øèñü âçîé­òè íà Êàïè­òî­ëèé ñ òûëà, ïî÷òè äîñòèã­ëè âåð­øè­íû, êàê âäðóã áûëè âûäà­íû ãóñè­íûì êðè­êîì è îòáðî­øå­íû äîá­ëå­ñòüþ, ãëàâ­íûì îáðà­çîì, Ìàð­êà Ìàí­ëèÿ. Êîãäà æå ãîëîä ïðè­íóäèë ðèì­ëÿí ñîé­òè ê íèì, ÷òîáû âûïëà­òèòü òûñÿ­÷ó ôóí­òîâ çîëîòà è òåì îòêó­ïèòü­ñÿ îò îñà­äû, òî Ôóðèé Êàìèëë, çàî÷­íî èçáðàí­íûé äèê­òà­òî­ðîì, ÿâëÿ­åò­ñÿ ñ âîé­ñêîì â ñàìîå âðå­ìÿ ïåðå­ãî­âî­ðîâ î ìèð­íûõ óñëî­âè­ÿõ, èçáè­âà­åò è èçãî­íÿ­åò ãàë­ëîâ ïîñëå øåñòè­ìå­ñÿ÷­íî­ãî èõ ïðå­áû­âà­íèÿ â Ðèìå. (Âíå­ñå­íî ïðåä­ëî­æå­íèå èç ñîææåí­íî­ãî è ðàç­ãðàá­ëåí­íî­ãî ãîðî­äà ïåðå­ñå­ëèòü­ñÿ â Âåéè, íî Êàìèëë âûñòó­ïà­åò ïðî­òèâ òàêî­ãî ðåøå­íèÿ, à íàðîä ïðè­ñî­åäè­íÿ­åò­ñÿ ê íåìó, ïðè­íÿâ çà çíà­ìå­íüå ñëî­âà öåí­òó­ðè­î­íà, êîòî­ðûé, ïðî­õî­äÿ ñ âîè­íà­ìè ÷åðåç ôîðóì, ïðè­êà­çàë íà÷àëü­íè­êàì îòðÿäîâ: «Ñòîé, âîèí: çäåñü îñòà­íî­âèòü­ñÿ ëó÷­øå âñå­ãî». Âîç­äâèã­íóò õðàì Þïè­òå­ðó Êàïè­òî­ëèé­ñêî­ìó çà òî, ÷òî åùå ïðåæ­äå âçÿ­òèÿ ãîðî­äà ñëûø­íî áûëî âåùà­íèå î ñêî­ðîì ïðè­õî­äå ãàë­ëîâ.)

EX LIB­RO V
In ob­si­dio­ne Veio­rum ta­ber­na­cu­la mi­li­ti­bus fac­ta sunt. ea res cum es­set no­va, in­dig­na­tio­nem tri­bu­no­rum ple­bis mo­vit que­ren­tium non da­ri ple­bi nec per hie­mem mi­li­tiae re­quiem. equi­tes tum pri­mum equis suis me­re­ri coe­pe­runt. cum inun­da­tio ex la­cu Al­ba­no fac­ta es­set, va­tes, qui eam rem in­terpre­ta­re­tur, ex hos­ti­bus cap­tus est. Fu­rius Ca­mil­lus dic­ta­tor X an­nis ob­ses­sos Veios ce­pit, si­mu­lac­rum <Iuno­nis> Ro­mam transtu­lit, de­ci­mam prae­dae Del­phos Apol­li­ni mi­sit. idem tri­bu­nus mi­li­tum cum Fa­lis­cos ob­si­de­ret, pro­di­tos hos­tium fi­lios pa­ren­ti­bus re­mi­sit sta­tim­que de­di­tio­ne fac­ta Fa­lis­co­rum vic­to­riam ius­ti­tia con­se­cu­tus est. cum al­ter ex cen­so­ri­bus C. Iuli­us de­ces­sis­set, in lo­cum eius M. Cor­ne­lius suf­fec­tus est. nec id pos­tea fac­tum est, quo­niam eo lustro a Gal­lis Ro­ma cap­ta est. Fu­rius Ca­mil­lus, cum dies ei ab L. Apu­leio tri­bu­no pl. dic­ta es­set, in exi­lium abît. cum Gal­li Se­no­nes Clu­sium ob­si­de­rent et le­ga­ti a se­na­tu mis­si ad con­po­nen­dam in­ter eos et Clu­si­nos pa­cem pug­nan­tes contra Gal­los sta­rent in acie Clu­si­no­rum, hoc fac­to eorum con­ci­ta­ti Se­no­nes ur­bem in­fes­to exer­ci­tu pe­tie­runt fu­sis­que ad Aliam Ro­ma­nis ce­pe­re ur­bem prae­ter Ca­pi­to­lium, quo se iuven­tus con­tu­le­rat; maio­res na­tu cum in­sig­ni­bus ho­no­rum, quos quis­que ges­se­rat, in ves­ti­bu­lis aedi­um se­den­tes oc­ci­de­runt. et cum per aver­sam par­tem Ca­pi­to­li iam in sum­mum eva­sis­sent, pro­di­ti clan­go­re an­se­rum M. Man­li prae­ci­pue ope­ra deiec­ti sunt. coac­tis dein­de prop­ter fa­mem Ro­ma­nis <eo> des­cen­de­re, ut M pon­do auri da­rent et hoc pre­tio fi­nem ob­si­dio­nis eme­rent, Fu­rius Ca­mil­lus, dic­ta­tor ab­sens crea­tus, in­ter ip­sum con­lo­qui­um, quo de pa­cis con­di­cio­ni­bus age­ba­tur, cum exer­ci­tu ve­nit et Gal­los post sex­tum men­sem ur­be ex­pu­lit ce­ci­dit­que. dic­tum est ad Veios mig­ran­dum es­se prop­ter in­cen­sam et di­ru­tam ur­bem, quod con­si­lium Ca­mil­lo auc­to­re dis­cus­sum est. mo­vit po­pu­lum vo­cis quo­que omen ex cen­tu­rio­ne audi­tae, qui cum in fo­rum ve­nis­set, ma­ni­pu­la­ri­bus suis di­xe­rat: sta mi­les, hic op­ti­me ma­ne­bi­mus. aedis Iovi Ca­pi­to­li­no fac­ta est, quod an­te ur­bem cap­tam vox audi­ta erat ad­ven­ta­re Gal­los.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1364004257 1364004306 1364004307 1364143006 1364143007 1364143008