Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Ïåðèîõà êíèãè 22

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002.
Ïåðåâîä Ì. Ë. Ãàñïàðîâà.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ñâåðåíî ðåäàêöèåé ñàéòà ñ èçäàíèåì 1994 ã.
Ïàãèíàöèÿ ïî èçäàíèþ: Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., «Íàóêà», 1994.
Ëàò. òåêñò: T. Livi Periochae omnium librorum, Fragmenta Oxyrhynchi reperta, Iulii Obsequentis Prodigiorum liber. Ed. O. Rossbach. Teubner, 1910.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ

Êíè­ãà 22 (217—216 ãã.). Ãàí­íè­áàë, ÷åòû­ðå äíÿ è òðè íî÷è áåç îòäû­õà ñîâåð­øàÿ ïóòü ïî áîëî­òè­ñòûì ìåñòàì è îò äîë­ãî­ãî áäå­íèÿ â ýòèõ áîëîòàõ ïîòå­ðÿâ­øè îäèí ãëàç, âñòó­ïà­åò â Ýòðó­ðèþ. Êîí­ñóë Ãàé Ôëà­ìè­íèé, ÷åëî­âåê îò÷à­ÿí­íîé îòâà­ãè, âûðû­âà­åò èç çåì­ëè çíà­ìå­íà, êîòî­ðûå íå ïîä­äà­âà­ëèñü, è ñàì, ñàäÿñü íà êîíÿ, óïàâ­øèé ÷åðåç ãîëî­âó, âûñòó­ïà­åò ïðî­òèâ Ãàí­íè­áà­ëà âîïðå­êè ïòè­öå­ãà­äà­íèþ, ïîïà­äà­åò â çàñà­äó è îêðó­æå­íèå è ïðè Òðà­çè­ìåí­ñêîì îçå­ðå ïîãè­áà­åò âìå­ñòå ñî âñåì âîé­ñêîì; øåñòü òûñÿ÷ ÷åëî­âåê, ñóìåâ­øèõ âûðâàòü­ñÿ, ïîëî­æàñü íà êëÿò­âó Àäãåð­áà­ëà, âåðî­ëîì­íûì Ãàí­íè­áà­ëîì áðî­øå­íû â îêî­âû. Êîãäà â Ðèìå îò ãîí­öà áûëî ïîëó­÷å­íî ýòî èçâå­ñòèå è íà÷àë­ñÿ âñå­îá­ùèé ïëà÷, äâå ìàòå­ðè ñåìåéñòâ, ê êîòî­ðûì íåîæè­äàí­íî âåð­íó­ëèñü ñûíî­âüÿ, ñêîí­÷à­ëèñü îò ðàäî­ñòè. Ïîñëå ýòî­ãî ïîðà­æå­íèÿ ïî âåëå­íèþ Ñèâèë­ëè­íûõ êíèã îáú­ÿâ­ëå­íà Ñâÿ­ùåí­íàÿ âåñ­íà. Îòïðàâ­ëåí­íûé ïðî­òèâ Ãàí­íè­áà­ëà äèê­òà­òîð Êâèíò Ôàáèé Ìàê­ñèì íå æåëà­åò âñòó­ïàòü ñ íèì â îòêðû­òûé áîé, ÷òîáû íå âûäâè­ãàòü ñâî­èõ âîè­íîâ, óñòðà­øåí­íûõ ñòîëü­êè­ìè ïîðà­æå­íè­ÿ­ìè, ïðî­òèâ âðà­ãà, ñâè­ðå­ïî­ãî îò ñòîëü­êèõ ïîáåä, è äîâîëü­ñò­âó­åò­ñÿ òåì, ÷òî ïðå­ïÿò­ñò­âó­åò âñåì äàëü­íåé­øèì ïîïûò­êàì Ãàí­íè­áà­ëà. Íî åãî íà÷àëü­íèê êîí­íè­öû Ìàðê Ìèíó­öèé, ÷åëî­âåê îòâàæ­íûé è ïûë­êèé, îáâè­íÿ­åò äèê­òà­òî­ðà â ëåíè è òðó­ñî­ñòè è äîáè­âà­åò­ñÿ îò íàðî­äà ðàâ­íîé âëà­ñòè ñ äèê­òà­òî­ðîì. Îòäå­ëèâ ñâîå âîé­ñêî, îí ïðè­íè­ìà­åò áîé â íåóäîá­íîì ìåñòå, è ëåãè­î­íû åãî îêà­çû­âà­þò­ñÿ â âåëè­÷àé­øåé îïàñ­íî­ñòè, íî èç ýòîé îïàñ­íî­ñòè åãî âûç­âî­ëÿ­åò Ôàáèé Ìàê­ñèì, ïîäî­ñïåâ ñî ñâî­èì âîé­ñêîì. Ïîáåæ­äåí­íûé òàêèì áëà­ãî­äå­ÿ­íè­åì, îí âíîâü ñîåäè­íÿ­åò­ñÿ ñ íèì âîé­ñêà­ìè è ïðè­âåò­ñò­âó­åò åãî êàê îòöà, ïðè­êà­çàâ­øè ñäå­ëàòü òî æå è âîè­íàì. Ãàí­íè­áàë, îïó­ñòî­øèâ Êàì­ïà­íèþ, îêà­çàë­ñÿ çàïåðò Ôàáè­åì ìåæ­äó ãîðî­äîì Êàçè­ëè­íîì è ãîðîé Êàë­ëè­êó­ëîé; íî Ãàí­íè­áàë, ïðè­âÿ­çàâ õâî­ðîñò ê ðîãàì áûêîâ è ñ.564 ïîä­æåã­øè åãî, îáðà­òèë â áåã­ñòâî ðèì­ñêèé îòðÿä, çàíè­ìàâ­øèé Êàë­ëè­êó­ëó, è òàêèì îáðà­çîì âûøåë èç óùå­ëüÿ. Âûæè­ãàÿ âîêðóã âñå îêðåñò­íî­ñòè, îí íå òðî­ãà­åò òîëü­êî ïîëÿ Ôàáèÿ Ìàê­ñè­ìà, ÷òîáû íàâëå÷ü íà íåãî ïîäî­çðå­íèå â ñãî­âî­ðå ñ âðà­ãîì. Çàòåì êîí­ñó­ëû è ïîë­êî­âîä­öû Ýìè­ëèé Ïàâåë è Òåðåí­öèé Âàððîí òåð­ïÿò îò Ãàí­íè­áà­ëà æåñòî­êîå ïîðà­æå­íèå â áèò­âå ïðè Êàí­íàõ, ãäå ïîãèá­ëî 45000 ðèì­ñêèõ âîè­íîâ, â òîì ÷èñ­ëå êîí­ñóë Ïàâåë, 90 ñåíà­òî­ðîâ è 30 áûâ­øèõ êîí­ñó­ëîâ, ïðå­òî­ðîâ è ýäè­ëîâ. Ïîñëå ýòî­ãî ìîëî­äûå çíàò­íûå þíî­øè â îò÷à­ÿ­íèè ïðåä­ëà­ãà­þò ïîêè­íóòü Èòà­ëèþ; íî âîåí­íûé òðè­áóí Ïóá­ëèé Êîð­íå­ëèé Ñöè­ïè­îí, âïî­ñëåä­ñò­âèè ïðî­çâàí­íûé Àôðè­êàí­ñêèì, îáíà­æèë ïåðåä êîëåá­ëþ­ùè­ìè­ñÿ ìå÷ è ïîêëÿë­ñÿ, ÷òî áóäåò ñ÷è­òàòü âðà­ãîì âñÿ­êî­ãî, êòî íå ïîêëÿ­íåò­ñÿ âñëåä çà íèì íå ïîêèäàòü Èòà­ëèþ, è ýòèì äîáèë­ñÿ, ÷òî âñå äî îäíî­ãî ïðè­íåñ­ëè òàêóþ ïðè­ñÿ­ãó. Çà íåäî­ñòàò­êîì âîè­íîâ, ê îðó­æèþ ïðè­çâà­íû 8000 ðàáîâ. Ïëåí­íûõ, õîòÿ è áûëà âîç­ìîæ­íîñòü èõ âûêó­ïèòü, ðåøå­íî áûëî íå âûêó­ïàòü. Êíè­ãà ñîäåð­æèò òàê­æå ñêîðáü è ñòðàõ â Ðèìå è áîëåå óñïåø­íûå âîåí­íûå äåé­ñò­âèÿ â Èñïà­íèè. Âåñòàë­êè Îëèì­ïèÿ[1] è Ôëî­ðåí­öèÿ îñóæ­äå­íû çà ïðå­ñòóï­íûé áëóä. À Âàððî­íó ñåíà­òî­ðû âûøëè íàâñòðå­÷ó è îáú­ÿâè­ëè áëà­ãî­äàð­íîñòü çà òî, ÷òî îí íå îò÷à­ÿë­ñÿ â ñóäü­áå îòå­÷å­ñòâà.

EX LIB­RO XXII
Han­ni­bal per con­ti­nuas vi­gi­lias in pa­lu­di­bus ocu­lo amis­so in Et­ru­riam ve­nit, per quas pa­lu­des quad­ri­duo et tri­bus noc­ti­bus si­ne ul­la re­quie iter fe­cit. C. Fla­mi­nius cos., ho­mo te­me­ra­rius, contra aus­pi­cia pro­fec­tus sig­nis mi­li­ta­ri­bus ef­fos­sis, quae tol­li non po­te­rant, et ab equo, quem conscen­de­rat, per ca­put de­vo­lu­tus, in­si­diis ab Han­ni­ba­le cir­cum­ven­tus ad Thra­sy­men­num la­cum cum exer­ci­tu cae­sus est. sex mi­lia, quae <e>ru­pe­rant, fi­de ab Ather­ba­le da­ta, per­fi­dia Han­ni­ba­lis vincta sunt. cum ad nun­tium cla­dis Ro­mae luc­tus es­set, duae mat­res ex inspe­ra­to re­cep­tis fi­liis gau­dio mor­tuae sunt. ob hanc cla­dem ex Si­byl­li­nis lib­ris ver sac­rum vo­tum. cum dein­de Q. Fa­bius Ma­xi­mus dic­ta­tor ad­ver­sus Han­ni­ba­lem mis­sus nol­let acie cum eo confli­ge­re, ne [contra] fe­ro­cem tot vic­to­riis hos­tem ad­ver­sus proe­liis mi­li­tes pug­na­re com­mit­te­ret, et op­po­nen­do se tan­tum co­na­tus Han­ni­ba­lis im­pe­di­ret, M. Mi­nu­cius, ma­gis­ter equi­tum, fe­rox et te­me­ra­rius, cri­mi­nan­do dic­ta­to­rem tam­quam seg­nem et ti­mi­dum ef­fe­cit, ut po­pu­li ius­su aequa­re­tur ei cum dic­ta­to­re im­pe­rium; di­vi­so­que exer­ci­tu cum ini­quo lo­co confli­xis­set et in mag­no discri­mi­ne le­gio­nes eius es­sent, su­per­ve­nien­te cum exer­ci­tu Fa­bio Ma­xi­mo discri­mi­ne li­be­ra­tus est. quo be­ne­fi­cio vic­tus castra cum eo iun­xit et pat­rem eum sa­lu­ta­vit, idem­que fa­ce­re mi­li­tes ius­sit. Han­ni­bal vas­ta­ta Cam­pa­nia in­ter Casi­li­num op­pi­dum et Cal­li­cu­lam mon­tem a Fa­bio clu­sus sar­men­tis ad cor­nua boum al­li­ga­tis et in­cen­sis prae­si­dium Ro­ma­no­rum, quod Cal­li­cu­lam inside­bat, fu­ga­vit et sic transgres­sus est sal­tum. idem­que Q. Fa­bi Ma­xi­mi dic­ta­to­ris, cum cir­cum­po­si­ta ure­ret, ag­ro pe­per­cit, ut il­lum tam­quam pro­di­to­rem sus­pec­tum fa­ce­ret. Aemi­lio dein­de Pau­lo et Te­ren­tio Var­ro­ne coss. et du­ci­bus cum mag­na cla­de ad­ver­sus Han­ni­ba­lem ad Can­nas pug­na­tum est, cae­sa­que eo proe­lio Ro­ma­no­rum XLV cum Pau­lo cos. et se­na­to­ri­bus XC et con­su­la­ri­bus aut prae­to­riis aut aedi­li­ciis XXX. post quae cum a no­bi­li­bus adu­les­cen­ti­bus prop­ter des­pe­ra­tio­nem con­si­lium de re­lin­quen­da Ita­lia ini­re­tur, P. Cor­ne­lius Sci­pio tri­bu­nus mi­li­tum, qui Af­ri­ca­nus pos­tea vo­ca­tus est, stric­to sup­ra ca­pi­ta de­li­be­ran­tium fer­ro iura­vit pro hos­te se ha­bi­tu­rum eum, qui in ver­ba sua non iuras­set, ef­fe­cit­que ut om­nes non re­lic­tu<m> iri a se Ita­liam iureiu­ran­do adstrin­ge­ren­tur. prop­ter pau­ci­ta­tem mi­li­tum VIII ser­vo­rum ar­ma­ta sunt. cap­ti­vi, cum po­tes­tas es­set re­di­men­di, re­dempti non sunt. prae­te­rea tre­pi­da­tio­nem ur­bis et luc­tum et res in His­pa­nia me­lio­re even­tu ges­tas con­ti­net. Opim<i>a et Flo­ren­tia, vir­gi­nes Ves­ta­les, in­ces­ti dam­na­tae sunt. Var­ro­ni ob­viam itum et gra­tiae ac­tae, quod de re p. non des­pe­ras­set.

  • ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß ÐÅÄÀÊÖÈÈ ÑÀÉÒÀ

  • [1]Â îðè­ãè­íà­ëå Opim<i>a — «Îïè­ìèÿ». (Ïðèì. ðåä. ñàé­òà).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1364004412 1364004413 1364004421 1364143023 1364143024 1364143025