Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Ïåðèîõà êíèãè 29

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002.
Ïåðåâîä Ì. Ë. Ãàñïàðîâà.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ñâåðåíî ðåäàêöèåé ñàéòà ñ èçäàíèåì 1994 ã.
Ïàãèíàöèÿ ïî èçäàíèþ: Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., «Íàóêà», 1994.
Ëàò. òåêñò: T. Livi Periochae omnium librorum, Fragmenta Oxyrhynchi reperta, Iulii Obsequentis Prodigiorum liber. Ed. O. Rossbach. Teubner, 1910.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ

Êíè­ãà 29 (205—204 ãã.). Ãàé Ëåëèé, ïîñëàí­íûé Ñöè­ïè­î­íîì èç Ñèöè­ëèè â Àôðè­êó, âîç­âðà­ùà­åò­ñÿ ñ áîëü­øîé äîáû­÷åé è ïåðå­äà­åò Ñöè­ïè­î­íó æàëî­áó Ìàñè­íèñ­ñû íà òî, ÷òî îí åùå íå ïåðå­ïðà­âèë­ñÿ â Àôðè­êó. Âîé­íà â Èñïà­íèè êîí­÷å­íà ïîáåäîé ðèì­ëÿí; èç çà÷èí­ùè­êîâ åå Èíäè­áè­ëèñ ïàë â áîþ, à Ìàí­äî­íèé ïî òðå­áî­âà­íèþ ðèì­ëÿí âûäàí èì åãî æå ëþäü­ìè. Ìàãîí, íàõî­äÿñü â ëèãó­ðèé­ñêîì Àëü­áèí­ãàóíå, ïîëó­÷à­åò èç Àôðè­êè ìíî­ãî ëþäåé è äåíåã äëÿ íàáî­ðà íàåì­íîé ïîìî­ùè, ñ òåì ÷òîáû èäòè íà ñîåäè­íå­íèå ñ Ãàí­íè­áà­ëîì. Ñöè­ïè­îí èç Ñèðà­êóç ïåðå­ïðàâ­ëÿ­åò­ñÿ â Áðóò­òèé è çàíè­ìà­åò Ëîê­ðû, âûòåñ­íèâ ïóíèé­ñêèé îõðàí­íûé îòðÿä è îáðà­òèâ â áåã­ñòâî Ãàí­íè­áà­ëà. Ñ Ôèëèï­ïîì Ìàêåäîí­ñêèì çàêëþ­÷åí ìèð. Èç ôðè­ãèé­ñêî­ãî Ïåñ­ñè­íóí­òà â Ðèì äîñòàâ­ëåí êóìèð Èäåé­ñêîé Ìàòå­ðè, ïîòî­ìó ÷òî â Ñèâèë­ëè­íûõ êíè­ãàõ íàøëîñü ïðî­ðî­÷å­ñòâî: èíî­çåì­íûé âðàã áóäåò èçãíàí èç Èòà­ëèè, åñëè Èäåé­ñêóþ Ìàòåðü ïðè­âå­çóò â Ðèì. Àçèé­ñêèé öàðü Àòòàë îòäà­åò åå ðèì­ëÿ­íàì; ýòî áûë êàìåíü, èìå­íó­å­ìûé òàì Ìàòå­ðüþ áîãîâ. Ïåðå­âîç ïîðó­÷åí Ïóá­ëèþ Ñöè­ïè­î­íó Íàçè­êå, ñûíó òîãî Ãíåÿ, êîòî­ðûé ïîãèá â Èñïà­íèè; õîòÿ Ïóá­ëèé íå äîñòèã åùå è êâåñ­òîð­ñêèõ ëåò, íî ñåíàò ïî÷åë åãî ëó÷­øèì èç ìóæåé, à â âåùà­íèè áûëî ñêà­çà­íî, ÷òîáû êóìèð áûë ïðè­íÿò è îñâÿ­ùåí ëó÷­øèì èç ìóæåé. Èç Ëîêð â Ðèì ïðè­õî­äÿò ïîñëû ñ æàëî­áîé íà áåñ­ñòûä­ñòâî ëåãà­òà Ïëå­ìè­íèÿ, êîòî­ðûé ðàç­ãðà­áèë êàç­íó Ïðî­çåð­ïè­íû è áåñ­÷å­ñòèë èõ æåí è äåòåé; Ïëå­ìè­íèé â öåïÿõ äîñòàâ­ëåí â Ðèì è óìè­ðà­åò â òþðü­ìå. Î Ïóá­ëèè Ñöè­ïè­îíå äîõî­äèò â Ðèì ëæè­âûé ñëóõ, áóä­òî îí ïðàçä­íî ðîñ­êî­øå­ñò­âó­åò â Ñèöè­ëèè; ñåíàò ïîñû­ëà­åò ãîí­öîâ ïðî­âåäàòü, òàê ëè ýòî; Ñöè­ïè­îí, î÷è­ñòèâ ñåáÿ îò âñÿ­êî­ãî ïîäî­çðå­íèÿ, ñ äîç­âî­ëå­íèÿ ñåíà­òà ïåðå­ïðàâ­ëÿ­åò­ñÿ â Àôðè­êó. Ñèôàê, âçÿâ­øè â æåíû äî÷ü Ãàç­ä­ðó­áà­ëà, ñûíà Ãèñãî­íî­âà, ðàñ­òîð­ãà­åò äðóæ­áó, ñâÿ­çû­âàâ­øóþ åãî ñî Ñöè­ïè­î­íîì. Ìàñè­íèñ­ñà æå, öàðü ìåñó­ëè­åâ, åùå ñðà­æà­ÿñü â Èñïà­íèè çà êàð­ôà­ãå­íÿí, ñî ñìåð­òüþ îòöà ñâî­åãî Ãàëû ïîòå­ðÿë è öàð­ñòâî; áåç­óñïåø­íî ïîïû­òàâ­øèñü â íåñêîëü­êèõ ñðà­æå­íè­ÿõ îòáèòü åãî, íî ïîòåð­ïåâ ïîðà­æå­íèå îò Ñèôà­êà, öàðÿ íóìè­äèé­ñêî­ãî, îí êàê èçãíàí­íèê, èìåÿ ëèøü 200 âñàä­íè­êîâ, ïðè­ñî­åäè­íÿ­åò­ñÿ ê Ñöè­ïè­î­íó è ñ íèì â ïåð­âîì æå ïîõî­äå ðàç­áè­âà­åò Ãàí­íî­íà, ñûíà Ãàìèëü­êà­ðî­âà, ñ åãî áîëü­øèì îòðÿäîì. Ñöè­ïè­îí, âèäÿ ïðè­áëè­æå­íèå Ãàç­ä­ðó­áà­ëà è Ñèôà­êà ñî ñòîòû­ñÿ÷­íûì âîé­ñêîì, ñíè­ìà­åò îñà­äó Óòè­êè è îòõî­äèò íà çèì­íèé ïîñòîé. Êîí­ñóë Ñåì­ï­ðî­íèé óñïåø­íî âîþ­åò ïðî­òèâ Ãàí­íè­áà­ëà â Êðîòîí­ñêîé îáëà­ñòè. Ìåæ­äó öåí­çî­ðà­ìè Ìàð­êîì Ëèâè­åì è Êëàâ­äè­åì Íåðî­íîì ïðî­èñ­õî­äèò äîñòî­ïà­ìÿò­íàÿ ðàñ­ïðÿ: Êëàâ­äèé îòî­áðàë ó Ëèâèÿ çâà­íèå çà òî, ÷òî òîò ëæå­ñâèäå­òåëü­ñò­âî­âàë ïðî­òèâ íåãî è ïðè­ìè­ðèë­ñÿ ëèøü ïðè­òâîð­íî. Òîãäà æå Ëèâèé îñòà­âèë â ïîäàò­íîì ñîñëî­âèè âñå òðè­áû, êðî­ìå îäíîé, çà òî, ÷òî îíè åãî ñïåð­âà îñóäè­ëè áåç âèíû, à ïîòîì èçáðà­ëè è â êîí­ñó­ëû, è â öåí­çî­ðû. Öåí­çî­ðà­ìè ñîâåð­øå­íû î÷è­ñòè­òåëü­íûå æåðò­âû; ïî ïåðå­ïè­ñè íàñ÷è­òà­íî áûëî 214000 ãðàæ­äàí.

EX LIB­RO XXVIIII
Ex Si­ci­lia C. Laeli­us in Af­ri­cam a Sci­pio­ne mis­sus in­gen­tem prae­dam re­por­ta­vit et man­da­ta Ma­si­nis­sae Sci­pio­ni ex­po­suit que­ren­tis, quod non­dum exer­ci­tum in Af­ri­cam traie­cis­set. bel­lum in His­pa­nia fi­ni­tum vic­to­re Ro­ma­no, quod In­de­bi­lis ex­ci­ta­ve­rat; ip­se in acie oc­ci­sus, Ma<n>do­nius ex­pos­cen­ti­bus Ro­ma­nis a suis de­di­tus. Ma­go­ni, qui A<l>bin­gau­ni in Li­gu­ri­bus erat, ex Af­ri­ca et mi­li­tum ampla ma­nus mis­sa et pe­cu­niae, qui­bus auxi­lia <con>duce­ret, prae­cep­tum­que, ut se Han­ni­ba­li co­niun­ge­ret. Sci­pio a Sy­ra­cu­sis in Brut­tios traie­cit et Loc­ros pul­so Pu­ni­co prae­si­dio fu­ga­to­que Han­ni­ba­le re­ce­pit. pax cum Phi­lip­po fac­ta est. ma­ter Idaea de­por­ta­ta est Ro­mam a Pes­si­nun­te, op­pi­do Phry­giae, car­mi­ne in lib­ris Si­byl­li­nis in­ven­to, pel­li Ita­lia alie­ni­ge­nam hos­tem pos­se, si ma­ter Idaea de­por­ta­ta Ro­mam es­set. tra­di­ta est autem Ro­ma­nis per At­ta­lum, re­gem Asiae. la­pis erat, quem mat­rem deum in­co­lae di­ce­bant. ex­ce­pit P. Sci­pio Na­si­ca Cn. fi­lius, eius qui in His­pa­nia pe­rie­rat, vir op­ti­mus a se­na­tu iudi­ca­tus, adu­les­cens non­dum quaes­to­rius, quo­niam ita res­pon­sum iube­bat, ut id nu­men ab op­ti­mo vi­ro ex­ci­pe­re­tur con­sec­ra­re­tur­que. Loc­ren­ses le­ga­tos Ro­mam mi­se­runt, qui de inpoten­tia Ple­mi­ni le­ga­ti que­re­ren­tur, qui pe­cu­niam Pro­ser­pi­nae sus­tu­le­rat et li­be­ros eorum ac co­niu­ges stup­ra­ve­rat. in ca­te­nis Ro­mam per­duc­tus in car­ce­re est mor­tuus. cum fal­sus ru­mor de P. Sci­pio­ne pro cos., qui in Si­ci­lia erat, in ur­be<m> per­la­tus es­set, tam­quam is lu­xu­ria­re­tur, mis­sis ob hoc le­ga­tis a se­na­tu, qui explo­ra­rent, an ea ve­ra es­sent, pur­ga­tus in­fa­mia Sci­pio in Af­ri­cam per­mis­su se­na­tus traie­cit. Syphax ac­cep­ta in mat­ri­mo­nium fi­lia Hasdru­ba­lis Gis­go­nis ami­ci­tiam, quam cum Sci­pio­ne iun­xe­rat, re­nun­tia­vit. Ma­si­nis­sa, rex Mas­sy­lio­rum, dum pro Car­tha­gi­nien­si­bus in His­pa­nia mi­li­tat, amis­so pat­re Ga­la de reg­no ex­ci­de­rat. quo per bel­lum sae­pe re­pe­ti­to ali­quod proe­liis a Sypha­ce, re­ge Nu­mi­da­rum, vic­tus in to­tum pri­va­tus est, et cum CC equi­ti­bus ex­sul Sci­pio­ni se iun­xit et cum eo pri­mo sta­tim bel­lo Han­no­nem, Ha­mil­ca­ris fi­lium, cum ampla ma­nu oc­ci­dit. Sci­pio ad­ven­tu Hasdru­ba­lis et Sypha­cis, qui pro­pe cum cen­tum mi­li­bus ar­ma­to­rum ve­ne­rant, ab ob­si­dio­ne Vti­cae de­pul­sus hi­ber­na com­mu­niit. Sempro­nius cos. in ag­ro Cro­to­nien­si pros­pe­re ad­ver­sus Han­ni­ba­lem pug­na­vit. in­ter cen­so­res, M. Li­vium et Clau­dium Ne­ro­nem, no­ta­bi­lis dis­cor­dia fuit. nam et Clau­dius col­le­gae ecum ade­mit, quod a po­pu­lo dam­na­tus ac­tus­que in exi­lium fue­rat, et Li­vius Clau­dio, quod fal­sum in se tes­ti­mo­nium di­xis­set et quod non bo­na fi­de se­cum in gra­tia<m> re­dis­set. idem om­nes tri­bus extra unam aera­rias re­li­quit, quod et in­no­cen­tem se dam­nas­sent et post<h>ac con­su­lem cen­so­rem­que fe­cis­sent. lustrum a cen­so­ri­bus con­di­tum est. cen­sa sunt ci­vium ca­pi­ta CCXIIII.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1364004306 1364004307 1364004309 1364143030 1364143031 1364143032