Ïåðåâîä Ì. Ë. Ãàñïàðîâà.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ñâåðåíî ðåäàêöèåé ñàéòà ñ èçäàíèåì 1994 ã.
Ïàãèíàöèÿ ïî èçäàíèþ: Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., «Íàóêà», 1994.
Ëàò. òåêñò: T. Livi Periochae omnium librorum, Fragmenta Oxyrhynchi reperta, Iulii Obsequentis Prodigiorum liber. Ed. O. Rossbach. Teubner, 1910. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
Êíèãà 58 (133 ã.). Íàðîäíûé òðèáóí Òèáåðèé Ñåìïðîíèé Ãðàêõ ïðîòèâ âîëè ñåíàòà è âñàäíè÷åñêîãî ñîñëîâèÿ ïðåäëàãàåò çàêîí î çåìëå: ÷òîáû íèêîìó íå äîçâîëÿëîñü âëàäåòü áîëåå ÷åì òûñÿ÷üþ þãåðîâ îáùåñòâåííîé çåìëè. Ïðîòèâ íåãî âñïûõèâàåò íåíàâèñòü, íî îí îñîáûì çàêîíîì ëèøàåò âëàñòè ñâîåãî òîâàðèùà Ìàðêà Îêòàâèÿ, çàùèùàâøåãî ïðîòèâíóþ ñòîðîíó, à ñåáÿ, áðàòà ñâîåãî Ãàÿ è òåñòÿ Àïïèÿ Êëàâäèÿ íàçíà÷àåò òðèóìâèðàìè ïî ðàçäåëó çåìëè. Çàòåì îí âíîñèò åùå îäèí çàêîí î çåìëå, ïî êîòîðîìó îòêðûâàë ñåáå áîëåå îáøèðíîå ïîëå: ÷òîáû òå æå òðèóìâèðû îïðåäåëÿëè, êàêàÿ çåìëÿ îáùåñòâåííàÿ è êàêàÿ ÷àñòíàÿ. Çàòåì, êîãäà îêàçàëîñü, ÷òî çåìëè ñëèøêîì ìàëî, ÷òîáû ðàçäåëèòü åå ìåæäó íàðîäîì, íèêîãî íå îáèäåâ (à íàðîä óæå áûë âîçáóæäåí ê àë÷íîñòè îòêðûâøèìèñÿ ïåðåä íèì íàäåæäàìè), îí îáåùàë çàêîí, ÷òîáû âñåì, êòî ïî Ñåìïðîíèåâó çàêîíó äîëæåí ïîëó÷èòü çåìëþ, áûëè ðîçäàíû äåíüãè èç êàçíû öàðÿ Àòòàëà: ýòîò Àòòàë, ñûí Ýâìåíà, öàðü ïåðãàìñêèé, óìèðàÿ, îñòàâèë ñâîå íàñëåäñòâî ðèìñêîìó íàðîäó. Ñåíàò âîçìóùåí ñòîëüêèìè íåäîñòîéíûìè äåéñòâèÿìè, à áîëåå âñåõ Òèò Àííèé, áûâøèé êîíñóë: îí íà÷àë â ñåíàòå ðå÷ü ïðîòèâ Ãðàêõà, áûë èì ñõâà÷åí è âûñòàâëåí ê íàðîäó, íî è ïåðåä íàðîäîì ïðîäîëæàë ñ ðîñòð òó æå ðå÷ü. Êîãäà æå Ãðàêõ ïîæåëàë ñäåëàòüñÿ òðèáóíîì âòîðè÷íî, òî áûë óáèò íà Êàïèòîëèè îïòèìàòàìè âî ãëàâå ñ Ïóáëèåì Êîðíåëèåì Íàçèêîé: åãî çàáèëè îáëîìêàìè ñêàìååê è âìåñòå ñ äðóãèìè óáèòûìè â òîì æå ìÿòåæå íåïîãðåáåííîãî áðîñèëè â ðåêó. Êíèãà ñîäåðæèò òàêæå äåéñòâèÿ ñ ïåðåìåííûì óñïåõîì â Ñèöèëèè ïðîòèâ áåãëûõ ðàáîâ. |
EX LIBRO LVIII Tib. Sempronius Gracchus trib. pleb. cum legem agrariam ferret adversus voluntatem senatus et equestris ordinis: nequis ex publico agro plus quam ∞ iugera possideret, in eum furorem exarsit, ut M. Octavio collegae causam diversae partis defendenti potestatem lege lata abrogaret, seque et <C.> Gracchum fratrem et Appium Claudium socerum triumviros ad dividendum agrum crearet. promulgavit et aliam legem agrariam, qua sibi latius agrum patefaceret, ut idem triumviri iudicarent, qua publicus ager, qua privatus esset. deinde cum minus agri esset quam, quod dividi posset, sine offensa etiam plebis, qu<oni>am eos ad cupiditatem amplum modum sperandi incitaverat, legem se promulgaturum ostendit, ut his, qui Sempronia lege agrum accipere deberent, pecunia, quae regis Attali fuisset, divideretur. heredem autem populum Romanum reliquerat Attalus, rex Pergami, Eumenis filius. tot indignitatibus commotus graviter senatus, ante omnis T. Annius consul<aris>. qui <cum> in senatu in Gracchum perorasset, raptus ab eo ad populum delatusque plebi, rursus in eum pro rostris contionatus est. cum iterum trib. pleb. creari vellet Gracchus, auctore P. Cornelio Nasica in Capitolio ab optimatibus occisus est, ictus primum fragmentis subselli, et inter alios, qui in eadem seditione occisi erant, insepultus in flumen proiectus. res praeterea in Sicilia vario eventu adversus fugitivos gestas continet. |