Всеобщая история

Кн. III, гл. 95

95. τὰ μὲν οὖν κα­τὰ τὴν Ἰτα­λίαν τοιαύτην εἶχε τὴν διάθε­σιν. [2] κα­τὰ δὲ τοὺς αὐτοὺς και­ροὺς ταῖς προειρη­μέναις πρά­ξε­σιν Ἀσδρού­βας ὁ τε­ταγ­μέ­νος ἐπὶ τῆς Ἰβη­ρίας στρα­τηγὸς κα­τηρ­τι­κὼς ἐν τῇ πα­ραχει­μασίᾳ τὰς ὑπὸ τἀδελ­φοῦ κα­ταλειφ­θεί­σας τριάκον­τα ναῦς καὶ δέ­κα προσ­πεπλη­ρωκὼς ἄλ­λας, ἀρχο­μένης τῆς θε­ρείας ἀνήχ­θη τετ­τα­ράκον­τα ναυσὶ κα­ταφ­ράκτοις ἐκ Και­νῆς πό­λεως, προ­χειρι­σάμε­νος Ἀμίλ­καν τοῦ στό­λου ναύαρ­χον. [3] ἅμα δὲ καὶ τὴν πεζὴν ἐκ τῆς πα­ραχει­μασίας ἡθροικὼς δύ­ναμιν ἀνέ­ζευξε· καὶ ταῖς μὲν ναυσὶ πα­ρὰ τὴν χέρ­σον ἐποιεῖτο τὸν πλοῦν, τοῖς δὲ πε­ζοῖς τὴν πο­ρείαν πα­ρὰ τὸν αἰγιαλόν, σπεύδων ἀμφο­τέραις ἅμα ταῖς δυ­νάμε­σι κα­ταζεῦξαι πρὸς τὸν Ἴβη­ρα πο­ταμόν. [4] Γνάιος δὲ τὰς ἐπι­βο­λὰς συλ­λο­γιζό­μενος τῶν Καρ­χη­δονίων τὸ μὲν πρῶ­τον ἐπε­βάλε­το κα­τὰ γῆν καὶ κα­τὰ θά­λατ­ταν ἐκ τῆς πα­ραχει­μασίας ποιεῖσ­θαι τὴν ἀπάν­τη­σιν. [5] ἀκούων δὲ τὸ πλῆ­θος τῶν δυ­νάμεων καὶ τὸ μέ­γεθος τῆς πα­ρασ­κευῆς τὸ μὲν κα­τὰ γῆν ἀπαν­τᾶν ἀπε­δοκί­μασε, συμπλη­ρώσας δὲ πέν­τε καὶ τριάκον­τα ναῦς καὶ λα­βὼν ἐκ τοῦ πε­ζικοῦ στρα­τεύμα­τος τοὺς ἐπι­τη­δειοτά­τους ἄνδρας πρὸς τὴν ἐπι­βα­τικὴν χρείαν ἀνήχ­θη καὶ κα­τῆρε δευ­τεραῖος ἐκ Ταρ­ρά­κωνος εἰς τοὺς περὶ τὸν Ἴβη­ρα πο­ταμὸν τό­πους. [6] κα­θορ­μισθεὶς δὲ τῶν πο­λεμίων ἐν ἀποσ­τή­ματι περὶ τοὺς ὀγδοήκον­τα στα­δίους προαπέσ­τει­λε κα­τασ­κε­ψομέ­νας δύο ναῦς τα­χυπ­λοούσας Μασ­σα­λιητι­κάς· καὶ γὰρ προ­καθη­γοῦν­το καὶ προεκιν­δύ­νευον οὗτοι καὶ πᾶ­σαν ἀπο­τόμως σφί­σι πα­ρείχον­το τὴν χρείαν. [7] εὐγε­νῶς γάρ, εἰ καί τι­νες ἕτε­ροι, κε­κοινω­νήκα­σι Ῥω­μαίοις πραγ­μά­των καὶ Μασ­σα­λιῶται, πολ­λά­κις μὲν καὶ με­τὰ ταῦτα, μά­λισ­τα δὲ κα­τὰ τὸν Ἀν­νι­βιακὸν πό­λε­μον. [8] διασα­φούν­των δὲ τῶν ἐπὶ τὴν κα­τασ­κοπὴν ἐκπεμφθέν­των ὅτι περὶ τὸ στό­μα τοῦ πο­ταμοῦ συμ­βαίνει τὸν τῶν ὑπε­ναν­τίων ὁρμεῖν στό­λον, ἀνή­γετο κα­τὰ σπου­δήν, βου­λό­μενος ἄφνω προσ­πε­σεῖν τοῖς πο­λεμίοις.