Ïåðåâîä Ã. ×. Ãóñåéíîâà. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1922. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
44. (1) Ñíà÷àëà ñîñòîÿëèñü âûáîðû âîåííûõ òðèáóíîâ ñ êîíñóëüñêîé âëàñòüþ. Èìè ñòàëè îäíè ïàòðèöèè: Ëóöèé Êâèíêöèé Öèíöèííàò â òðåòèé ðàç, Ëóöèé Ôóðèé Ìåäóëëèí âî âòîðîé, Ìàðê Ìàíëèé è Àâë Ñåìïðîíèé Àòðàòèí. (2) Âûáîðàìè êâåñòîðîâ âåäàë ýòîò ïîñëåäíèé, à ñðåäè íåñêîëüêèõ ïëåáååâ, äîìîãàâøèõñÿ ýòîé äîëæíîñòè, áûë ñûí íàðîäíîãî òðèáóíà Àíòèñòèÿ è áðàò äðóãîãî íàðîäíîãî òðèáóíà, Ñåêñòà Ïîìïèëèÿ, êîòîðûì, îäíàêî, íå ïîìîãëè íè ìîãóùåñòâî, íè ïîääåðæêà ïðè ãîëîñîâàíèè: èì ïðåäïî÷ëè çíàòíûõ, òåõ, ÷üèõ îòöîâ è äåäîâ âèäåëè ñ.214 êîíñóëàìè. (3) Âñå íàðîäíûå òðèáóíû ïðèøëè â ÿðîñòü, à áîëåå âñåõ — Ïîìïèëèé ñ Àíòèñòèåì, çàäåòûå òåì, ÷òî îòâåðãëè èõ ðîäè÷åé. (4) Äà ÷òî æå ýòî òàêîå? Ðàçâå îíè íå îêàçûâàëè áëàãîäåÿíèé, ðàçâå íå òåðïåëè íåñïðàâåäëèâîñòè îò ïàòðèöèåâ, ðàçâå òåïåðü íàêîíåö íå äàíî èì ïîëüçîâàòüñÿ ïðàâàìè, êîòîðûå áûëè îòíÿòû. Òàê ïî÷åìó æå íå òîëüêî â âîåííûå òðèáóíû, íî è â êâåñòîðû íå áûë èçáðàí íèêòî èç ïëåáååâ? (5) Çíà÷èò, íè÷åãî íå ñòîÿò ìîëüáû îòöà çà ñûíà, áðàòà çà áðàòà — íàðîäíûõ òðèáóíîâ, ÷üÿ âëàñòü ñâÿùåííà è ó÷ðåæäåíà äëÿ çàùèòû ñâîáîäû?  ýòèõ âûáîðàõ, ãîâîðèëè îíè, áûë êàêîé-òî îáìàí, à Ñåìïðîíèé âûêàçàë áîëüøå ëîâêîñòè, ÷åì ÷åñòíîñòè. Èìåííî åãî íåñïðàâåäëèâîñòü, æàëîâàëèñü îíè, è ïðèâåëà ê òîìó, ÷òî èõ ëþäè íå ïðîøëè íà äîëæíîñòè. (6) À òàê êàê íàïàñòü íà íåãî ñàìîãî, çàùèùåííîãî êàê íåâèíîâíîñòüþ, òàê è çàíèìàåìîé äîëæíîñòüþ, îíè íå ìîãëè, òî è íàïðàâèëè ãíåâ ñâîé íà Ãàÿ Ñåìïðîíèÿ, äâîþðîäíîãî áðàòà Àòðàòèíà, è ñ ïîìîùüþ òðèáóíà Ìàðêà Êàíóëåÿ âûçâàëè åãî íà ñóä çà ïîðàæåíèå â âîéíå ñ âîëüñêàìè. (7) Îäíîâðåìåííî òåìè æå òðèáóíàìè â ñåíàòå áûë ïîäíÿò âîïðîñ î ðàçäåëå çåìëè, ÷åìó âñåãäà ðåøèòåëüíî ïðîòèâèëñÿ Ãàé Ñåìïðîíèé — îáñòîÿòåëüñòâî, êîòîðîå è áûëî âçÿòî â ðàñ÷åò, — èáî, ñíèìè îí ñâîè âîçðàæåíèÿ, è ó ïàòðèöèåâ ïðîïàëî áû ê íåìó âñÿêîå äîâåðèå, à åñëè áû îí ñòàë óïîðñòâîâàòü â ïðåääâåðèè ñóäà, òî âîññòàíîâèë áû ïðîòèâ ñåáÿ ïëåáååâ. (8) Ñåìïðîíèé ïðåäïî÷åë îáðå÷ü ñåáÿ íåíàâèñòè ïðîòèâíèêîâ, ïîñòðàäàòü ñàìîìó, íî íå íàíåñòè óùåðá ãîñóäàðñòâó. (9) Îí òâåðäî ñòîÿë íà òîì, ÷òîáû íè â ÷åì íå ïîïóñòèòåëüñòâîâàòü òðåì òðèáóíàì: èìè äâèæåò íå ñòîëüêî æåëàíèå äîáèòüñÿ çåìëè äëÿ ïëåáååâ, ñêîëüêî íåíàâèñòü ê íåìó, Ñåìïðîíèþ, à ó íåãî äîñòàíåò ìóæåñòâà ïðåîäîëåòü ýòè íàïàñòè, ëèøü áû òîëüêî ñåíàòó íå ïðèõîäèëîñü, ùàäÿ åãî îäíîãî, íàíîñèòü óùåðá âñåìó îáùåñòâó. (10) Íè ðàçó íå ïîòåðÿâ ïðèñóòñòâèÿ äóõà, îí ñàì, êîãäà íàñòàë äåíü ñóäà, ïðîâåë ñâîþ çàùèòó, íî âñå ñòàðàíèÿ ïàòðèöèåâ íå ñìîãëè óòèõîìèðèòü íàðîä, è Ñåìïðîíèÿ ïðèñóäèëè ê ïåíå â ïÿòíàäöàòü òûñÿ÷ àññîâ. (11)  òîì æå ãîäó îò îáâèíåíèÿ â íàðóøåíèè öåëîìóäðèÿ çàùèùàëàñü íåïîâèííàÿ â ýòîì ïðåñòóïëåíèè âåñòàëêà Ïîñòóìèÿ, ñèëüíîå ïîäîçðåíèå ïðîòèâ êîòîðîé âíóøèëè èçûñêàííîñòü íàðÿäîâ è ñëèøêîì íåçàâèñèìûé äëÿ äåâóøêè íðàâ. (12) Îïðàâäàííàÿ ïîñëå îòñðî÷êè â ðàññìîòðåíèè äåëà99, îíà ïîëó÷èëà îò âåëèêîãî ïîíòèôèêà ïðåäïèñàíèå âîçäåðæèâàòüñÿ îò ðàçâëå÷åíèé, âûãëÿäåòü íå ìèëîâèäíîé, íî áëàãî÷åñòèâîé.  òîì æå ãîäó êàìïàíöû çàõâàòèëè Êóìû, ãîðîä, äî òåõ ïîð ïðèíàäëåæàâøèé ãðåêàì100. (13) Íà ñëåäóþùèé ãîä âîåííûìè òðèáóíàìè ñ êîíñóëüñêîé âëàñòüþ ñòàëè Àãðèïïà Ìåíåíèé Ëàíàò, Ïóáëèé Ëóêðåöèé Òðèöèïèòèí è Ñïóðèé Íàâòèé Ðóòèë [419 ã.]. |
44. tribunicia primum comitia sunt habita. creati tribuni consulari potestate omnes patricii, L. Quinctius Cincinnatus tertium L. Furius Medullinus iterum M. Manlius A. Sempronius Atratinus. [2] hoc tribuno comitia quaestorum habente petentibusque inter aliquot plebeios filio A. Antisti tribuni plebis et fratre alterius tribuni plebis Sex. pompili, nec potestas nec suffragatio horum valuit quin quorum patres avosque consules viderant eos nobilitate praeferrent. [3] furere omnes tribuni plebi, ante omnes Pompilius Antistiusque, repulsa suorum accensi. quidnam id rei esset? [4] non suis beneficiis, non patrum iniuriis, non denique ius usurpandi libidine, cum liceat quod ante non licuerit, si non tribunum militarem, ne quaestorem quidem quemquam ex plebe factum! [5] non valuisse patris pro filio, fratris pro fratre preces, tribunorum plebis, potestatis sacrosanctae ad auxilium libertatis creatae. fraudem profecto in re esse, et A. Sempronium comitiis plus artis adhibuisse quam fidei. eius iniuria queri suos honore deiectos. [6] itaque cum in ipsum et innocentia tutum et magistratu, in quo tunc erat, impetus fieri non posset, flexere iras in C. Sempronium, patruelem Atratini, eique ob ignominiam Volsci belli adiutore collega M. Canuleio diem dixere. [7] subinde ab iisdem tribunis mentio in senatu de agris dividendis inlata est, cui actioni semper acerrime C. Sempronius restiterat, ratis, id quod erat, aut deposita causa leviorem futurum apud patres reum aut perseverantem sub iudicii tempus plebem offensurum. [8] adversae invidiae obici maluit et suae nocere causae quam publicae deesse; [9] stetitque in eadem sententia ne qua largitio, cessura in trium gratiam tribunorum, fieret; nec tum agrum plebi, sed sibi invidiam quaeri; se quoque subiturum eam tempestatem forti animo; nec senatui tanti se civem aut quemquam alium debere esse, ut in parcendo uni malum publicum fiat. [10] nihilo demissiore animo, cum dies venit, causa ipse pro se dicta, nequiquam omnia expertis patribus ut mitigarent plebem, quindecim milibus aeris damnatur. [11] eodem anno Postumia virgo Vestalis de incestu causam dixit crimine innoxia, ab suspicione propter cultum amoeniorem ingeniumque liberius quam virginem decet parum abhorrens. [12] eam ampliatam, deinde absolutam pro collegii sententia pontifex maximus abstinere iocis colique sancte potius quam scite iussit. eodem anno a Campanis Cumae, quam Graeci tum urbem tenebant, capiuntur. [13] insequens annus tribunos militum consulari potestate habuit Agrippam Menenium Lanatum P. Lucretium Tricipitinum Sp. Nautium Rutulum, |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß