Ïåðåâîä Ã. ×. Ãóñåéíîâà. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1922. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
54. (1) Êîíñóëàìè ñòàëè Ãíåé Êîðíåëèé Êîññ è Ëóöèé Ôóðèé Ìåäóëëèí âî âòîðîé ðàç [409 ã.]. (2) Íèêîãäà ïðåæäå ïëåáåè íå ïåðåíîñèëè ñòîëü áîëåçíåííî ëèøåíèå èõ âîçìîæíîñòè ó÷àñòâîâàòü â âûáîðàõ âîåííûõ òðèáóíîâ. Ñâîå íåãîäîâàíèå îíè òîò÷àñ âûêàçàëè íà êâåñòîðñêèõ âûáîðàõ, îòîìñòèâ òåì, (3) ÷òî âïåðâûå èçáðàëè êâåñòîðîâ èç ÷èñëà ïëåáååâ, óñòóïèâ ëèøü îäíî ìåñòî ïàòðèöèþ Êâèíòó Ôàáèþ Âèáóëàíó[1] è îòäàâ òðåì ïëåáåÿì — Êâèíòó Ñèëèþ, Ïóáëèþ Ýëèþ è Ìàðêó Ïóïèþ[2] — ïðåäïî÷òåíèå ïåðåä ÷ëåíàìè çíàòíåéøèõ ñåìåéñòâ. (4) Íàñêîëüêî ÿ çíàþ, íà ñòîëü ñâîåâîëüíîå ðåøåíèå ïîäâèãëè íàðîä òðîå èç âåñüìà îïàñíîãî äëÿ ïàòðèöèåâ ñåìåéñòâà Èöèëèåâ, èçáðàííûå íà òîò ãîä â íàðîäíûå òðèáóíû, òàê êàê îíè ïîñóëèëè ìíîæåñòâî âåëèêèõ ñâåðøåíèé, êîòîðûõ æàæäàë íàðîä, íî ïðèòîì è ïðåäóïðåäèëè, ÷òî íå ñäâèíóòñÿ ñ ìåñòà, (5) åñëè íà êâåñòîðñêèõ âûáîðàõ, êîòîðûå ñåíàò îñòàâèë ðàâíî äîñòóïíûìè äëÿ ïëåáååâ è ïàòðèöèåâ, ó íàðîäà íåäîñòàíåò äóõó äîáèòüñÿ òîãî, ÷åãî îí äàâíî õî÷åò è ÷òî ðàçðåøåíî çàêîíîì. (6) Ïëåáåè ñî÷ëè, ÷òî èìè îäåðæàíà áîëüøàÿ ïîáåäà, íî íå ïîòîìó, ÷òî ïîëàãàëè äîëæíîñòü êâåñòîðà äëÿ ñåáÿ ïðåäåëîì, à ïîòîìó, ÷òî èì ïîêàçàëîñü, ÷òî êîíñóëüñêîå äîñòîèíñòâî è òðèóìôû îòêðûòû äëÿ íîâûõ ëþäåé121. (7) Ïàòðèöèè æå âîçðîïòàëè íà òî, ÷òî ïðèøëîñü èì íå ïðîñòî ðàçäåëèòü, íî óñòóïèòü ýòó äîëæíîñòü, à åñëè ýòî òàê, òî îíè-äå îòêàçûâàþòñÿ ðàñòèòü ñâîèõ äåòåé äëÿ òîãî, ÷òîá òå, ñ.223 óòðàòèâ ïîëîæåíèå, ïðèíàäëåæàâøåå èõ ïðåäêàì, óâèäàëè, ÷òî èõ çâàíèÿìè îáëå÷åíû ÷óæèå, à èì îñòàëîñü â êà÷åñòâå ñàëèåâ è ôëàìèíîâ122 ñäåëàòüñÿ æðåöàìè òîëïû, ëèøåííûìè íå òîëüêî âîåííîé, íî è ãðàæäàíñêîé âëàñòè. (8) Ïîñêîëüêó â îáîèõ ñòàíàõ öàðèëî âîçáóæäåíèå, à ïëåáåè âîçãîðäèëèñü òåì, ÷òî äåëî íàðîäà îòñòàèâàþò òåïåðü òðè âîæäÿ, íîñÿùèå ñòîëü ãðîìêîå èìÿ, ñåíàòîðàì ñòàëî ÿñíî, ÷òî ñ ëþáûìè äîëæíîñòÿìè, ê êîòîðûì äîïóùåíû ïëåáåè, ïðîèçîéäåò òî æå ñàìîå, ÷òî è ñ êâåñòîðñêèìè, è îíè íàñòàèâàëè íà âûáîðàõ êîíñóëîâ, ïîêà åùå íå äîñòóïíûõ äëÿ îáîèõ ñîñëîâèé. (9) Èöèëèè æå âûñòóïàëè çà íàçíà÷åíèå âîåííûõ òðèáóíîâ, ÷òîáû ïëåáåè â êîíöå êîíöîâ áûëè äîïóùåíû è ê âûñøèì äîëæíîñòÿì. |
54. creati consules sunt Cn. Cornelius Cossus L. Furius Medullinus iterum [2] non alias aegrius plebs tulit tribunicia comitia sibi non commissa. eum dolorem quaestoriis comitiis simul ostendit et ulta est tunc primum plebeiis quaestoribus creatis, [3] ita ut in quattuor creandis uni patricio K. Fabio Ambusto relinqueretur locus, tres plebei Q. Silius P. Aelius P. Pupius clarissimarum familiarum iuvenibus praeferrentur. [4] auctores fuisse tam liberi populo suffragii Icilios accipio, ex familia infestissima patribus tres in eum annum tribunos plebis creatos, multarum magnarumque rerum molem avidissimo ad ea populo ostentantes, [5] cum adfirmassent nihil se moturos si ne quaestoriis quidem comitiis, quae sola promiscua plebei patribusque reliquisset senatus, satis animi populo esset ad id quod tam diu vellent et per leges liceret. [6] pro ingenti itaque victoria id fuit plebi, quaesturamque eam non honoris ipsius fine aestimabant, sed patefactus ad consulatum ac triumphos locus novis hominibus videbatur. [7] patres contra non pro communicatis sed pro amissis honoribus fremere; negare, si ea ita sint, liberos tollendos esse, qui pulsi maiorum loco cernentesque alios in possessione dignitatis suae, salii flaminesque nusquam alio quam ad sacrificandum pro populo sine imperiis ac potestatibus relinquantur. [8] inritatis utriusque partis animis cum et spiritus plebs sumpsisset et tres ad popularem causam celeberrimi nominis haberet duces, patres omnia quaestoriis comitiis ubi utrumque plebi liceret similia fore cernentes, tendere ad consulum comitia quae nondum promiscua essent: [9] Icilii contra tribunos militum creandos dicere et tandem aliquando impertiendos plebi honores. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß