Ïåðåâîä Í. Â. Áðàãèíñêîé. Êîììåíòàðèé Ã. Ï. ×èñòÿêîâà.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1926. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
17. (1) Ïîòîì íîâûå êîíñóëû ïîëó÷èëè îò ïðåæíèõ âîéñêî, âñòóïèëè â ïðåäåëû íåïðèÿòåëÿ è ïðîøëè, íåñÿ îïóñòîøåíèå, äî ñàìûõ ñòåí ãîðîäà. (2) Ïîñêîëüêó ñèäèöèíû ñîáðàëè çäåñü íåñìåòíûå ïîë÷èùà è, ñóäÿ ïî âñåìó, íàìåðåâàëèñü íå ùàäÿ ñèë äðàòüñÿ çà ñâîþ ïîñëåäíþþ íàäåæäó, è ê òîìó æå ïðîøåë ñëóõ, ÷òî Ñàìíèé ïîäíèìàåòñÿ âîéíîþ, (3) òî êîíñóëû ïî âîëå ñåíàòà íàçíà÷èëè Ïóáëèÿ Êîðíåëèÿ Ðóôèíà äèêòàòîðîì, à òîò Ìàðêà Àíòîíèÿ — íà÷àëüíèêîì êîííèöû. (4) Íî òóò èç áëàãî÷åñòèâûõ îïàñåíèé ïðèøëîñü óñîìíèòüñÿ â ïðàâèëüíîñòè èõ èçáðàíèÿ, è îíè ñëîæèëè ñ ñåáÿ äîëæíîñòè, à òàê êàê âñêîðå îòêðûëîñü ìîðîâîå ïîâåòðèå, òî ðåøèëè, ÷òî âñå îñíîâàííûå íà ïòèöåãàäàíèÿõ âûáîðû êàê áû îñêâåðíåíû èç-çà òîé îøèáêè53, è ïðèøëîñü îáúÿâèòü ìåæäóöàðñòâèå [332 ã.]. (5) Òîëüêî ïðè ïÿòîì èíòåððåêñå îò íà÷àëà ìåæäóöàðñòâèÿ, ïðè Ìàðêå Âàëåðèè Êîðâå, ñ.382 êîíñóëàìè áûëè èçáðàíû Àâë Êîðíåëèé (âòîðè÷íî) è Ãíåé Äîìèöèé. (6) Ñðåäè âñåîáùåãî ñïîêîéñòâèÿ ñëóõ î ãàëëüñêîé âîåííîé óãðîçå ïðîèçâåë ïåðåïîëîõ, òàê ÷òî ðåøèëè äàæå íàçíà÷èòü äèêòàòîðà, êîòîðûì ñòàë Ìàðê Ïàïèðèé Êðàññ, è íà÷àëüíèêà êîííèöû — Ïóáëèÿ Âàëåðèÿ Ïóáëèêîëó. (7) Êîãäà îíè óæå ïðîèçâîäèëè íàáîð, áîëåå ñòðîãèé, ÷åì äëÿ âîéí ñ ñîñåäÿìè, âîçâðàòèâøèåñÿ ëàçóò÷èêè äîíåñëè, ÷òî ó ãàëëîâ âñå òèõî. (8) Ñàìíèé òîæå âíóøàë îïàñåíèÿ — âåäü óæå âòîðîé ãîä òàì áûëî íåñïîêîéíî èç-çà íîâûõ çàãîâîðîâ, à ïîòîìó ðèìñêîå âîéñêî íå ñòàëè óâîäèòü èç çåìåëü ñèäèöèíîâ. (9) Îäíàêî íàïàäåíèå Àëåêñàíäðà Ýïèðñêîãî îòâëåêëî ñàìíèòîâ â Ëóêàíèþ, è îáà íàðîäà54, ñîåäèíèâøèñü, ñðàçèëèñü ñ öàðåì, âòîðãøèìñÿ ñî ñòîðîíû Ïåñòà. (10) Ïîáåäó òóò îäåðæàë Àëåêñàíäð è çàêëþ÷èë ìèð ñ ðèìëÿíàìè, íî, îñòàëñÿ áû îí åìó âåðåí, îêàæèñü îí è äàëüøå ñòîëüêî óäà÷ëèâ, ñîìíèòåëüíî. (11)  òîì æå ãîäó ïðîâåëè öåíç è âíåñëè â ñïèñêè íîâûõ ãðàæäàí. Ñ èõ âêëþ÷åíèåì äîáàâèëîñü äâå òðèáû, Ìåöèéñêàÿ è Ñêàïòèéñêàÿ55; äîáàâèëè èõ öåíçîðû Êâèíò Ïóáëèëèé Ôèëîí è Ñïóðèé Ïîñòóìèé. (12) Àöåððàíû ñäåëàëèñü ðèìëÿíàìè ïî âíåñåííîìó ïðåòîðîì Ëóöèåì Ïàïèðèåì çàêîíó, äàâàâøåìó èì ãðàæäàíñòâî áåç ïðàâà ãîëîñà. Âîò ÷òî áûëî ñäåëàíî â ýòîì ãîäó â Ãîðîäå è â ïîõîäàõ. |
17. novi deinde consules a veteribus exercitu accepto ingressi hostium fines populando usque ad moenia atque urbem pervenerunt. [2] ibi quia ingenti exercitu comparato Sidicini et ipsi pro extrema spe dimicaturi enixe videbantur et Samnium fama erat conciri ad bellum, [3] dictator ab consulibus ex auctoritate senatus dictus P. Cornelius Rufinus, magister equitum M. Antonius. [4] religio deinde incessit vitio eos creatos, magistratuque se abdicaverunt; et quia pestilentia insecuta est, velut omnibus eo vitio contactis auspiciis, res ad interregnum rediit. [5] ab interregno inito per quintum demum interregem, M. Valerium Corvum, creati consules A. Cornelius iterum et Cn. Domitius. [6] tranquillis rebus fama Gallici belli pro tumultu valuit ut dictatorem dici placeret. dictus M. Papirius Crassus et magister equitum P. Valerius Publicola. [7] a quibus cum dilectus intentius quam adversus finitima bella haberetur, exploratores missi attulerunt quieta omnia apud Gallos esse. [8] Samnium quoque iam alterum annum turbari novis consiliis suspectum erat; eo ex agro Sidicino exercitus Romanus non deductus. [9] ceterum Samnites bellum Alexandri Epirensis in Lucanos traxit; qui duo populi adversus regem escensionem a Paesto facientem signis conlatis pugnaverunt. [10] eo certamine superior Alexander, incertum qua fide culturus, si perinde cetera processissent, pacem cum Romanis fecit. [11] eodem anno census actus novique cives censi. tribus propter eos additae Maecia et Scaptia; censores addiderunt Q. Publilius Philo Sp. Postumius. [12] Romani facti Acerrani lege ab L. Papirio praetore lata, qua civitas sine suffragio data. haec eo anno domi militiaeque gesta. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß